Lo ùn ứ trái cây xuất khẩu vì dịch bệnh do virus corona

Từ những ngày cận Tết Nguyên đán 2020, nhiều mặt hàng trái cây tươi xuất khẩu chính như: xoài, thanh long, chuối già… đã giảm giá vì thị trường Trung Quốc chậm "ăn hàng" do ảnh hưởng của dịch viêm đường hô hấp cấp do virus corona (dịch corona). Cho đến thời điểm này, thương lái vẫn chưa khởi động lại việc thu mua, đóng hàng trái cây xuất khẩu.

Từ những ngày cận Tết Nguyên đán 2020, nhiều mặt hàng trái cây tươi xuất khẩu chính như: xoài, thanh long, chuối già… đã giảm giá vì thị trường Trung Quốc chậm “ăn hàng” do ảnh hưởng của dịch viêm đường hô hấp cấp do virus corona (dịch corona). Cho đến thời điểm này, thương lái vẫn chưa khởi động lại việc thu mua, đóng hàng trái cây xuất khẩu.

Chuối xuất khẩu lo gặp khủng hoảng thừa vì Trung Quốc đang tạm đóng cửa khẩu do dịch corona. Trong ảnh: Vườn chuối cấy mô ở xã Thanh Bình (huyện Trảng Bom).Ảnh: B.Nguyên

Nông dân, thương lái, doanh nghiệp hiện đang rất lo lắng vì nhiều mặt hàng trái cây xuất khẩu dội chợ, ứ hàng khi rộ mùa thu hoạch mà xuất khẩu khó khăn vì ảnh hưởng của dịch bệnh, nhất là khi Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa ký Quyết định công bố dịch viêm đường hô hấp cấp tại Việt Nam vào chiều 1-2.

* Trái cây xuất khẩu rớt giá

Thông thường mọi năm vào thời điểm này, thương lái đã nhộn nhịp đóng chuối và nhiều mặt hàng trái cây khác để cung cấp cho thị trường xuất khẩu, chủ yếu là đi Trung Quốc. Tuy nhiên năm nay, hoạt động này hầu như bị đình đốn vì Trung Quốc tạm đóng cửa khẩu do dịch corona.

Phó giám đốc Sở Công thương Lê Văn Lộc cho biết, dịch corona tác động rất lớn đến tình hình kinh tế. Cụ thể là Trung Quốc đã dừng giao dịch tại các cửa khẩu nên các mặt hàng nông sản xuất khẩu đi nước này bị tác động rất lớn. Nhiều tỉnh có nông sản xuất khẩu chính vào thị trường Trung Quốc như: thanh long, dưa hấu… đã xảy ra tình trạng bị ùn ứ, rớt giá.

Đồng Nai cũng có nhiều mặt hàng trái cây chủ yếu xuất đi Trung Quốc như: xoài, chuối... Sở Công thương, Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn và các địa phương phải làm ngay việc đánh giá, rà soát về sản lượng những nông sản chủ yếu xuất khẩu sang Trung Quốc để có giải pháp ứng phó trong thời gian sắp tới.

Do đó, giá nhiều loại trái cây xuất khẩu đang giảm mạnh. Cụ thể, thanh long ruột đỏ trước Tết Nguyên đán được bán với mức giá trên 40 ngàn đồng/kg nhưng hiện chỉ còn 5-6 ngàn đồng/kg. Trái xoài tuy bị mất mùa, nguồn cung không nhiều nhưng giá cũng giảm mạnh như: xoài Đài Loan hiện cũng chỉ còn 10-12 ngàn đồng/kg, xoài ba mùa mưa còn 5-6 ngàn đồng/kg, giảm hơn một nửa so với trước Tết Nguyên đán 2020.

Ông Đoàn Trung Ngọc, nông dân trồng thanh long ruột đỏ tại xã Hưng Thịnh (huyện Trảng Bom) cho biết, thanh long ruột đỏ bị rớt giá mạnh vì chỉ tiêu thụ được ở thị trường nội địa do hầu hết các đơn hàng xuất khẩu đều dừng lại. Cụ thể, thị trường tiêu thụ lớn nhất là Trung Quốc đã đóng cửa không nhập khẩu mặt hàng này. Đơn hàng xuất khẩu đi nhiều nước khác cũng bị đình đốn vì ảnh hưởng của dịch corona. Sau Tết, nhu cầu tiêu thụ của thị trường trong nước cũng chậm lại khiến mặt hàng này càng giảm giá mạnh. “Đây lại là mùa thu hoạch thanh long trái vụ, chi phí sản xuất cao hơn nhiều vì nông dân phải thắp đèn dưỡng trái nên giá thanh long phải bán trên 25 ngàn đồng/kg mới có lợi nhuận. Với mức giá vài ngàn đồng/kg, nông dân đang gồng mình chịu lỗ” - ông Ngọc nói.

Lo lắng nhất là những nông dân trồng chuối già xuất khẩu vì loại trái cây này sắp vào cao điểm thu hoạch. Ông Võ Bá Diệp, nông dân trồng chuối tại xã Thanh Bình (huyện Trảng Bom) chia sẻ, khoảng 1 tuần nữa là đến cao điểm thu hoạch của chuối già xuất khẩu. Mọi năm, ngay sau Tết Nguyên đán, thương lái đã nhộn nhịp đóng hàng xuất khẩu. Nhưng hiện nay, hầu như chưa có thương lái nào về nhà vườn thu mua chuối. Nông dân trồng chuối hiện như ngồi trên đống lửa vì chuối xuất khẩu không thu hoạch kịp thời thì chỉ có đổ bỏ.

Ông Vy Đức Hiền, Tổ trưởng Tổ hợp tác trồng và tiêu thụ chuối xuất khẩu Tân Thành (xã Thanh Bình, huyện Trảng Bom) cho biết, từ trước Tết Nguyên đán 2020, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đã thông báo với đơn vị sẽ tạm ngưng mua chuối vì không xuất khẩu được do Trung Quốc đóng cửa khẩu vì ảnh hưởng của dịch corona. Theo đó, hoạt động thu mua, đóng chuối xuất khẩu cũng “tê liệt” theo.

* Lo dội chợ ở thị trường nội địa

Cũng theo ông Vy Đức Hiền, với tình hình dịch corona ngày càng phức tạp như hiện nay, hoạt động xuất khẩu trái cây khó có thể khởi động sớm trong thời gian tới. So với cuộc “giải cứu” chuối vài ba năm trước, bài toán tiêu thụ cho trái chuối xuất khẩu hiện nay bi quan hơn nhiều vì diện tích chuối đã tăng gấp nhiều lần. Đơn vị này đang nỗ lực tìm kiếm các thị trường khác cho trái chuối xuất khẩu nhưng vẫn chưa có tín hiệu khả quan. “Với lối canh tác hiện nay, trái chuối Việt Nam chưa đáp ứng được tiêu chuẩn của các thị trường khó tính. Cơn khủng hoảng thừa với trái chuối già xuất khẩu sắp tới là khó tránh khỏi” - ông Hiền nói.

Thanh long ruột đỏ đang rớt giá mạnh vì không xuất khẩu được. Thu hoạch thanh long tại xã Hưng Thịnh, huyện Trảng Bom. Ảnh: B.Nguyên

Cùng nỗi lo trái cây xuất khẩu sẽ rơi vào cảnh dội chợ, ông Lại Hồng Chí, Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp cây ăn trái Đồi Sabi (xã Xuân Bắc, huyện Xuân Lộc) cho hay, ngay khi thị trường Trung Quốc đóng cửa ngưng nhập khẩu trái cây do ảnh hưởng dịch corona, trái xoài và nhiều mặt hàng trái cây khác đồng loạt rớt giá.

Ngay tại thị trường nội địa, trái xoài cũng gặp áp lực cạnh tranh rất lớn vì xoài keo ở Campuchia hiện không xuất khẩu được vào Trung Quốc đang tập trung đổ về Việt Nam. “Tuy 2 tháng nữa mới đến vụ thu hoạch chính của trái xoài nhưng đây sẽ là mùa thu hoạch nhiều rủi ro với nông dân vì không còn đường xuất khẩu” - ông Chí dự đoán.

Bình Nguyên