Những năm về trước, Bàu Hàm là xã "nổi tiếng" về tình trạng nghiện hút chích ma túy. Hồi ấy, hiểm họa ma túy đã len lõi vào tận các gia đình, đẩy nhiều thanh thiếu niên sa ngã vào con đường nghiện ngập. Trong số đó có nhiều con nghiện tử vong vì nhiễm căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS.
Những năm về trước, Bàu Hàm là xã "nổi tiếng" về tình trạng nghiện hút chích ma túy. Hồi ấy, hiểm họa ma túy đã len lõi vào tận các gia đình, đẩy nhiều thanh thiếu niên sa ngã vào con đường nghiện ngập. Trong số đó có nhiều con nghiện tử vong vì nhiễm căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS.
* Ma túy về làng
Thiếu tá Nguyễn Tiến Vân, Đội phó Đội Cảnh sát phòng chống tội phạm về ma túy - Công an huyện Trảng Bom bày tỏ phấn khởi: "Bàu Hàm giờ đã khác xưa rồi. Người dân của xã có thể tự hào giới thiệu nơi cư ngụ của mình mà không phải ngại ngùng như trước. Kết quả ấy cho thấy công tác đấu tranh phòng chống ma túy ở Bàu Hàm rất quyết liệt, hiệu quả và được chỉ đạo chặt chẽ từ huyện đến xã". Ở một xã thuần nông, đại bộ phận dân cư là bà con người Hoa hiền lành, chất phát, quanh năm chí thú lao động làm ăn thì việc trong xã có nhiều người nghiện ma túy cũng là điều lạ. Đem thắc mắc này đặt ra với Trưởng công an xã Bàu Hàm Nguyễn Văn Tý, anh cho biết, thông tin về việc Bàu Hàm có nhiều người nghiện ma túy đã thực sự gây "sốc" cho địa phương. Bởi lẽ năm 1998 về trước, ở Bàu Hàm chưa phát hiện có trường hợp người nghiện ma túy. Sau khi có thông tin trên, Công an xã Bàu Hàm đã khẩn trương xác minh, điều tra và phát hiện nguồn gieo rắc cái chết trắng trên địa bàn là một thanh niên cư ngụ trong xã. Đây là đối tượng con nhà giàu, được gia đình cung cấp vốn liếng để lên TP.Hồ Chí Minh buôn bán vàng. Sẵn tiền lại có máu đua đòi ăn chơi, nên đối tượng này đã sa vào con đường nghiện ngập. Khi trở về địa phương, đối tượng đã rủ rê, lôi kéo nhiều thanh niên khác cùng tham gia hút, chích ma túy. Từ đó, nạn tiêm, chích ma túy trong thanh thiếu niên ở Bàu Hàm cứ âm ỉ lan tràn. Theo thống kê, năm 1999, toàn xã phát hiện 15 con nghiện thì những năm tiếp theo, con số ấy cứ tăng dần. Đỉnh điểm là vào những năm 2001, 2002, con số ấy dao động từ 21 - 22 đối tượng nghiện. Phần lớn trong số con nghiện này đều nhiễm HIV vì sử dụng chung kim tiêm, trong đó có 4 đối tượng đã tử vong vì AIDS. Một nguyên nhân khác đã đẩy con số nghiện ma túy ở Bàu Hàm gia tăng đáng báo động là vào thời điểm trên, nhiều thanh niên trong xã đã vượt ra khỏi lũy tre làng để đến TP. Hồ Chí Minh và các đô thị làm ăn, buôn bán, học nghề v.v... Do nhận thức còn hạn chế, chưa lường hết mối hiểm họa về ma túy nên nhiều người đã bị dụ dỗ, lôi kéo vào con đường nghiện ngập. Có đối tượng sau khi nghiện còn đưa cả bạn "chích" về địa phương để giới thiệu và rủ rê một số thanh thiếu niên ở địa phương "thử" ma túy một lần cho biết. Việc tiêm chích được các con nghiện đưa vào rẫy sâu nên công an và quần chúng nhân dân khó phát hiện ngăn chặn.
* Đối đầu với cái chết trắng
Trước hiểm họa ma túy đang có nguy cơ tràn lan trên địa bàn, Đảng ủy, UBND xã Bàu Hàm đã tập trung chỉ đạo Công an xã và các ban, ngành, đoàn thể thực hiện công tác đấu tranh, phòng chống khá quyết liệt. Bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nhân dân, thanh thiếu niên nói không với ma túy, Ban chỉ đạo phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội của xã còn giao trách nghiệm cho công an và các ban, ngành, đoàn thể phân công các thành viên đi sâu vào các gia đình hội viên, đoàn viên vận động mọi người giáo dục, quản lý con em tránh xa cái chết trắng. Công tác tuyên truyền, vận động còn được lồng ghép trong các buổi sinh hoạt nhân dân ở các ấp, các tổ nhân dân nên đã phần nào giúp cho bà con thấy được tác hại của ma túy nếu để con em mình sa vào con đường nghiện ngập. Cùng với việc làm nêu trên, Công an huyện Trảng Bom đã tập trung tăng cường lực lượng cảnh sát phòng chống tội phạm về ma túy cho xã Bàu Hàm. Lực lượng này đã phối hợp chặt chẽ với công an xã tổ chức điều tra, khảo sát, nắm lại toàn bộ số đối tượng nghiện ma túy và tình nghi sử dụng ma túy trên địa bàn để có kế hoạch đấu tranh, bài trừ. Ngay từ khi bước vào cuộc, cơ quan chức năng đã phối hợp với y tế xét nghiệm máu cho 22 đối tượng nghiện và tình nghi sử dụng hêrôin. Qua đó đã đưa đi tập trung cai nghiện bắt buộc 5 đối tượng. Liên tục trong các năm từ 2001-2006, Bàu Hàm còn lần lượt đưa thêm 19 lượt con nghiện khác đến Trung tâm Xuân Phú để cai nghiện. Anh Nguyễn Văn Tý, Trưởng công an xã Bàu Hàm còn cho biết, một số con nghiện sau khi đi cai nghiện trở về đều được công an xã quản lý chặt, hàng tháng đều có kiểm danh, kiểm diện. Các con nghiện thực sự tiến bộ, không tái nghiện đều được xã ưu tiên tạo điều kiện giới thiệu việc làm. Trên thực tế đã có 4 trường hợp được xã giới thiệu vào làm ở các xí nghiệp và tạo điều kiện lao động sản xuất ở gia đình. Riêng đối với số đối tượng qua trung tâm cai nghiện trở về chưa có việc làm, còn bị tình nghi tái nghiện thì công an xã tiến hành cho thử máu. Nếu phát hiện có chất ma túy thì ngay lập tức đối tượng được đưa trở lại trường. Việc xét nghiệm được thực hiện bất kỳ lúc nào nếu thấy nghi ngờ. Đáng mừng là qua nhiều lần xét nghiệm như vậy, cơ quan chuyên môn chưa phát hiện trường hợp nào tái nghiện. Cũng theo anh Nguyễn Văn Tý, quá trình đấu tranh chống lại tệ nạn ma túy trên địa bàn, Công an huyện Trảng Bom và Công an xã Bàu Hàm còn phát hiện, triệt xóa 2 tụ điểm mua bán ma túy, bắt, khởi tố 2 đối tượng, từ đó đã cắt được các nguồn cung cấp ma túy cho các con nghiện ở địa phương. Tính đến nay, trên thực tế, Bàu Hàm chỉ còn quản lý 2 đối tượng nghiện ma túy. 12 đối tượng sau khi cai nghiện trở về đã được loại ra khỏi danh sách nhưng địa phương vẫn theo dõi chặt. 3 năm trở lại đây, Bàu Hàm không phát sinh con nghiện mới. Như vậy, cuộc chiến chống lại cái chết trắng ở Bàu Hàm đã mang lại kết quả bước đầu đáng khích lệ. Kết quả ấy đã phản ánh đúng mức quá trình nỗ lực phấn đấu của cả hệ thống chính trị ở Bàu Hàm. Đồng thời còn phải kể đến sự đóng góp hết sức có ý nghĩa của các vị trưởng tộc, trưởng họ trong việc giáo dục, quản lý con cháu không dính đến ma túy. Và sẽ là thiếu sót nếu như không nhắc đến sự đóng góp tích cực của những tuyên truyền viên, là những người đã một thời lầm lỡ đã "gác kim" trở lại vận động các bạn chích từ bỏ con đường nghiện ngập như anh Lìu Duy Quang, Niềm Lầm Pánh (ở ấp Tân Hoa), Lục A Bạt, Sú Tống Giềng (ở ấp Tân Việt)... Tất cả những đóng góp ấy đã góp phần làm nên một Bàu Hàm mới nói không với ma túy.
Đ.V
