Bài 2: Mòn mỏi chờ tái định cư

Với hàng loạt dự án được triển khai trên địa bàn, Đồng Nai phải xây dựng nhiều khu tái định cư (TĐC) để bố trí cho người dân có đất bị thu hồi. Tuy tỉnh đã nỗ lực nhưng do vướng mắc liên quan đến thủ tục, đất đai nên việc xây dựng các khu TĐC nhiều khi đi sau thu hồi đất.

[links()]Với hàng loạt dự án được triển khai trên địa bàn, Đồng Nai phải xây dựng nhiều khu tái định cư (TĐC) để bố trí cho người dân có đất bị thu hồi. Tuy tỉnh đã nỗ lực nhưng do vướng mắc liên quan đến thủ tục, đất đai nên việc xây dựng các khu TĐC nhiều khi đi sau thu hồi đất.

Khu tái định cư Gia Ray (H.Xuân Lộc) để bố trí cho các hộ dân thuộc dự án Đường cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây đến nay vẫn chưa xây dựng xong. Ảnh: P.Tùng

Nhiều dự án trên địa bàn tỉnh dù đã hoàn thành xây dựng và đưa vào khai thác nhưng các khu TĐC phục vụ cho người dân bị thu hồi đất cho các dự án này vẫn chưa xây dựng xong.

* TĐC đi sau thu hồi đất

Cuối tháng 9-2020, gia đình ông Nguyễn Hữu Khoa (ngụ xã Suối Cát, H.Xuân Lộc) đã giao 560m2 đất cho huyện để bàn giao cho chủ đầu tư triển khai dự án Đường cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây. Thời điểm bàn giao đất, do Khu TĐC Gia Ray tại KP.8, TT.Gia Ray (H.Xuân Lộc) chưa hoàn thành xây dựng nên 3 thành viên trong gia đình ông Khoa phải sang ở nhờ nhà của người con gái. Khi ấy, ông Khoa không ngờ việc đi ở nhờ của gia đình lại kéo dài hơn 2 năm. “Bố trí TĐC kéo dài quá lâu, hơn 2 năm phải đi ở nhờ, cuộc sống của gia đình bị đảo lộn rất nhiều” - ông Khoa chia sẻ.

Cuối tháng 4 vừa qua, dự án Đường cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây đã được đưa vào khai thác tuyến chính. Tuy nhiên, việc đầu tư xây dựng khu TĐC Gia Ray lại vô cùng chậm trễ.

Ông Nguyễn Thái Học, Phó giám đốc Ban Quản lý dự án H.Xuân Lộc, chủ đầu tư dự án cho biết, theo kế hoạch, khu TĐC Gia Ray sẽ hoàn thành vào dịp 30-4-2023, nhưng do còn vướng mặt bằng nên dự án không thể hoàn thành đúng tiến độ.

Khu TĐC bị chậm tiến độ đồng nghĩa với việc hàng trăm hộ gia đình đã “nhường” đất để triển khai dự án trên địa bàn H.Xuân Lộc phải tiếp tục kéo dài thời gian chờ đợi nơi ở mới.

Tháng 10-2022, chị Mai Thị Mến đã bàn giao toàn bộ diện tích đất của gia đình cho địa phương để triển khai dự án Cảng hàng không quốc tế (sân bay) Long Thành và đến trọ ở ấp Xóm Đình, xã Bình Sơn (H.Long Thành). Sau 2 tháng, chị Mến được bốc thăm vị trí đất để xây nhà ở mới tại khu TĐC Lộc An - Bình Sơn (H.Long Thành). Thế nhưng, cho đến nay, sau gần nửa năm bốc thăm vị trí đất, gia đình chị Mến vẫn chưa thể xây dựng nhà mới để ổn định cuộc sống.

“Tôi chỉ được thông báo do đường chưa làm xong nên chưa được xây nhà, khi nào được xây dựng sẽ có thông báo. Từ đó đến nay, gia đình tôi vẫn chờ đợi nhưng chưa có thông báo gì” - chị Mến chia sẻ.

Từ chỗ có nhà ở ổn định, nửa năm qua, 5 người trong gia đình chị Mến phải sống rất trong căn phòng trọ 30m². Không chỉ gia đình chị Mến, nhiều hộ dân khác thuộc dự án cũng đang phải sống cảnh tạm bợ trong thời gian chờ đợi để xây nhà ở mới.

Khoảng 8 tháng trước thời điểm khởi công dự án Sân bay Long Thành, Đồng Nai đã khởi công xây dựng khu TĐC Lộc An - Bình Sơn để bố trí TĐC cho người dân vùng dự án. Thế nhưng, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, biến động giá vật liệu xây dựng và điều chỉnh quy hoạch nên dự án không thể hoàn thành trong năm 2022 theo kế hoạch.

* Kịch bản cũ tái diễn

Năm 2023, một dự án hạ tầng giao thông trọng điểm quốc gia khác cũng sẽ được triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh là Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1). Dự án có đoạn qua Đồng Nai dài hơn 34km. Để triển khai dự án, tỉnh sẽ phải thu hồi hơn 370ha đất của TP.Biên Hòa và H.Long Thành. Dự án sẽ phải thu hồi đất của gần 3 ngàn hộ dân. Trong đó, có gần 2,5 ngàn trường hợp thuộc diện bố trí TĐC. Như vậy, số hộ dân phải bố trí TĐC thuộc dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu chỉ đứng sau dự án Sân bay Long Thành.

Gia đình chị Mai Thị Mến, người dân vùng dự án Sân bay Long Thành phải sống khổ sở trong phòng trọ vì chưa được bàn giao đất để xây dựng nhà tại khu tái định cư

Để bố trí TĐC cho các hộ dân có đất bị thu hồi, Đồng Nai đã quy hoạch xây dựng 4 khu TĐC ở TP.Biên Hòa và H.Long Thành. Đầu tháng 2 vừa qua, khu TĐC tại xã Long Đức (H.Long Thành) đã được khởi công xây dựng. Đây là khu TĐC đầu tiên phục vụ cho người dân trong vùng dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu trên địa bàn tỉnh được khởi công xây dựng. Thế nhưng, hơn 3 tháng sau ngày khởi công, khu vực dự án vẫn là một vườn cao su bạt ngàn màu xanh. Theo UBND H.Long Thành, những vướng mắc trong việc thanh lý cây cao su đã làm chậm tiến độ xây dựng dự án này. Với 3 khu TĐC còn lại phục vụ cho dự án, dù đã được quy hoạch từ lâu nhưng vẫn chưa được khởi công xây dựng.

Theo các nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu sẽ được khởi công xây dựng trước ngày 30-6-2023. Với quỹ thời gian không còn nhiều, trong khi tiến độ xây dựng các khu TĐC gần như đang bị “giậm chân tại chỗ” thì kịch bản TĐC đi sau thu hồi đất sẽ tái diễn ở dự án này.

“Với tiến độ như hiện nay, thời điểm thực hiện thu hồi đất sẽ chưa có nơi bố trí TĐC cho người dân” - ông Nguyễn Hồng Quế, Phó giám đốc phụ trách Ban Quản lý dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng và hỗ trợ TĐC tỉnh nhận định.

Phạm Tùng

Bài 3: An cư nhưng chưa lạc nghiệp