Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mở

Việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) cần phải có tư duy mở, kèm theo đó là các chính sách mở để thu hút nguồn lực từ bên ngoài. Đồng Nai đang có nhiều tiềm năng, thuận lợi để xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST mở.

Việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) cần phải có tư duy mở, kèm theo đó là các chính sách mở để thu hút nguồn lực từ bên ngoài. Đồng Nai đang có nhiều tiềm năng, thuận lợi để xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST mở.

TS Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp KH-CN (Bộ KH-CN). Ảnh: H.Yến

Theo TS Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp KH-CN (Bộ KH-CN), mục tiêu của hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST nhằm thu hút nhân tài để giải quyết một vấn đề đủ lớn. Họ chính là những người tham gia khởi nghiệp ĐMST.

* Mạnh dạn xây dựng hệ sinh thái mở

* Ngoài thu hút nhân tài, hệ sinh thái này còn nhằm mục tiêu gì, thưa ông?

- Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST mở còn nhằm xây dựng các chính sách hỗ trợ dành cho đội ngũ các nhà đầu tư thiên thần, chuyên gia đào tạo… Họ là những người hỗ trợ cho các startup, giúp cho các startup có được tư duy, mô hình kinh doanh ứng dụng những công nghệ mới nhất để có thể vươn ra toàn cầu.

Việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST mở ở địa phương cần huy động được các nguồn lực từ bên ngoài như các tỉnh, thành khác trong cả nước hoặc các nước khác trên thế giới để tham gia cùng địa phương.

Với cách tiếp cận này thì chính quyền địa phương, doanh nghiệp địa phương chính là những người ra đề, đồng thời cũng là người đầu tiên sử dụng những sản phẩm của các bạn trẻ khởi nghiệp sáng tạo.

* Muốn xây dựng được hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST mở, theo ông, chính quyền địa phương cần phải làm gì?

- Ở cấp quốc gia, đã có nhiều nước trên thế giới xây dựng chính sách mua sắm công; ưu tiên đặc biệt cho các startup về công nghệ; các chính sách hỗ trợ nguồn vốn mồi ban đầu để giúp cho các startup có thể có những thử nghiệm thành công về mặt sản phẩm; có những quỹ đầu tư để giúp các startup đưa được sản phẩm ra thị trường.

Điều đặc biệt cần có là những chính sách, cơ chế để thúc đẩy đầu tư tư nhân, đầu tư mạo hiểm, đầu tư của các quỹ đầu tư cả trong nước và quốc tế để tạo đà cho các dự án startup. Bên cạnh đó, cần có những chính sách thí điểm để giúp đưa những sản phẩm công nghệ mới ứng dụng trong sản xuất, kinh doanh.

Ngoài ra, còn cần thêm những cơ chế đặc biệt như: hỗ trợ về visa, về đất đai, về nơi ở, về di trú… Khi chúng ta tạo điều kiện cho những người Việt Nam ở nước ngoài trở về thì cũng chính là tạo thêm nguồn lực để phát triển đất nước, địa phương.

Đồng Nai có rất nhiều lợi thế để thu hút nhân tài giúp tỉnh như lợi thế về doanh nghiệp, về dân số, về môi trường, thị trường, về thu nhập bình quân… Tỉnh cần tận dụng những lợi thế này để xây dựng, thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST mở.

* Cần vinh danh các startup và những người hỗ trợ startup

* Làm thế nào để khích lệ các bạn trẻ tham gia khởi nghiệp ĐMST và huy động được lực lượng hỗ trợ cho các startup, giúp startup tiến nhanh, tiến xa hơn, thưa ông?

- Thực tế cho thấy, ở đâu có chính sách càng tốt nhằm hỗ trợ, vinh danh, ghi nhận, tôn vinh những người hỗ trợ cho startup thành công thì nơi đó hệ sinh thái càng hấp dẫn. Ở một số nước, họ dành không gian để quảng bá hình ảnh, tổ chức các giải thưởng để vinh danh những người đã giúp tạo nên những mô hình khởi nghiệp ĐMST thành công.

Không chỉ vinh danh các startup, chúng ta còn cần phải vinh danh cả nhà đầu tư, nhà đầu tư thiên thần, những người đã cùng thất bại với startup nhưng vẫn tin tưởng để cùng starup đi đến ngày thành công.

Các huấn luyện viên, các cố vấn cũng là những chủ thể mà chúng ta cần vinh danh cũng như có phần thưởng ghi nhận để giúp họ có thêm động lực để đóng góp cho cộng đồng, cống hiến cho hệ sinh thái. Chúng ta cần động viên để các startup đã thành công quay trở lại đóng góp cho thế hệ sau, những doanh nghiệp lớn hơn hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ hơn. Bên cạnh đó, cần động viên những người thất bại đứng lên để làm lại.

Việc vinh danh, ghi nhận các cá nhân, tổ chức có đóng góp cho hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST là điều vô cùng quan trọng để tạo ra một mạng lưới gắn kết và một hệ sinh thái, một dòng chảy các thế hệ khác nhau với một lòng yêu quê hương, tự hào về quê hương. Sức mạnh tinh thần đó vô cùng quan trọng và cần thiết.

* Ông có lời khuyên nào cho Đồng Nai trong việc tổ chức sự kiện Techfest để sự kiện này đạt hiệu quả tốt hơn nữa trong việc thúc đẩy hệ sinh thái ĐMST?

- Sự kiện Techfest Việt Nam được học hỏi từ mô hình của các nước trên thế giới và có những sáng tạo riêng. Tựu trung là không chỉ vinh danh những startup điển hình và những huấn luyện viên, nhà đầu tư mà cần phải thu hút thêm nhiều tài năng, nhiều mô hình mới ở bên ngoài vào hệ sinh thái.

Đó cũng là lý do mà Techfest quốc gia luôn mở ra những làng công nghệ mới theo nhu cầu của trong nước và quốc tế. Cứ lĩnh vực nào mà nhà đầu tư quốc tế có quan tâm và trong nước có tiềm năng thì chúng tôi mở thêm các làng công nghệ mới. Đây cũng là cầu nối để đưa các startup Việt Nam ra nước ngoài.

Tôi được biết, tỉnh Đồng Nai cũng đã tổ chức sự kiện Techfest nhiều năm, cũng đã hình thành nên hệ sinh thái của địa phương. Tôi cho rằng, tỉnh cần phải tổ chức mở hơn để mang các làng công nghệ quốc gia về với Đồng Nai, đồng thời mang những câu chuyện điển hình của Đồng Nai đến quốc tế thông qua sự kiện Techfest quốc gia. Đó là cách tiếp cận mở ở phạm vi quốc gia mà chúng tôi cho rằng có thể sẽ phù hợp trong giai đoạn hiện nay.

* Xin cảm ơn ông!

Hải Yến (thực hiện)