Cần xem xét lại chính sách bảo hiểm xã hội cho người lao động

Cách tính lương hưu từ 1-1-2018 khiến lao động nữ phải chịu nhiều thiệt thòi; các chế độ, quyền lợi của lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại ra sao; các doanh nghiệp đóng thiếu bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động phải đóng bổ sung như thế nào?

Bà Phạm Thị Phương, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Mabuchi Motor Việt Nam (Khu công nghiệp Biên Hòa 2), đại diện người lao động công ty trình bày ý kiến. Ảnh: H.DUNG

Đó là 3 trong số rất nhiều ý kiến thắc mắc, bức xúc của người lao động tại hội nghị tuyên truyền, trao đổi giải pháp thực hiện chính sách BHXH cho người lao động, do BHXH tỉnh và Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức sáng 1-11.

Lao động nữ quá thiệt thòi

Bà Nguyễn Thị Hoa, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Quadrille Việt Nam (Khu công nghiệp Amata), bức xúc trong các quy định của luật luôn kêu gọi bảo vệ quyền lợi cho lao động nữ, nhưng từ năm 2018 nhiều chế độ của lao động nữ bị cắt giảm; nếu nghỉ hưu thì phải có đủ 30 năm đóng BHXH mới được hưởng tối đa là 75% lương (trước năm 2018 chỉ cần có đủ 25 năm). Từ 1-1-2018, lao động nữ nghỉ hưu đóng đủ 25 năm BHXH thì chỉ được hưởng 65% tiền lương.

Ông Hoàng Thành, Phó phòng Chế độ BHXH tỉnh, cho biết vừa qua nhiều chuyên gia thuộc lĩnh vực này đánh giá mức hưởng lương hưu của Việt Nam là khá cao so với các nước trong khu vực và thế giới (75% lương nhưng thực chất lương hưu lại thấp). Việc điều chỉnh này nhằm cân đối quỹ bảo hiểm trong điều kiện tuổi thọ bình quân của người Việt Nam là 79 tuổi. Nếu không điều chỉnh thì tình hình cân đối thu chi sẽ bị ảnh hưởng. Ngoài ra, mức lương hưu hàng tháng của lao động nữ đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định được tính theo số năm đóng BHXH và mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH như sau: đủ 15 năm đóng BHXH tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH; từ đủ 16 năm đến dưới 20 năm đóng BHXH, cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2% (trước đây là 3%).

Bà Phạm Thị Cúc, Phó chủ tịch Liên đoàn Lao động huyện Vĩnh Cửu, thì cho rằng quy định tăng số năm đóng BHXH gây khó khăn, thiệt thòi cho lao động nữ. Cũng bởi vậy mà vừa qua khi nhiều doanh nghiệp có chế độ hỗ trợ những lao động lớn tuổi một số tiền lớn, đã có nhiều người chấp nhận nghỉ việc.

Với thắc mắc những doanh nghiệp đóng thiếu BHXH cho người lao động thì phải đóng bổ sung như thế nào, ông Nguyễn Tự Lập, Phó phòng Quản lý thu (BHXH tỉnh), giải thích trước năm 2017, nếu doanh nghiệp nào đóng thiếu bảo hiểm cho người lao động thì sẽ tiến hành truy đóng và tính lãi, thời gian càng dài thì số tiền truy đóng càng cao. Số tiền lương vẫn tính như hợp đồng lao động của người lao động với doanh nghiệp, còn tiền lãi sẽ được cơ quan bảo hiểm tính toán.

Lưu ý chế độ đối với lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại

Bà Đinh Thị Quyên, cán bộ Công đoàn Công ty Changshin Việt Nam (huyện Vĩnh Cửu) thắc mắc, vừa qua những công nhân (trên 50 tuổi) làm công việc nặng nhọc, độc hại trên 15 năm được công ty thông tin, nếu muốn tiếp tục làm ở công ty thì làm đơn để công ty cho tiếp tục làm. Điều này là đúng hay sai?

Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Công đoàn tỉnh Vũ Ngọc Hà cho biết những người làm công việc nặng nhọc độc hại trên 15 năm, có 20 năm đóng BHXH được quyền nghỉ hưu trước 5 năm đối với cả nam và nữ. Như vậy, những lao động nữ làm công việc nặng nhọc, độc hại đến 50 tuổi là được quyền về hưu. Trong trường hợp này, công ty hoàn toàn có quyền ra một quyết định chấm dứt hợp đồng lao động để người lao động được hưởng chế độ hưu trí. Người lao động còn muốn làm việc, phía công ty vẫn muốn sử dụng người lao động thì người lao động cần làm đơn để tiếp tục được tham gia vào quan hệ lao động theo đúng quy định.

Ông Nguyễn Văn Chuông, Phó chánh văn phòng BHXH tỉnh, nhấn mạnh: Trường hợp lao động nữ đủ 45 tuổi, nam 50 tuổi mà đóng BHXH từ 20 năm trở lên, nếu không muốn tiếp tục làm việc thì có quyền đi giám định y khoa, giám định sức khỏe để được nghỉ hưu. Nếu người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên thì được nghỉ chế độ hưu trí. Nếu bị suy giảm từ 61-80% thì căn cứ vào độ tuổi, năm 2017 (nam phải 52 tuổi, nữ 47 tuổi), năm 2018 (nam 53 tuổi, nữ 48 tuổi) cũng được nghỉ hưu hưởng chế độ.

Kết thúc hội nghị, Phó chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Đoàn Văn Đây cho biết Công đoàn tỉnh sẽ tiếp tục kiến nghị cấp thẩm quyền xem xét, điều chỉnh lại cách tính lương hưu cho lao động nữ từ năm 2018 để phù hợp với đối tượng, tránh bất công đối với lao động nữ. Đồng thời, các cấp Công đoàn trong tỉnh
sẽ đẩy mạnh tuyên truyền về các chính sách BHXH mới để người lao động hiểu rõ, tránh bị thiệt thòi.

Hạnh Dung