Bấp bênh chuối xuất khẩu

Hơn 1 tháng nay, giá chuối xuất khẩu rẻ như cho khiến người trồng điêu đứng. Cây chuối xuất khẩu đang rơi vào tình trạng khó khăn do quá phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc cũng tương tự như heo hơi và nhiều loại nông sản khác.

Hơn 1 tháng nay, giá chuối xuất khẩu rẻ như cho khiến người trồng điêu đứng. Câu chuyện cây chuối xuất khẩu đang rơi vào tình trạng khó khăn do quá phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc cũng tương tự như heo hơi và nhiều loại nông sản khác.

Ông Tăng Văn Choòng (ấp Bình Tiến, xã Xuân Phú, huyện Xuân Lộc) ủ chuối dùng làm thức ăn cho heo và cá vì giá chuối quá rẻ.

Giá chuối tăng cao hoặc rớt không phanh suốt thời gian qua đều cùng nguyên nhân từ thị trường Trung Quốc. Vì theo một số doanh nghiệp xuất khẩu, nhu cầu tiêu thụ chuối của nhiều thị trường khác vẫn ổn định.

Giá rớt thảm hại

Khoảng 1 tháng qua, nông dân trồng giống chuối già cấy mô cung cấp cho thị trường xuất khẩu tại các xã Xuân Phú, Lang Minh (huyện Xuân Lộc) khóc ròng vì chuối bán ra chưa được 2 ngàn đồng/kg. Chuối rớt dưới giá thành nhưng thương lái cũng không mặn mà mua khiến nhiều nông dân để mặc chuối chín đầy vườn. Ông Tăng Văn Choòng có 2 hécta trồng xen canh chuối già xuất khẩu tại ấp Bình Tiến (xã Xuân Phú, huyện Xuân Lộc) buồn bã kể: “Cả tháng nay, ngày nào tôi cũng băm từ 4-5 tạ chuối già chín làm thức ăn cho heo và cá. Vài năm nay, tôi thấy giá chuối già xuất khẩu mạnh, giá rất cao nên mạnh dạn đầu tư. Giờ chuối thu hoạch, thương lái lại không vào thu mua dù giá rẻ bèo khiến người trồng thua lỗ nặng, vì chỉ tính cây giống cấy mô đã là 12 ngàn đồng/cây, chưa tính rất nhiều chi phí khác”.

Ông Tưởng Đức Thủ có 3 hécta trồng giống chuối già xuất khẩu tại xã Lang Minh cũng rất lo lắng: “Vườn chuối của tôi gần cho thu hoạch. Giờ giá chuối như vậy, tôi lo phải cầm sổ đỏ đi vay tiền trả nợ vốn đầu tư. Đây cũng là nỗi lo chung của nhiều nông dân trồng chuối ở địa phương. Vì chỉ tính riêng 2 xã Xuân Phú, Lang Minh hiện có gần cả 100 hécta trồng giống chuối này”. Theo ông Thủ, khoảng 3 năm trở lại đây, người dân ồ ạt chuyển sang trồng chuối già xuất khẩu vì thấy mặt hàng này liên tục đứng ở giá cao, có thời điểm sốt đến 15-16 ngàn đồng/kg. Nhiều người thế chấp sổ đỏ nhà cửa vay vốn ngân hàng để đầu tư, giờ rất khó khăn khi mặt hàng này rớt giá không phanh.

Phân tích về nguyên nhân chuối rớt giá, chủ vựa chuối Tiến Trang (xã Thanh Bình, huyện Trảng Bom) cho biết: “Vài ngày trở lại đây, thương lái mới bắt đầu đưa xe về xã Thanh Bình đóng chuối xuất khẩu đi Trung Quốc. Theo đó, chuối dần nhích giá và hiện chuối loại 1 để xuất khẩu cũng mới chỉ lên được từ 3.700 - 4.000 đồng/kg”. Nguyên nhân cả tháng nay giá mặt hàng này giảm mạnh là do cung vượt cầu, vì thời gian gần đây người dân đua nhau trồng giống chuối này trong khi nhu cầu tiêu thụ của thị trường nội địa có hạn, chỉ cần thương lái chậm thu gom mặt hàng này xuất khẩu là rớt giá.

Hồi hộp thị trường Trung Quốc

Khác với các loại chuối cau, chuối sứ, chuối bơm... chủ yếu tiêu thụ tại thị trường nội địa, mặt hàng chuối già xuất khẩu hiện hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Và việc tiêu thụ này đều theo hình thức mua đứt bán đoạn, giá biến động theo ngày. Chỉ cần thương lái xuất đi Trung Quốc ngừng hoặc tạm ngưng thu mua là giá loại chuối này giảm mạnh. Nhiều thương lái dự báo, năm nay giá chuối già xuất khẩu khó đạt được mức tốt như mọi năm vì sản lượng chuối này đang tăng quá nhanh. Thị trường đang xảy ra hiện tượng thương lái thu mua bắt tay nhau để kiềm giá.

Bà Trần Thị Kim Nhung, Giám đốc Công ty TNHH Kim Đồng Thuận (huyện Tân Phú), cho hay: “Thị trường xuất khẩu chuối sang Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều thị trường khác vẫn ổn định về sản lượng và giá cả. Hiện có khách hàng bên Nga đặt chuối với sản lượng lớn nên doanh nghiệp sẽ ưu tiên thu mua chuối cho bà con, giải quyết vấn đề chuối tồn hàng trong dân”.

Cũng theo bà Nhung, tình trạng thương lái Trung Quốc lũng đoạn thị trường gây không ít khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu. Vài tháng trước, doanh nghiệp không có chuối xuất vì thương lái Trung Quốc trả giá cao để gom chuối. Thị trường xuất khẩu chuối vẫn còn rất giàu tiềm năng, nhưng những thị trường, như: Nhật Bản, Hàn Quốc... lại yêu cầu cao hơn về chất lượng. Nông dân nên nghĩ theo hướng lâu dài hơn, hợp tác với doanh nghiệp để có đầu ra bền vững, không còn rủi ro như cách chạy theo phong trào như hiện nay.

Ông Võ Quan Huy, Giám đốc Công ty TNHH An Huy Long An (tỉnh Long An), người được mệnh danh là “vua” chuối ở miền Tây, chia sẻ: “Không chỉ mặt hàng chuối già xuất khẩu, mà nhiều nông sản khác của Việt Nam thiếu thị trường Trung Quốc là rất khó. Vì đây là thị trường tiêu thụ rất lớn của nước ta, nông dân phải nhìn vào nhu cầu thị trường này để sản xuất. Cụ thể như mặt hàng chuối già, người Trung Quốc ăn loại trái cây này rất nhiều. Mùa đông, họ không trồng được nên cần nhập khẩu. Cần phải có giải pháp đối ứng để giải quyết những tồn tại với thị trường này”.

Bình Nguyên