Có 2 vấn đề lớn về trẻ tự kỷ cần được phụ huynh quan tâm. Đó là phát hiện sớm để can thiệp sớm và vấn đề về hòa nhập cho trẻ tự kỷ.
Có 2 vấn đề lớn về trẻ tự kỷ cần được phụ huynh quan tâm. Đó là phát hiện sớm để can thiệp sớm và vấn đề về hòa nhập cho trẻ tự kỷ.
1. Hiện nay, người dân chưa có hiểu biết về dấu hiệu sớm để đưa con đi kiểm tra bởi các nhà chuyên môn. Nhà chuyên môn có thể chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ trong giai đoạn 18 tháng tuổi nhưng đa phần phụ huynh thường đưa con đi khám khi bé đã 4 tuổi.
Về mặt tâm lý, phụ huynh sợ hãi khi nghĩ rằng con họ bị tự kỷ. Vì vậy, họ lo âu đến mức phòng vệ (tiêu cực) bằng cách không chấp nhận những dấu hiệu về triệu chứng của con, không đưa con đi khám. Do đó, họ đã bỏ lỡ “thời gian vàng” để can thiệp cho trẻ.
Mặt khác, hệ thống các nhà chuyên môn có năng lực chẩn đoán và đánh giá, can thiệp trẻ tự kỷ ở Đồng Nai nói riêng và Việt Nam nói chung còn đang hạn chế. Thậm chí, nhiều nhà chuyên môn không có nền tảng về lĩnh vực chuyên biệt này nên dẫn đến chẩn đoán sai và can thiệp sai. Hệ thống sàng lọc sớm tại trường học hoặc trung tâm y tế thường không chú ý đến vấn đề trẻ tự kỷ.
Đối với vấn đề can thiệp sớm, hiện nay, chúng ta còn thiếu hệ thống nhà chuyên môn được đào tạo chuyên biệt về lĩnh vực này. Điều đó dẫn đến thực tế là trẻ không được tiếp cận các dịch vụ có sự chuyên nghiệp.
2. Đối với vấn đề hòa nhập, mặc dù Bộ GD-ĐT có quy định về giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật nhưng dường như các trường học chưa có tâm thế sẵn sàng tiếp nhận đối tượng học sinh bị mắc chứng tự kỷ.
Hơn nữa, trong các trường học cũng không có nhà chuyên môn (người làm tâm lý học đường, người làm giáo dục đặc biệt học đường, người làm công tác xã hội học đường) để hỗ trợ cho những trẻ này. Do vậy, tiến trình hòa nhập chưa diễn ra một cách tích cực.
Ngoài ra, sự kỳ thị của cộng đồng đối với nhóm trẻ tự kỷ là vấn đề cần phải được cải thiện hơn nữa.
TS Lê Minh Công
(Phó trưởng khoa Công tác xã hội Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM)
