Thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá: Vi phạm tràn lan

Ngày 1-5, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) có hiệu lực. Thế nhưng, hiện vẫn còn nhiều người thản nhiên hút thuốc ở nơi công cộng, còn lực lượng xử lý thì không thấy bóng dáng.

Ngày 1-5, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) có hiệu lực. Thế nhưng, hiện vẫn còn nhiều người thản nhiên hút thuốc ở nơi công cộng, còn lực lượng xử lý thì không thấy bóng dáng.

Quy định xử phạt cấm hút thuốc lá có hiệu lực từ năm 2010, nhưng đến nay số vụ xử phạt chỉ đếm trên đầu ngón tay.

* Thờ ơ hay không biết?

Dù luật đã đi vào đời sống, nhưng người dân vẫn đứng ngoài cuộc. Khảo sát của phóng viên Báo Đồng Nai tại nhiều nơi trên địa bàn tỉnh cho thấy, nhiều người còn vô tư hút thuốc với tâm lý: “chưa từng thấy ai bị phạt bao giờ” (!?).

Nhân viên Bến xe Biên Hòa vô tư hút thuốc bất chấp bảng cấm đã treo.

Tại Bến xe Biên Hòa, khu vực nhà chờ và cả trước cổng trạm điều hành, nhiều người thản nhiên hút thuốc mà không gặp bất cứ sự nhắc nhở, xử phạt nào. Những thanh niên đứng đợi xe, vài anh lơ xe chào đón khách, thậm chí cả người cầm lái, nhân viên bán vé…, đều cầm trên tay điếu thuốc. “Tôi cũng có nghe hút thuốc nơi công cộng sẽ bị phạt, nhưng mình ngồi chờ 1-2 phút là đi ngay, ai rỗi hơi mà giám sát rồi bắt phạt?” - hành khách Võ Văn Thanh (39 tuổi) cho biết.

Với những người cầm vô-lăng, dân chạy xe ôm trong lúc đợi khách, buồn miệng, nhiều người cũng thủ trong mình bao thuốc lá. Ông N.V.T. (ngụ xã Hóa An, TP.Biên Hòa) làm nghề chở khách ở đây gần 20 năm, tỏ ra bất ngờ khi nghe chúng tôi nói về thông tin sẽ bị phạt nghiêm nếu hút thuốc không đúng nơi quy định. Ông Tuấn thản nhiên nói: “Tôi không đọc báo nên chưa biết thông tin này. Chẳng nghe bến xe đề cập đến vấn đề này, hay tuyên truyền PCTHTL gì cả”.

Dù là nơi cần có một bầu không khí trong lành, nhưng tại Bệnh viện đa khoa Thống Nhất (TP.Biên Hòa) vẫn có không ít người thản nhiên hút thuốc, bất chấp những bảng cấm treo khắp nơi. Trước cửa chờ lấy kết quả siêu âm, xét nghiệm, một nhóm thanh niên đứng quay mặt vào nhau liên tục nhả khói thuốc lá. Bên cạnh, hàng trăm người đứng ngồi la liệt vô tình hưởng hết khói thuốc từ nhóm thanh niên này. “Ở đây biết là không được, nhưng… thậm chí bảo vệ có thấy thì họ đâu phải là người phạt. Tôi đi nhiều nơi, cứ thèm thuốc tôi lại hút, mà có thấy ai nhắc nhở hay xử phạt gì đâu” - một thanh niên có mặt tại đây cho biết.

Ở môi trường sư phạm mang tính giáo dục cao, như: Trường đại học Đồng Nai, Trường đại học Lạc Hồng…, dù biển cấm dán rất nhiều, mà vẫn lắm người hút. Hình ảnh nhả khói, hoặc cùng nhau châm điếu thuốc diễn ra công khai, nhất là vào các buổi học có học viên tham gia đào tạo liên thông, tại chức… “Người tham gia hệ đào tạo này đủ mọi đối tượng, độ tuổi. Mình biết sẽ bị phạt rất nặng, nhưng ai sẽ giám sát, xử phạt?” - M.T. (30 tuổi), sinh viên một lớp luật tại chức Trường đại học Đồng Nai, nói.

* Lực lượng nào xử phạt?

Theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, các cơ quan có thẩm quyền về xử phạt là các cơ quan thanh tra liên ngành về y tế từ trung ương tới địa phương; lực lượng quản lý thị trường; công an và UBND các cấp. Tuy nhiên, điều khiến nhiều người băn khoăn là ai sẽ đứng ra giám sát, xử phạt mọi hành vi liên quan đến thuốc lá. Ở những nơi cấm hoàn toàn hút thuốc, như: cơ sở y tế, giáo dục, khu vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em, hay khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao cũng khó đảm bảo được thực thi đầy đủ. Bởi năm 2010 đã có quy định này, nhưng người hút vẫn cứ hút một cách vô tư mà không hề bị phạt.

Đặc biệt, các hành vi về cấm mua bán, sử dụng thuốc lá khi chưa đủ 18 tuổi; những địa điểm buôn bán lẻ thuốc lá, nơi hàng quán vỉa hè… Hay cùng một vi phạm nhưng có nhiều cơ quan có thẩm quyền để xử phạt thì việc xử phạt sẽ thực hiện ra sao?

Trao đổi với phóng viên, ông Dương Minh Dũng, Chi cục phó Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh, cho biết: “Đối với những nơi buôn bán, kinh doanh thuốc lá, chúng tôi đã cho làm cam kết theo đúng luật quy định. QLTT cũng là một trong những đơn vị được giao cùng một số cơ quan, như: y tế, chính quyền các cấp thực hiện luật. Do đó, chúng tôi sẽ cố gắng tăng cường thanh kiểm tra, kiểm soát, xử phạt những hành vi liên quan đến vi phạm về buôn bán, kinh doanh thuốc lá”.

Ở góc độ chính quyền địa phương, bà Lê Thị Thu Tâm, Chủ tịch UBND phường Bửu Long (TP.Biên Hòa), cho biết: “Hàng tuần, vào các ngày thứ bảy và chủ nhật, chúng tôi đều thông tin (qua loa phát thanh) tuyên truyền cho người dân hiểu biết về tác hại của thuốc lá, cũng như các điều nghiêm cấm, xử phạt nếu vi phạm Luật PCTHTL. Phường cũng đã phân công 5 người phụ trách mảng văn hóa chịu trách nhiệm tuyên truyền, giám sát, xử phạt nếu có vi phạm”.

Dù đã có những quy định chế tài cụ thể, nhưng việc kinh doanh và hút thuốc lá vẫn còn vi phạm nhiều. Mong rằng, các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm để người dân không hồ nghi về hiệu quả của việc thực thi pháp luật.

Võ Nguyên