Giảm tai nạn, cần dẹp bỏ chợ lấn chiếm đường

Trên địa bàn TP.Biên Hòa (cũng như Đồng Nai), hiện đang tồn tại rất nhiều khu chợ tự phát mà người dân vẫn gọi bằng cái tên là chợ "chồm hổm". 

Trên địa bàn TP.Biên Hòa (cũng như Đồng Nai), hiện đang tồn tại rất nhiều khu chợ tự phát mà người dân vẫn gọi bằng cái tên là chợ “chồm hổm”.  Những khu chợ “chồm hổm” xuất hiện ở nhiều nơi, từ hẻm nhỏ đến những con đường lớn, thậm chí là những con đường được cho là bộ mặt của TP.Biên Hòa, như: Phan Đình Phùng, Nguyễn Văn Trị, Đồng Khởi...

Cảnh kẹt xe trước cổng Công ty ChangShin vào giờ tan ca. Ảnh: N.LIÊN

Chợ “chồm hổm” không giới hạn về diện tích, mặt hàng kinh doanh, mà nó phụ thuộc vào nhu cầu của người mua và người bán với xu thế ngày càng được mở rộng. Có một thực tế là việc dẹp bỏ và cưỡng chế để đưa các tiểu thương ở các khu chợ “chồm hổm” vào các khu chợ tập trung đang trở thành một thách thức đối với chính quyền địa phương. Trong khi đó, ở một số nơi nhiều khu chợ “chồm hổm” khác lại âm thầm mọc lên mà chính quyền địa phương không hay biết, nhiều khu chợ tạm mọc ngay phía ngoài khu chợ tập trung.

Chính quyền địa phương cũng đã áp dụng nhiều biện pháp tích cực, như: tịch thu hàng hóa, xử phạt hành chính, thành lập đội kiểm tra liên ngành, thậm chí bỏ ra hàng chục, hàng trăm tỷ đồng để xây dựng những khu chợ khang trang để tiểu thương và những người buôn bán có nơi mua sắm, nhưng hầu như chẳng có tiểu thương nào chịu vào. Vì vậy, những ngôi chợ mới xây xong lại để phơi mưa phơi nắng, gây lãng phí tiền của Nhà nước.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nêu trên, nhưng theo tôi, có một số nguyên nhân cơ bản sau đây:

1. Đa số các tiểu thương buôn bán tại các khu chợ tạm là do tự phát nên không phải đóng thuế, các vật dụng và phương tiện phục vụ cho việc buôn bán đều do tiểu thương tự mua sắm nên khá rẻ tiền, lại dễ mang vác.

2. Bán hàng ở chợ tạm, tiểu thương không phải bỏ ra một khoản tiền lớn để thuê lại các ki-ốt nên không tốn chi phí thuê mướn mặt bằng. Vì vậy, hàng hóa họ bán rẻ hơn các khu chợ tập trung (vì không phải tốn phí thuê mặt bằng và nhiều chi phí khác), nên sẽ thu hút người mua hàng. Lợi nhuận họ thu được vì thế cũng sẽ cao hơn khi bán hàng ở chợ tập trung.

3. Tính tiện dụng và sẵn có của những khu chợ tự phát đối với người mua hàng, khi họ có thể mua được hàng trên đường đi làm về, rất tiện dụng. Mặt khác, hàng hóa ở chợ tự phát khá phong phú và giá cả rẻ hơn ở các khu chợ tập trung, nên phù hợp với túi tiền của công nhân và người có thu nhập thấp, mà đây cũng là một lực lượng rất lớn.

Rõ ràng, như các cụ ngày xưa vẫn nói: “Ở đâu có đông người, ở đó sẽ tự động hình thành các ngôi chợ”. Đó cũng là một nét văn hóa Việt Nam, nhưng xem ra tập quán này chỉ phù với những vùng quê, chứ không hợp lý với một thành phố lớn như Biên Hòa.

Các trường hợp xảy ra tai nạn giao thông ở các khu chợ tự phát lấn chiếm lòng lề đường thường do các nguyên nhân:

- Người mua hàng khi lái xe đến các khu chợ lấn chiếm lòng lề đường thường cho xe đi chậm lại, không tiếp tục quan sát đường đi nữa, mà chuyển qua quan sát hàng hóa tại các gian hàng bày sẵn và tấp vào ngay khi gặp mặt hàng ưng ý. Việc không quan sát đường sẽ dẫn tới việc đụng phải những người đang tham gia giao thông phía trước và những người đi trên đường, hoặc bị người khác đụng phải nếu họ đang đi với tốc độ cao.

Buôn bán tấp nập ngay trước cổng Công ty ChangShin. Ảnh: N.LIÊN

- Tại các khu chợ lấn chiếm lòng lề đường, các phương tiện xe thô sơ, xe máy, xe ô tô lưu thông lẫn lộn vào làn đường của nhau, khoảng cách an toàn giữa các xe không có, chỉ cần có một va chạm nhỏ, hoặc phanh xe không có tác dụng sẽ rất dễ dẫn đến va quẹt và xảy ra tai nạn.

- Việc tập trung mua bán ở các ngôi chợ tự phát lấn chiếm lòng lề đường không những làm mất an toàn giao thông, mà còn ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường xung quanh, mất mỹ quan đường phố, kéo theo nạn trộm cắp xe máy, móc túi diễn ra thường xuyên do chẳng có lực lượng chức năng hay bảo vệ quản lý.

Đã đến lúc TP.Biên Hòa phải làm mạnh tay đối với các trường hợp họp chợ tự phát lấn chiếm lòng lề đường, chứ không nên làm theo kiểu “bắt cóc bỏ đĩa” như hiện nay. Có như vậy, bộ mặt thành phố mới được khang trang, giảm thiểu phần nào ùn tắc và tai nạn giao thông.

Lê Minh Hoàn

(Trung tâm phòng chống AIDS Đồng Nai)