Hiện nay, một trong những vấn đề "nổi cộm" trên địa bàn tỉnh là tiến độ ì ạch của các dự án sử dụng vốn đầu tư công. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do vướng mắc trong quá trình thực hiện công tác giải phóng mặt bằng cho các dự án.
Hiện nay, một trong những vấn đề “nổi cộm” trên địa bàn tỉnh là tiến độ ì ạch của các dự án sử dụng vốn đầu tư công. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do vướng mắc trong quá trình thực hiện công tác giải phóng mặt bằng cho các dự án.
Ngoài những khó khăn từ việc áp giá bồi thường, bố trí tái định cư... thì chính việc còn tồn tại một số bất cập trong các chính sách, quy định về bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư của Nhà nước cũng khiến việc thực hiện công tác này đã khó càng thêm... khó.
Theo quy định hiện nay, trình tự thực hiện thu hồi đất, giải phóng mặt bằng cho một dự án bao gồm các bước: ra quyết định thông báo thu hồi đất; kiểm kê, xác định nguồn gốc đất; xác định giá đất cụ thể và quyết định phê duyệt phương án bồi thường. Trong đó, quyết định thông báo thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường phải được ký trong cùng một ngày. Đây chính là điểm bất cập khiến công tác giải phóng mặt bằng thời gian qua gặp rất nhiều khó khăn nếu thực hiện theo đúng... quy định.
Việc thực hiện xây dựng phương án bồi thường khi thu hồi đất cho một dự án đòi hỏi phải xác định được giá đất cụ thể. Khi có giá đất cụ thể để bồi thường, cơ quan chức năng sẽ công khai để người dân được biết và dựa vào đó làm phương án bồi thường.
Giá đất cụ thể sẽ được xác định sau khi hoàn thành việc kiểm đếm, xác định nguồn gốc đất cần thu hồi. Trong khi đó, việc kiểm đếm, xác định nguồn gốc đất đối với một dự án cần nhiều thời gian. Dự án càng lớn, diện tích đất cần thu hồi nhiều thì thời gian kiểm đếm, xác định nguồn gốc đất càng kéo dài.
Do đó, trên thực tế, sau khi có quyết định thông báo thu hồi đất đến khi hoàn thành việc kiểm đếm, xác định nguồn gốc đất mất rất nhiều thời gian. Sau khi hoàn thành kiểm đếm, xác định nguồn gốc đất, cơ quan chức năng mới tiến hành xác định giá đất cụ thể. Sau đó, giá đất cụ thể này sẽ được đưa vào để hoàn thành phương án bồi thường. Do đó, việc đòi hỏi quyết định phê duyệt phương án bồi thường phải được ký cùng một ngày với quyết định thông báo thu hồi đất là... rất khó thực hiện. Đây hiện đang là vòng luẩn quẩn gây khó cho công tác giải phóng mặt bằng khi thực hiện thu hồi đất để thực hiện các dự án.
Vậy nên, để có thể đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, từ đó đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, những bất cập này cần được khắc phục nhanh chóng. Đáng tiếc, cho đến thời điểm này, Bộ Tài nguyên - môi trường vẫn chưa có giải pháp để khắc phục những vướng mắc này.
Trên thực tế, để đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng cho các dự án, nhất là các dự án trọng điểm cấp bách, nhiều địa phương buộc phải cho chủ trương thực hiện song song các bước nói trên. Tuy nhiên, việc này lại khó có thể áp dụng trên diện rộng cho tất cả các dự án. Chính vì vậy, về lâu dài, để đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng phục vụ thi công các dự án, việc khắc phục những bất cập trong quy định cần phải được thực hiện sớm.
Quỳnh Nhi
