Chưa đào tạo, sát hạch lái xe bằng phần mềm mô phỏng

Quy định đào tạo, sát hạch lái xe bằng phần mềm mô phỏng được đánh giá là sẽ nâng cao chất lượng sát hạch với phần thi thực hành lái xe bám sát các tình huống giao thông và ứng dụng công nghệ để hạn chế sự can thiệp từ con người. Tuy nhiên, đến nay lộ trình thực hiện quy định này đã lùi lại do gặp nhiều khó khăn trong triển khai.

Quy định đào tạo, sát hạch lái xe bằng phần mềm mô phỏng được đánh giá là sẽ nâng cao chất lượng sát hạch với phần thi thực hành lái xe bám sát các tình huống giao thông và ứng dụng công nghệ để hạn chế sự can thiệp từ con người. Tuy nhiên, đến nay lộ trình thực hiện quy định này đã lùi lại do gặp nhiều khó khăn trong triển khai.

Học viên thực hiện phần thi lý thuyết tại Trung tâm Đào tạo và sát hạch lái xe loại 1 Đồng Nai. Ảnh: T.Hải

* Lùi thời hạn triển khai

Theo Thông tư số 38/2019/TT-BGTVT ngày 8-10-2019 của Bộ GT-VT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 12/2017 quy định về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ (gọi tắt là Thông tư 38), từ ngày 1-1-2021, các trung tâm đào tạo lái xe phải sử dụng phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông. Việc sát hạch bằng phần mềm này cũng được áp dụng từ ngày 1-5-2021.

Tuy nhiên, mới đây, Bộ GT-VT đã ban hành Thông tư 01/2021 cho phép các cơ sở đào tạo lái xe lùi thời gian sử dụng phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông để đào tạo lái xe ô tô đến ngày 31-12-2021, thay vì áp dụng từ ngày 1-1-2021. Riêng các trung tâm sát hạch lái xe sử dụng phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông để sát hạch lái xe sẽ bắt đầu thực hiện từ ngày 1-6-2022.

Thông tư này cũng quy định các cơ sở đào tạo lái xe phải trang bị và sử dụng thiết bị giám sát thời gian và quãng đường học lái xe trên đường của học viên để đào tạo lái xe ô tô từ ngày 1-1-2022. Trang bị và sử dụng ca bin học lái xe ô tô để đào tạo lái xe ô tô từ ngày 1-7-2022.

Ông T. - Giám đốc một trung tâm đào tạo lái xe tại TP.Biên Hòa - cho biết, trong năm 2020 hoạt động đào tạo, sát hạch lái xe ô tô gặp rất nhiều khó khăn. Các đợt dịch Covid-19 xảy ra liên tục buộc các trung tâm phải hoạt động gián đoạn nhằm phòng, chống dịch bệnh theo yêu cầu của ngành GT-VT.

Theo tính toán của ông T., một phần mềm mô phỏng có giá hơn 100 triệu đồng và mỗi trung tâm có thể phải trang bị 3-4 máy (tùy theo nhu cầu đào tạo). Bên cạnh đó, mỗi trung tâm phải bỏ ra một số tiền không nhỏ để mua sắm thiết bị. Trong bối cảnh doanh thu bị ảnh hưởng nặng nề thì việc đầu tư thiết bị sẽ khiến các trung tâm đào tạo lái xe gặp khó khăn vì số vốn đầu tư quá lớn.

Đại diện một trung tâm đào tạo lái xe ô tô tại H.Long Thành cũng cho biết, hiện phần lớn các trung tâm đào tạo lái xe chưa mua sắm loại thiết bị này. Các văn bản hướng dẫn về quy chuẩn của thiết bị, phần mềm chưa được ban hành nên việc lùi thời hạn triển khai đào tạo, sát hạch lái xe bằng phần mềm mô phỏng là hợp lý để các trung tâm có thời gian, nguồn lực đầu tư, nâng cao chất lượng đào tạo, sát hạch.

* Tăng cường giám sát về đào tạo và sát hạch lái xe

Tổng cục Đường bộ Việt Nam (đơn vị chịu trách nhiệm xây dựng phần mềm mô phỏng tình huống giao thông) phân tích, việc trang bị thiết bị mô phỏng để đào tạo lái xe là điều kiện kinh doanh bắt buộc đối với các cơ sở đào tạo lái xe. Đây là một giải pháp để đổi mới công tác sát hạch lý thuyết và thực hành, góp phần nâng cao chất lượng chương trình dạy học lái xe.

Nếu trước đây việc đào tạo lái xe chỉ chủ yếu trong sân tập lái hoặc thực tế trên đường, với phần mềm và thiết bị mô phỏng lái xe, học viên sẽ được tập luyện kỹ năng và tập phản xạ trong điều kiện các yếu tố về địa hình, cung đường, thời tiết, tình trạng giao thông và các tình huống giao thông khác nhau nhằm nâng cao kỹ năng đảm bảo an toàn giao thông.

Đối với công tác sát hạch lái xe ô tô, việc trang bị phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông trong quá trình thi bằng lái khi được áp dụng với công nghệ hiện đại sẽ tự động chấm điểm, công khai hóa quá trình và kết quả sát hạch của từng thí sinh. Từ đó nhằm hạn chế sự can thiệp từ con người, giúp công tác sát hạch lái xe khách quan và minh bạch hơn. Tuy nhiên, do thời điểm áp dụng đào tạo lái xe bằng phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông trùng với thời điểm dịch bệnh Covid-19 bùng phát nên quy định này đã được Bộ GT-VT cho phép lùi thời gian thực hiện.

Liên quan đến vấn đề này, Phó giám đốc Sở GT-VT Dương Văn Đông cho biết, theo quy định việc trang bị thiết bị mô phỏng để đào tạo lái xe là điều kiện kinh doanh bắt buộc đối với các cơ sở đào tạo lái xe nhằm đổi mới công tác sát hạch lý thuyết và thực hành, góp phần nâng cao chất lượng chương trình dạy học. Trong thời gian chưa sử dụng phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông và ca bin học lái xe ô tô, cơ sở đào tạo, sát hạch lái xe trên địa bàn tỉnh xây dựng chương trình, giáo trình và tổ chức giảng dạy như trước đây, đảm bảo đủ thời gian đào tạo theo chương trình quy định.

Để tăng tính minh bạch, giám sát và hậu kiểm về đào tạo và sát hạch lái xe, tất cả các trung tâm sát hạch đều phải truyền dữ liệu về Tổng cục Đường bộ Việt Nam để quản lý, giám sát, lưu trữ và chia sẻ dữ liệu. Cùng với đó, các trung tâm sát hạch cũng phải lưu dữ liệu tối thiếu là 2 năm thay vì 1 năm như trước đây.

Thanh Hải