Nhu cầu trợ giúp pháp lý gia tăng

Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý (TGPL) trong hoạt động tố tụng của tỉnh vừa kiểm tra công tác phối hợp về TGPL trong hoạt động tố tụng năm 2023 tại Công an tỉnh và các cơ quan tiến hành tố tụng cấp huyện gồm: Vĩnh Cửu, Nhơn Trạch, Cẩm Mỹ, Tân Phú.

Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý (TGPL) trong hoạt động tố tụng của tỉnh vừa kiểm tra công tác phối hợp về TGPL trong hoạt động tố tụng năm 2023 tại Công an tỉnh và các cơ quan tiến hành tố tụng cấp huyện gồm: Vĩnh Cửu, Nhơn Trạch, Cẩm Mỹ, Tân Phú.

Đoàn kiểm tra của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng của tỉnh làm việc tại Công an H.Nhơn Trạch. Ảnh: A.NHƠN

Đoàn liên ngành đã ghi nhận những nỗ lực của các cơ quan tố tụng trong công tác phối hợp TGPL.     

* Ngày càng đông đối tượng được TGPL miễn phí

Một trong những đơn vị được đoàn đánh giá cao là Công an H.Tân Phú. Đây là đơn vị ở vùng sâu, vùng xa nhưng đã quan tâm và làm rất tốt công tác phối hợp TGPL.

Tại buổi làm việc với Đoàn liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng của tỉnh làm việc tại Công an H.Tân Phú vào tháng 7-2023, thượng tá Nguyễn Xuân Trường, Phó thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an H.Tân Phú cho biết, thời gian qua, đơn vị đã tích cực triển khai thực hiện tốt công tác TGPL, vừa đảm bảo yêu cầu pháp luật trong hoạt động điều tra, vừa đảm bảo được quyền cho các đối tượng được TGPL. Đơn vị còn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm kịp thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người được TGPL, nhất là người nghèo, người có công với cách mạng, đồng bào dân tộc thiểu số...

Bên cạnh đó, nhà tạm giữ Công an H.Tân Phú đã thực hiện nghiêm túc việc niêm yết bảng thông tin về TGPL và đặt hộp thông tin TGPL tại trụ sở cơ quan. Tất cả các trường hợp bị bắt, bị tạm giữ, bị can, bị hại đều được giải thích về hoạt động TGPL miễn phí, hướng dẫn tiếp cận các thông tin về TGPL và đăng ký TGPL khi thuộc các trường hợp được TGPL. Riêng trong 5 tháng đầu năm 2023, đơn vị đã yêu cầu TGPL đối với 17 trường hợp chưa đủ 18 tuổi.

Phó giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Lê Minh Tuấn cho biết, công tác phối hợp thực hiện TGPL trong hoạt động tố tụng được các cấp, các ngành chủ động, tích cực triển khai thực hiện đồng bộ. Nhận thức về vị trí, vai trò của công tác TGPL nói chung và công tác TGPL trong hoạt động tố tụng nói riêng được nâng lên rõ rệt.

Bên cạnh đó, Sở Tư pháp, Cơ quan thường trực của Hội đồng phối hợp TGPL đã tích cực chỉ đạo Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh cử người thực hiện TGPL có đủ năng lực, trình độ tham gia vào quá trình tố tụng nhằm bảo vệ kịp thời quyền và lợi ích hợp pháp cho đối tượng được TGPL miễn phí. Các cơ quan, người tiến hành tố tụng đã giải thích quyền và nghĩa vụ theo pháp luật tố tụng, quyền được TGPL cho những người thuộc diện TGPL và hướng dẫn họ hoặc thân nhân đến với Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh, chi nhánh của trung tâm để yêu cầu TGPL… Nhờ đó, số lượng vụ việc TGPL thực hiện bằng hình thức tham gia tố tụng ngày càng tăng cao.

“Đến nay, hoạt động TGPL cho đối tượng yếu thế không chỉ tăng về số lượng vụ việc mà còn tăng về chất lượng. Việc trợ giúp viên tham gia tố tụng không ngừng được cải thiện và đáp ứng tốt hơn yêu cầu của người được TGPL” - ông Lê Minh Tuấn chia sẻ.

* Hướng đến quyền lợi của người yếu thế

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác phối hợp về TGPL vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Chẳng hạn, nhận thức của người dân về TGPL chưa cao, nhiều người vẫn chưa tin tưởng đến hoạt động TGPL miễn phí. Việc luân chuyển công tác đối với đội ngũ điều tra viên khiến cho hoạt động TGPL gặp nhiều khó khăn. Một số cán bộ, công chức thực hiện công tác tố tụng chưa hiểu rõ về các quy định của Luật TGPL năm 2017 nên còn hạn chế trong thực hiện công tác phối hợp với Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh và chi nhánh trung tâm...

Trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh tư vấn về quyền được trợ giúp pháp lý miễn phí cho người dân

Trước tình hình trên, Phó giám đốc Sở Tư pháp Phan Quang Tuấn (Phó chủ tịch Hội đồng phối hợp TGPL) đã đề nghị các cơ quan là thành viên của hội đồng cần thực hiện tốt một số nhiệm vụ trong thời gian tới. Trong đó, các cơ quan tiến hành tố tụng tăng cường thực hiện tốt hơn nữa quy định về công tác phối hợp; tăng cường các lớp tập huấn chuyên sâu trong các ngành công an, TAND, Viện KSND cấp huyện; thực hiện nghiêm túc việc tuyên truyền, giải thích quyền được TGPL cho người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, bị hại, đương sự trong các vụ án hình sự và đương sự trong các vụ việc dân sự, vụ án hành chính; thực hiện tốt việc giới thiệu các đối tượng thuộc diện được TGPL đến Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh và chi nhánh của trung tâm.

Ngoài ra, cơ quan tòa án cần phối hợp chặt chẽ với Sở Tư pháp triển khai thực hiện TGPL tại TAND trên địa bàn tỉnh; tạo điều kiện thuận lợi cho các trợ giúp viên được phân công trực tại TAND các huyện…

An Nhơn