Mức đóng BHXH mới: Lợi cho người lao động

Từ ngày 1-1-2016, mức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) của người lao động sẽ được điều chỉnh theo mức gần hơn với thu nhập thực tế.

Theo cơ quan BHXH, mức đóng BHXH mới sẽ có lợi cho người lao động.

* Đóng nhiều sẽ hưởng cao

Lâu nay, người sử dụng lao động đang đóng BHXH cho công nhân theo số tiền lương thỏa thuận ghi trên hợp đồng lao động, nhưng thật ra mức lương này thấp hơn rất nhiều so với thực tế chi trả cho người lao động. Bởi ngoài lương, hàng tháng chủ sử dụng lao động còn phải trả nhiều khoản phụ cấp cho người lao động, như: chuyên cần, kinh nghiệm, sáng kiến, hỗ trợ nhà ở, đi lại, ốm đau, thai sản... Có những doanh nghiệp, người lao động nhận các khoản phụ cấp còn cao hơn cả lương, nhưng những khoản này lại không được tính vào BHXH. Vì thế, mức đóng BHXH thấp dẫn đến mức hưởng lương hưu của người lao động sau này cũng sẽ không cao.

Người lao động thực hiện các thủ tục liên quan đến bảo hiểm xã hội tại cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh.

Để hạn chế tình trạng này, Luật BHXH năm 2014 có hiệu lực từ 1-1-2016 quy định tỉ lệ đóng BHXH sẽ không thay đổi, nghĩa là trong tổng tỷ lệ 26% đóng vào quỹ BHXH, người lao động đóng 8%, còn lại 18% do người sử dụng lao động đóng. Tuy nhiên, tiền lương đóng BHXH từ ngày 1-1-2016 sẽ có sự thay đổi. Cụ thể, từ ngày 1-1-2016 đến hết năm 2017, tiền lương tháng đóng BHXH sẽ gồm mức lương và các khoản phụ cấp lương ghi trong hợp đồng lao động. Từ ngày 1-1-2018 trở đi, tiền đóng BHXH sẽ là mức lương, phụ cấp và các khoản bổ sung khác ghi trong hợp đồng lao động.

Ông Phan Văn Mến, Giám đốc BHXH tỉnh, cho biết: “Luật BHXH mới có hiệu lực từ 1-1-2016 được xây dựng trên cơ sở kế thừa các quy định của luật cũ và những điều chỉnh mới cho phù hợp với thực tiễn. Theo đó, số tiền đóng BHXH của người lao động theo quy định mới sẽ tăng và tăng ít, nhưng quyền lợi hưởng chế độ BHXH của người lao động sau này được cải thiện hơn rất nhiều, theo hướng bảo đảm tốt hơn quyền tham gia và thụ hưởng của người lao động dựa trên nguyên tắc đóng nhiều, hưởng nhiều. Điều đó nhằm bảo đảm sự ổn định trong đời sống cho người lao động sau tuổi nghỉ hưu”.

* BHXH sẽ được tính trên thu nhập thực tế

Hiện nay người lao động và doanh nghiệp có nhiều băn khoăn, như: thế nào là phụ cấp, thế nào là trợ cấp, những khoản hỗ trợ có bị tính thu BHXH không. Nhiều doanh nghiệp sử dụng đông lao động cũng rất lo lắng vì phần đóng BHXH của chủ lao động sẽ tăng mạnh, ảnh hưởng đến việc tái đầu tư sản xuất của doanh nghiệp. Được biết, tại các doanh nghiệp đang có tới 56 khoản trợ cấp, phụ cấp các loại. Vậy loại nào sẽ phải ghi vào hợp đồng lao động để tính đóng BHXH?

Ông Mến giải thích, để làm căn cứ tính BHXH, Thông tư 23/2015/TT-BLĐTBXH của Bộ Lao động - thương binh và xã hội đã định nghĩa cụ thể thế nào là tiền lương, phụ cấp và các khoản thu bổ sung khác. Cụ thể, tiền lương ghi trong hợp đồng lao động do người sử dụng lao động thỏa thuận với người lao động, gồm: mức lương theo công việc hoặc chức danh là mức lương trong thang lương, bảng lương do người sử dụng lao động xây dựng. Còn phụ cấp lương là khoản tiền bù đắp các yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động chưa được tính trong mức lương cơ bản, như: phụ cấp bù đắp yếu tố điều kiện lao động (nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm…), bù đắp yếu tố tính chất phức tạp (công việc đòi hỏi thời gian đào tạo, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trách nhiệm cao, yêu cầu về thâm niên và kinh nghiệm, kỹ năng làm việc, giao tiếp, sự phối hợp trong quá trình làm việc của người lao động...); bù đắp các yếu tố điều kiện sinh hoạt (làm việc ở vùng xa xôi, hẻo lánh, khó khăn…) và bù đắp các yếu tố để thu hút lao động (công việc kém hấp dẫn, cung ứng của thị trường lao động còn hạn chế…). Các khoản bổ sung khác là khoản tiền ngoài mức lương, phụ cấp như: tiền thưởng, tiền ăn giữa ca, các khoản hỗ trợ khi người lao động có thân nhân bị chết, người lao động có người thân kết hôn, sinh nhật của người lao động, trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác.

Những khoản lương, phụ cấp, bổ sung trên sẽ được ghi vào hợp đồng lao động và đây sẽ là căn cứ để doanh nghiệp đóng BHXH cho người lao động.

Phương Liễu