Bao bì sinh học đắt gấp 3 lần: Sử dụng còn hạn chế

Những năm gần đây, Chính phủ cùng các địa phương, trong đó có Đồng Nai, đã ban hành nhiều văn bản liên quan đến việc giảm thiểu sản phẩm bao bì nhựa và túi ny-lông khó phân hủy nhằm giảm ô nhiễm môi trường.

Những năm gần đây, Chính phủ cùng các địa phương, trong đó có Đồng Nai, đã ban hành nhiều văn bản liên quan đến việc giảm thiểu sản phẩm bao bì nhựa và túi ny-lông khó phân hủy nhằm giảm ô nhiễm môi trường.

Sản phẩm dùng một lần thân thiện với môi trường bán tại Siêu thị Lotte Mart Đồng Nai. Ảnh: B.Mai

Thực tế tỷ lệ chuyển đổi và áp dụng chưa cao vì các lý do: sản phẩm chưa phổ biến, giá đắt và chưa có chế tài đối với người không thực hiện.

* Mới chỉ “nghe nói”

Bà Nguyễn Thị Hương, tiểu thương bán thực phẩm khô tại chợ Biên Hòa cho biết trung bình mỗi tháng bà tiêu thụ khoảng 3-5kg túi ny-lông các loại. Sản phẩm được mối bỏ tại quầy với giá từ 25-34 ngàn đồng/kg. Bà đã nghe ban quản lý chợ nhắc nhở hạn chế dùng túi ny-lông khó phân hủy, chuyển sang dùng túi ny-lông sinh học nhưng quả thật bà chưa biết loại túi đó thế nào, mua ở đâu, giá bao nhiêu.

Theo Phó trưởng ban Quản lý chợ Biên Hòa Nguyễn Văn Cương, đơn vị đã nhiều lần tuyên truyền, nhắc nhở và tiểu thương cũng đồng ý hạn chế sử dụng túi ny-lông và sản phẩm nhựa dùng một lần nhưng hiệu quả chưa được như mong đợi vì không có quy định bắt buộc và Ban quản lý chợ không có thẩm quyền xử phạt.

Ghi nhận thực tế, tại các cửa hàng tiện lợi, siêu thị, trung tâm thương mại, nhận thức của người bán và người tiêu dùng về mặt hàng thân thiện với môi trường đã có sự thay đổi. Một số đơn vị đã chuyển hẳn sang kinh doanh sản phẩm ống hút, ly, túi
ny-lông, chén đĩa… dùng một lần, thân thiện với môi trường, nhưng một số vẫn kết hợp bán sản phẩm truyền thống lẫn sinh học. Phần đông người tiêu dùng vẫn cân nhắc giữa việc mua sản phẩm thân thiện với môi trường hay tiếp tục bao bì truyền thống.

Chị Vy, nhân viên kinh doanh Công ty TNHH Sản xuất thương mại Ngôi Sao (TP.Long Khánh) chia sẻ cùng với xu hướng dịch chuyển tiêu thụ các sản phẩm thân thiện môi trường, công ty đã đầu tư máy móc sản xuất ống hút giấy làm từ sợi mía, ly giấy và hộp giấy đựng thức ăn nhanh. Sản phẩm được thương hiệu F&B đồng hành và đánh giá cao. Tuy nhiên, do tiêu thụ chưa nhiều nên công ty chủ yếu sản xuất theo đơn đặt hàng. Các loại ly, ống hút và hộp đựng thức ăn nhanh được làm từ giấy, công ty sản xuất số lượng lớn, nhưng túi ny-lông tự hủy, túi giấy phải có đơn đặt hàng trên 200kg công ty mới nhận.

Theo số liệu thống kê của Hiệp hội Nhựa Việt Nam, hiện nay cả nước có hơn 500 doanh nghiệp sản xuất túi ny-lông. Trong số này, doanh nghiệp được Bộ TN-MT chứng nhận sản phẩm túi ny-lông tự hủy rất ít.

* Giá thành cao, khó phổ biến

Một trong những rào cản khiến sản phẩm thân thiện với môi trường chưa đến tay đại đa số người tiêu dùng là vì giá cả. Trung bình 1kg túi tự hủy có giá gần 100 ngàn đồng, trong khi túi thông thường chỉ khoảng 30 ngàn đồng.

Theo Công ty TNHH Sản xuất thương mại Ngôi Sao, để sản xuất bao bì đáp ứng tiêu chí phân hủy sinh học cao, thân thiện với môi trường, chịu nhiệt và cách nhiệt tốt, công ty phải nhập khẩu nguyên liệu, nhập khẩu dây chuyền máy móc, điều này tác động lớn đến giá thành sản xuất.

Anh Cường, đại diện Công ty TNHH Thương mại sản xuất tổng hợp II (TP.HCM), cho biết trung bình mỗi tháng công ty sản xuất khoảng 100-150 tấn bao bì các loại (túi dùng cho các siêu thị, túi đựng thực phẩm, túi rác, màng ny-lông), khoảng 2/3 sản phẩm xuất khẩu đi các nước, còn lại phân phối cho hệ thống các siêu thị trong nước. Theo anh Cường, hiện trung bình mỗi 1kg túi ny-lông loại có 2 quai xách công ty báo giá cho khách khoảng 80 ngàn đồng bao gồm in logo và giao hàng. Số lượng chữ và màu in càng nhiều thì chi phí càng đội lên. Công ty cũng chủ yếu làm theo đơn đặt hàng chứ không sản xuất đại trà.

Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Phan Văn Châu cho rằng, hiện nay sản phẩm bao bì thân thiện với môi trường chưa phổ biến vì chưa có chế tài nào đối với người kinh doanh, phân phối, tiêu dùng túi ny-lông khó phân hủy. Các văn bản đưa ra mới dừng lại ở việc khuyến khích doanh nghiệp sản xuất, cơ sở kinh doanh dùng sản phẩm thân thiện môi trường nhưng chưa có chính sách hỗ trợ cụ thể từ phía Nhà nước.

Đề án Tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường do sử dụng túi ny-lông khó phân hủy trong sinh hoạt do Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 11-4-2013 đặt mục tiêu đến năm 2020 giảm 65% khối lượng túi ny-lông khó phân hủy tại các siêu thị, trung tâm thương mại so với năm 2010; giảm 50% khối lượng túi ny-lông khó phân hủy tại các chợ dân sinh; thu gom và tái sử dụng 50% túi ny-lông khó phân hủy phát sinh trong sinh hoạt… Tuy nhiên, vì các lý do trên nên mục tiêu chưa đạt.

Nhiều ý kiến cho rằng, để sản phẩm nhựa thân thiện với môi trường trở nên phổ biến, cần có chính sách hỗ trợ về thuế, vốn cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh; đồng thời, áp dụng các loại thuế, phí đối với doanh nghiệp sản xuất bao bì truyền thống. Người tiêu dùng cũng có một phần trách nhiệm, khi nhiều người cùng sử dụng, chấp nhận chi trả một phần chi phí giá thành sản phẩm thân thiện với môi trường sẽ giảm dần chênh lệch.

Ban Mai