Lễ hội Halloween trong văn hóa Việt

Halloween - lễ hội ma quỷ - xuất phát từ văn hóa phương Tây và được tổ chức vào ngày 31-10 hằng năm. Những năm gần đây, người dân ở Việt Nam nói chung bằng cách này hay cách khác, đều tiếp cận lễ hội Halloween một cách gần gũi và phổ biến hơn, đặc biệt là trong giới trẻ.

Halloween - lễ hội ma quỷ - xuất phát từ văn hóa phương Tây và được tổ chức vào ngày 31-10 hằng năm. Những năm gần đây, người dân ở Việt Nam nói chung bằng cách này hay cách khác, đều tiếp cận lễ hội Halloween một cách gần gũi và phổ biến hơn, đặc biệt là trong giới trẻ.

Nhà sách trong Trung tâm mua sắm Vincom Biên Hòa trưng bày nhiều đồ vật có chủ đề Halloween. Ảnh: T.Trang

* Halloween gần gũi hơn

Tuy cuối tháng 10 mới diễn ra lễ hội Halloween, nhưng từ sau Tết Trung thu, những ngày cuối tháng 9, đầu tháng 10, thị trường bán đồ trang trí Halloween đã bắt đầu nhộn nhịp. Một số cửa hàng bán đồ chơi, đồ lưu niệm trên dốc Ngô Quyền thuộc đường 30-4, dọc đường Cách Mạng Tháng Tám (TP.Biên Hòa) và những nhà sách, siêu thị, trung tâm mua sắm ở Biên Hòa đều dành khu vực riêng để trang trí chủ đề về lễ hội Halloween nhằm thu hút sự chú ý của người tiêu dùng đến tham quan, mua sắm các sản phẩm liên quan đến lễ hội này.

Như ở siêu thị BigC Tân Hiệp (TP.Biên Hòa) những tuần gần đây có góc trang trí chủ đề Halloween với các hình thù ma quái. Ở khu vực bày bàn thực phẩm, siêu thị còn bày trí ở nhiều loại bí - vật phẩm đặc trưng của lễ hội.

Càng đến cuối tháng 10, người đến xem, mua các sản phẩm phục vụ trang trí lễ hội Halloween càng nhiều hơn. Tại nhà sách lớn ở Trung tâm mua sắm Vincom Biên Hòa vào ngày cuối tuần
23-10, anh Nguyễn Văn Cường (ngụ P.Trảng Dài, TP.Biên Hòa) cùng con lựa áo choàng và một số phụ kiện như nón đội đầu, mặt nạ… Anh Cường cho biết: “Lớp học ở trung tâm anh ngữ của con tôi tổ chức lễ hội hóa trang nên tôi cho con tham gia, giao lưu với thầy cô và các bạn cho vui. Sản phẩm phục vụ lễ hội hóa trang ngày Halloween phong phú nên cha con tôi dễ dàng chọn được món đồ ưng ý”.

Dọc tuyến đường Cách Mạng Tháng Tám, ngoài các cửa hàng đồ chơi, còn có các xe bán dạo sản phẩm phục vụ cho lễ hội Halloween với nhiều sắc thái: ghê rợn, kinh dị, ma quái như đầu lâu, hình nộm, mặt nạ, nhưng cũng có những sản phẩm ma quái mang màu sắc dễ thương: quả bí ngô hình mặt cười, các ma với vẻ mặt tươi tắn, bụ bẫm…

* Tưởng nhớ các linh hồn người thân đã khuất

Nhiều người mua sắm sản phẩm hóa trang. Ảnh: T.Trang

Trong văn hóa phương Tây, người ta cho rằng vào ngày Halloween, địa ngục sẽ được mở cửa. Chính ánh sáng phát ra từ những quả bí ngô được khoét rỗng ruột sẽ soi sáng đường cho các linh hồn trong đêm tăm tối, giúp linh hồn không bị lầm đường lạc lối.

Được xem là biểu tượng của lễ hội Halloween, ở phương Tây có câu chuyện về đèn bằng quả bí. Tập tục trong ngày Halloween, những em bé hóa trang và cầm đèn bí đỏ đi xin kẹo hàng xóm với câu nói: “Trick or Treat” (bị ghẹo hay cho kẹo) mang thông điệp đề cao ý nghĩa của sự cho đi nhiều hơn, làm nhiều việc tử tế hơn nữa.

Lễ hội Halloween - lễ hội ma quỷ - được tổ chức vào ngày cuối cùng của tháng 10 và với người Công giáo, nguyên tháng 11 ngay sau đó được xem là tháng cầu nguyện cho các linh hồn, tưởng nhớ những người thân đã quá cố. Trong đó, vào ngày 2-11 hằng năm, người Công giáo sẽ cử hành lễ cầu nguyện cho các linh hồn.

Tương tự, những người theo đạo Phật cũng có ngày lễ Vu Lan vào rằm tháng bảy âm lịch, dành để tưởng nhớ người ông bà, tổ tiên, người thân đã khuất. Với điển tích Bồ tát Mục Kiền Liên với tất cả tấm lòng hiếu kính của mình đã cứu mẹ thoát khỏi cảnh đọa đày ở địa phủ, ngày lễ Vu lan nhắc nhở mọi người sống đề cao hiếu đạo, nhớ ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ, ông bà tổ tiên.

Rằm tháng bảy âm lịch cũng đồng thời là “lễ xá tội vong nhân”. Trong ngày Diêm Vương mở cửa ngục cũng là ngày nhắc nhớ mỗi người mở lòng nhân ái, từ bi, thực hành nhiều hơn những việc thiện, để tu nhân - tích đức trong bánh xe luân hồi nhân - quả theo triết lý của đạo Phật.

Trong tiến trình hội nhập văn hóa, với những ý nghĩa nhân văn sâu sắc nêu trên, lễ hội Halloween, tháng cầu nguyện cho các linh hồn, lễ xá tội vong nhân, ngày Vu Lan đã không chỉ dừng lại ở không gian tôn giáo - văn hóa riêng biệt, mà đã trở thành ngày lễ hội với nhiều người. Đây là dịp để mỗi người lắng lòng hướng về nguồn cội, tổ tiên; là dịp để chia sẻ nhiều hơn, làm nhiều hơn những điều tử tế, lương thiện giúp người, giúp đời…

Thùy Trang