Gỡ nút thắt về giá mua điện năng lượng mặt trời

Vào đầu tháng 4-2020, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg (gọi tắt là Quyết định 13) về cơ chế khuyến khích phát triển điện năng lượng mặt trời (NLMT) ở Việt Nam. Quyết định này có hiệu lực thi hành từ ngày 22-5-2020.

Điện năng lượng mặt trời có biểu giá mua mới theo Quyết định 13/2020/QĐ-TTg của Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển điện năng lượng mặt trời ở Việt Nam. Ảnh minh họa: Một công trình điện mặt trời mái nhà ở P.Tân Phong, TP.Biên Hòa. Ảnh: L.Phương

Với quyết định này, theo nhiều công ty cung cấp, lắp ráp thiết bị thu điện NLMT, nhu cầu lắp ráp điện NLMT nói chung và điện NLMT mái nhà nói riêng có xu hướng tăng trở lại sau khoảng thời gian tạm lắng khi người dân và các chủ đầu tư điện NLMT chờ đợi mức giá mua mới từ Chính phủ.

* Thị trường sôi động trở lại

Sau gần 10 tháng chờ đợi, Chính phủ đã có quyết định chính thức về giá mua lại điện NLMT. Đây là lúc nhiều nhà đầu tư tính toán tiếp tục đầu tư để được hưởng mức giá mới.

Cụ thể, theo Quyết định 13, giá mua điện đối với cả 3 loại hình gồm: điện NLMT mặt đất, điện nổi và điện trên mái nhà đều giảm so với mức giá ưu đãi cũ. Theo đó, giá mua điện với dự án điện NLMT nổi là 1.783 đồng/kWh, tương đương 7,69 cent/kWh. Giá mua điện dự án điện NLMT mặt đất là 1.644 đồng/kWh, tương đương 7,09 cent/kWh. Giá mua điện NLMT mái nhà là 1.943 đồng/kWh, tương đương 8,38 cent/kWh (giá mua điện trước đây 9,35 cent/kWh). Mức giá này được áp dụng 20 năm kể từ ngày vận hành thương mại.

Ông Trịnh Ngọc Quyết Tiến, đại diện Công ty TNHH Thương mại dịch vụ xây lắp Tiến Thịnh - chuyên cung cấp, lắp ráp các thiết bị thu điện NLMT (có trụ sở ở P.Tân Phong, TP.Biên Hòa) cho biết, với quyết định mới này, nút thắt về giá điện NLMT đã được cởi bỏ do từ sau ngày 1-7-2019, nhiều người còn “ngại” lắp đặt vì chưa biết có được mua điện hay không và nếu mua thì mua với mức giá thế nào?

“Tuy nhiên, ngay sau khi có Quyết định 13 của Chính phủ, lượng người lắp đặt tăng khá cao. Chỉ trong vòng khoảng 1 tháng trở lại đây, công ty đã có khoảng hơn 30 đơn hàng đăng ký lắp đặt mới. Trong khi từ ngày 1-7-2019 đến cuối tháng 2-2020, công ty chỉ có rải rác khoảng 15 đơn hàng đăng ký lắp đặt” - ông Tiến chia sẻ.

Tương tự, ông Nguyễn Hữu Quyết, Phó giám đốc Công ty TNHH Công nghệ cao NLMT G7 (P.Thống Nhất, TP.Biên Hòa) cho biết, nhu cầu lắp đặt mới đã bắt đầu tăng trở lại khi có quyết định của Chính phủ sau thời gian dài chững lại. Bên cạnh đó, giá pin NLMT hiện đã giảm hơn 20% so với trước đây nên cũng tạo điều kiện để người dân, doanh nghiệp đăng ký lắp đặt nhiều hơn. Tuy nhiên, hiện một số hoạt động lắp đặt vẫn còn đang chờ do những tác động từ dịch Covid-19.

Theo Công ty TNHH MTV Điện lực Đồng Nai (PC Đồng Nai), tính đến giữa tháng 4-2020, công ty đã có 1.663 khách hàng lắp đặt hệ thống điện NLMT mái nhà với tổng công suất hơn 28,4 ngàn kWp, tăng thêm khoảng 400 khách hàng và công suất tăng thêm khoảng 3,4 ngàn kWp so với cuối tháng 1-2020. Trong đó có 1.357 khách hàng lắp đặt điện NLMT mái nhà sử dụng cho sinh hoạt với tổng công suất hơn 7,6 ngàn kWp.

* Thêm cơ chế mua điện mới

Do thời hạn áp dụng giá mua bán cố định mới sẽ kéo dài trong 20 năm nhưng chỉ áp dụng cho các dự án đấu nối, vận hành thương mại đến hết ngày 31-12-2020 nên các nhà đầu tư sẽ phải chạy đua để được hưởng mức giá Chính phủ vừa ban hành.

Đại diện một công ty lắp đặt điện NLMT ở TP.Biên Hòa cho biết, quyết định có hiệu lực từ ngày 22-5 và kéo dài đến ngày 31-12-2020, tức thời gian thực hiện chỉ còn hơn 7 tháng cho các nhà đầu tư lẫn các doanh nghiệp muốn lắp điện NLMT trên mái nhà xưởng triển khai lắp đặt để hưởng mức giá mua theo quyết định nói trên. Điều này sẽ khiến các nhà đầu tư gặp khó trong việc vay vốn, triển khai thực hiện, đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay khi tình hình dịch Covid-19 còn nhiều diễn biến phức tạp.

Ông Phạm Quyến, đại diện Công ty TNHH MTV Mặt trời năng lượng xanh (P.Trảng Dài, TP.Biên Hòa) nhận định, nguồn thiết bị lắp đặt đang bị chững lại do tác động của dịch Covid-19 nên nguồn cung cấp thiết bị cho các dự án lớn sẽ có thể bị thiếu trong giai đoạn hiện nay. Điều này ảnh hưởng đến tiến độ lắp đặt thiết bị, đặt hàng nhập khẩu. Trong khi đó, đối với việc lắp đặt điện NLMT mái nhà dành cho sinh hoạt của hộ dân sẽ ít chịu ảnh hưởng hơn.

Cũng theo Quyết định 13, bên cạnh biểu giá mua điện mới, đối với các dự án điện NLMT trên mái nhà, điểm mới trong quyết định là trường hợp bên mua điện không phải là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) hoặc đơn vị được ủy quyền, giá mua điện và hợp đồng mua điện do các bên thỏa thuận phù hợp với quy định pháp luật hiện hành. Như vậy, bên mua điện và bên bán điện có thể tự thỏa thuận về giá cả, cách thức để sử dụng điện trực tiếp từ hệ thống NLMT.

Hình thức này phù hợp với mô hình đầu tư điện NLMT trên mái các nhà xưởng, các trung tâm thương mại hoặc các cao ốc để bán lại điện cho người sử dụng bên dưới… Ông Quyết cho biết thêm, về lý thuyết cơ chế mua điện mới này sẽ giúp đa dạng hóa phương thức thanh toán tiền mua điện NLMT cho người dân, cũng như tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư điện NLMT...

Lam Phương