Bí thư Tỉnh đoàn Nguyễn Minh Kiên: Chìa khóa 'cho sứ mệnh tuổi trẻ' trong bối cảnh 'kỷ nguyên vươn mình', theo tôi không gì khác hơn là học tập suốt đời

Trong suốt lịch sử 94 năm xây dựng và trưởng thành (26-3-1931 - 26-3-2025), tổ chức Đoàn thanh niên đã có chặng đường hào hùng tham gia đấu tranh giành độc lập, góp sức trẻ dựng xây quê hương, đất nước.

Năm 2025 là năm có nhiều cột mốc quan trọng của đất nước. Đặc biệt, đây cũng là thời điểm cả nước đang chuyển mình mạnh mẽ, là thời điểm của hội nhập, của chuyển đổi số và khát vọng vươn lên của dân tộc. Thế hệ thanh niên Việt Nam nói chung và thanh niên Đồng Nai nói riêng không chỉ mang trong mình hoài bão lớn lao của cá nhân mà còn thực hiện “sứ mệnh tuổi trẻ” để là thế hệ tiên phong, dẫn đầu tiến vào kỷ nguyên mới.

Kỷ nguyên mới cũng đòi hỏi tổ chức Đoàn - Hội phải có tâm thế sẵn sàng chủ động, tư duy đổi mới và có sự “đột phá” trong hành động, góp phần quan trọng vào việc xây dựng một xã hội phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu. Dịp này, Báo Đồng Nai có buổi trao đổi với Bí thư Tỉnh đoàn Nguyễn Minh Kiên, “thủ lĩnh” tuổi trẻ Đồng Nai để cùng trao đổi rõ hơn về “sứ mệnh tuổi trẻ” trong bối cảnh mới.

Trong suốt lịch sử 94 năm xây dựng và trưởng thành, Đoàn TNCSHCM và các tổ chức thành viên đã thực hiện và hoàn thành “sứ mệnh tuổi trẻ” ra sao, thưa anh?

94 năm qua, Đoàn TNCSHCM được Đảng và Bác Hồ tổ chức, dìu dắt và lãnh đạo. Đoàn đã thực hiện được một sứ mệnh lớn kể từ khi thành lập với 8 thành viên, và bây giờ có hơn 5 triệu đoàn viên, thanh niên trên cả nước.

Tỉnh đoàn tổ chức lễ khởi công xây dựng công trình thanh niên “Ngôi nhà 15 tháng 10”. Ảnh: ĐVCC

94 năm qua, phải nói rằng trong từng giai đoạn cách mạng, Đoàn sẽ có những phong trào cụ thể để cụ thể hóa vai trò và sự xung kích. tiên phong của mình trong từng giai đoạn cách mạng phù hợp. Từ phong trào "5 xung kích”, “3 sẵn sàng" cho đến các chương trình đồng hành và phong trào sáng tạo tình nguyện, xung kích bảo vệ Tổ quốc ở tất cả những hoạt động cho đến thời điểm này, các phong trào của Đoàn đã thể hiện sức mạnh của thanh niên và sự đóng góp của thanh niên trong sự nghiệp chung.

Đoàn TNCSHCM luôn tự hào đã được Đảng dìu dắt và xây dựng được nhiều lớp thế hệ cán bộ cho hệ thống chính trị. Nhiều đồng chí đã trở thành lãnh đạo Đảng, Nhà nước và tham gia sâu vào công tác lãnh đạo của hệ thống chính trị ở các địa phương. Đó luôn là niềm vinh dự và tự hào nhất của Đoàn. Nhưng điều tự hào nhất là trong tất cả những thành quả cách mạng từ khi thành lập cho đến giờ, Đảng ta luôn luôn ghi nhận sự đóng góp của thanh niên, của Đoàn TNCSHCM.

Đối với tuổi trẻ Đồng Nai, tổ chức Đoàn đã khơi dậy sức trẻ như thế nào để thực sự trở thành “ngôi nhà” chung, là môi trường xã hội lành mạnh để các bạn trẻ thổi bùng “ngọn lửa” đam mê, tinh thần tiên phong xung kích, đúng với tinh thần "Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên"?

Để phát huy những truyền thống cũng như thành quả cách mạng trong suốt 94 năm qua, Đoàn TNCSHCM luôn xác định nhiệm vụ và sứ mệnh quan trọng nhất của mình là công tác tuyên truyền giáo dục và định hướng cho thế hệ trẻ.

Gian hàng Đổi rác lấy quà để hưởng ứng Tháng Thanh niên năm 2025 của Huyện đoàn Vĩnh Cửu. Ảnh: ĐVCC

Các phương thức giáo dục, nội dung giáo dục hiện nay tương đối đặc thù và phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế của khoa học - công nghệ và chuyển đổi số. Việc truyền thông trên không gian mạng được tổ chức Đoàn các cấp rất quan tâm, và xem đó là một mặt trận. Trước đây, chúng ta có một mặt trận thông qua phong trào trực tiếp của Đoàn, thì bây giờ chúng ta có thêm một mặt trận mới: mạng xã hội.

Do đó, trong giai đoạn này, chúng ta phải ứng dụng công nghệ và tận dụng thế mạnh của truyền thông, mạng xã hội để kết nối với thanh niên và thu hút thanh niên tham gia tổ chức. Chẳng hạn như việc triển khai các phong trào tuyên truyền giáo dục, hoặc thậm chí trong giáo dục lý luận tư tưởng thông qua không gian mạng, thực hiện các nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng.

Vậy trên “mặt trận” không gian mạng đó, Tỉnh đoàn đã bắt kịp nhu cầu, tâm lý của thanh niên ra sao, từ đó để tổ chức Đoàn - Hội là nơi thanh niên tự tìm đến, muốn đến và vinh dự được đến?

Theo tôi, việc thay đổi cách làm và phương thức làm của Đoàn đã thể hiện sự linh hoạt và đổi mới sáng tạo trong đó. Các công cụ và nền tảng tuyên truyền không chỉ tập trung vào một nền tảng mạng xã hội như Facebook, mà hiện nay, tất cả nền tảng mạng xã hội nào thu hút thanh niên và người trẻ, đều có sự hiện diện của tổ chức Đoàn trên đó như: Zalo, TikTok, YouTube, Facebook, Instagram, Threads...

Trên tất cả những nền tảng mạng xã hội thu hút giới trẻ, tổ chức Đoàn đều xây dựng các kênh truyền thông của Đoàn phù hợp với từng đối tượng về thuật toán của từng nền tảng mạng xã hội, đó là sự thích nghi, bắt “trend” phù hợp.

Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, sự đổi mới phải được nâng lên một yêu cầu cao hơn, nó phải trở thành kỹ năng. Trước đây, nó chỉ là điển hình trong phát huy tính đổi mới sáng tạo cho phong trào. Nhưng bây giờ, nó dần dần trở thành một kỹ năng cần thiết mà tất cả các bạn thanh niên cần phải có để phù hợp với xu thế.

Đặc biệt, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát động về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Đảng và Nhà nước cũng đã ban hành những nghị quyết như Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Đây cũng là một bài toán đặt ra cho Đoàn, để làm sao bên cạnh việc thu hút thanh niên và tổ chức tham gia phong trào, thì việc định hướng và xây dựng kỹ năng cho thanh niên về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là yêu cầu tất yếu trong giai đoạn hiện nay.

Thanh niên hiện nay phải biến nó thành kỹ năng cơ bản, chứ không còn là kỹ năng có tính đột phá. Bởi đây là nền tảng để thanh niên có thể tồn tại và phát triển trong bối cảnh mới của bức tranh kinh tế - xã hội.

Đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên vươn mình với những cơ hội mới, và thế hệ trẻ chính là đối tượng được kỳ vọng, mong chờ nhiều nhất. Theo anh, những lợi thế hiện nay của thế hệ trẻ là gì và phải làm sao để phát huy mạnh mẽ, có hiệu quả những xung lực, lợi thế đó?

Thật ra “kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” chính là một bối cảnh cách mạng mới. Trong bối cảnh này, thanh niên có một lợi thế rất lớn chính là sức trẻ và khả năng tiếp cận, khả năng thích nghi nhanh chóng với thời cuộc. Đó cũng lợi thế cạnh tranh lớn nhất của người trẻ trong bất kỳ giai đoạn cách mạng nào.

Đoàn viên huyện Định Quán tham gia hội thi Thanh niên Đồng Nai đồng hành cùng sản phẩm OCOP của tỉnh lần thứ II-2024. Ảnh: Hải Quân

Trong giai đoạn này cũng như vậy, nhưng nó sẽ đòi hỏi một yêu cầu cao hơn, với cường độ nhanh hơn, đòi hỏi quyết tâm của tổ chức Đoàn và quyết tâm của thanh niên phải lớn hơn. Giống như sự phát động của đồng chí Tổng Bí thư thông qua bài viết Học tập suốt đời, để chúng ta thấy rằng thanh niên bây giờ nếu không thay đổi tư duy học tập suốt đời và học tập từ khi mình là thanh niên, thì không thể nào phát huy được lợi thế cạnh tranh của thanh niên trong bối cảnh phát triển chung của đất nước.

Chúng ta phải bổ sung cho thanh niên, cho người trẻ những kỹ năng cơ bản về các xu thế hiện có. Đây cũng là điều mà tổ chức cần phải nghiên cứu, và bản thân thanh niên cũng phải nhận thức và có ý thức học tập suốt đời để phát huy được lợi thế của mình. Có như vậy mới cùng nhau phát triển và cùng tham gia vào xu thế chung trong sự phát triển của đất nước, trong bối cảnh kỷ nguyên mới của dân tộc.

Ngoài ra, theo tôi, chuyển đổi số là động lực tăng trưởng quan trọng trong giai đoạn hiện nay, đó là những điều mà thanh niên cần phải phân tích và tập trung trong thời gian tới cho phù hợp với giai đoạn này.

Đại diện Tỉnh đoàn cùng lãnh đạo các sở, ngành, địa phương thực hiện nghi thức nhấn nút khai mạc chuỗi hoạt động hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia (10-10) tại huyện Trảng Bom năm 2024. Ảnh tư liệu

Thực tế hiện nay, Đoàn đã bắt đầu có những phong trào phát động trong đoàn viên thanh niên, ví dụ như phong trào Bình dân học vụ số. Trước đây, chúng ta có các tổ chuyển đổi số cộng đồng, thì bây giờ các tổ đó phải gắn liền với phong trào Bình dân học vụ số. Làm sao để thanh niên phải là những người tiên phong, xung kích và là những người tuyên truyền, vận động người dân tham gia cùng với xã hội trong xu thế chung đó, là ứng dụng công nghệ thông tin trong chuyển đổi số.

Anh có thể chia sẻ rõ hơn về phong trào Bình dân học vụ số, hiện được xem là “chìa khóa” nhanh nhất để mở cánh cửa bước vào kỷ nguyên số?

Ngay trong lễ khởi động Tháng Thanh niên năm 2025, chúng tôi đã phát động phong trào Bình dân học vụ số trong các cấp tổ chức Đoàn trên nền tảng của hơn 800 tổ chuyển đổi số cộng đồng được thành lập từ năm 2024. Hiện toàn tỉnh đã thành lập 240 đội hình Bình dân học vụ số, gồm 11 đội hình cấp huyện và 229 đội hình cấp cơ sở.

Trong Tháng Thanh niên năm 2025, Tỉnh đoàn đã thành lập các đội hình thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số” tại các địa phương. Ảnh: ĐVCC

Trước đây, chúng ta có những phong trào đơn lẻ, ví dụ như khu phố hoặc tuyến đường thanh toán không dùng tiền mặt. Thì bây giờ, nó phải nhân rộng thành những phong trào trong một địa phương, một phường/xã, và thậm chí là một huyện/thành phố. Để từ đó, thông qua nội dung hoạt động của từng tổ chuyển đổi số cộng đồng, nhân rộng được những kiến thức, kỹ năng không chỉ trong thanh niên mà còn trong các đối tượng quần chúng nhân dân.

Tháng Thanh Niên năm nay, chúng tôi xem phong trào Bình dân học vụ số là một trong những phong trào quan trọng nhất. Bởi chỉ khi nắm bắt được yêu cầu cơ bản của kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, tổ chức Đoàn mới có thể kịp thời thích nghi và vận hành với một xung lực mới, đảm bảo được sứ mệnh thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đoàn trong giai đoạn mới.

Hiện nay, động lực hàng đầu của việc phát triển nhanh và bền vững của đất nước, không có gì khác hơn là chuyển đổi số, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thời gian qua, Tỉnh đoàn đã thực hiện và đạt được những thành tựu gì ở lĩnh vực này? Đặc biệt theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, anh đã có kế hoạch gì sắp tới?

Trung ương Đoàn đã có những định hướng về chuyển đổi số từ năm 2023. Từ năm 2023, những hoạt động chuyển đổi số trong nghiệp vụ công tác của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh ở các cấp đã được quan tâm xây dựng rất khoa học, rất bài bản.

Đại diện Tỉnh đoàn cùng lãnh đạo các sở, ngành, địa phương tham quan triển lãm không gian số tại chuỗi hoạt động hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia (10-10) tại huyện Định Quán. Ảnh: Hải Quân

Đối với Tỉnh đoàn, chúng tôi có lộ trình để chuyển đổi số các nghiệp vụ cơ bản của cán bộ Đoàn chuyên trách trên địa bàn tỉnh thông qua các hệ thống phần mềm mà chúng tôi xây dựng. Cụ thể như: nền tảng học tập lý luận của đoàn; hệ thống đánh giá tiêu chí thi đua của tổ chức Đoàn các cấp thông qua một nền tảng trực tuyến để tối ưu hóa quy trình và hạn chế sử dụng văn bản; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đoàn viên ưu tú để theo dõi quá trình xây dựng đội ngũ đoàn viên ưu tú và lộ trình phát triển của đoàn viên ưu tú để trở thành một đảng viên…

Bên cạnh đó là hệ thống Trái tim tình nguyện, có thể số hóa dữ liệu hoạt động tình nguyện trên địa bàn tỉnh. Các tổ chức đoàn phải đăng ký các hoạt động tình nguyện trên hệ thống trực tuyến để đoàn viên, thanh niên đăng ký tham gia.

Và sắp tới sẽ xây dựng và vận hành hệ thống quản trị nội bộ. Ở đó, chúng tôi sẽ xây dựng một quy trình trực tuyến với mục tiêu tối đa hóa và tối ưu hóa quy trình làm việc, đồng thời hạn chế sử dụng văn bản và giấy tờ.

Đoàn viên thanh niên hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Ảnh: ĐVCC

Trong giai đoạn mới đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, bên cạnh những nền tảng đã làm được, đòi hỏi tổ chức Đoàn phải phát huy nó ở một mức cao hơn. Năm 2025, thông qua các hoạt động của Hội đồng Điều phối đổi mới sáng tạo khởi nghiệp tỉnh đã thông qua cho Tỉnh đoàn 22 nhiệm vụ để thực hiện các nhiệm vụ đổi mới sáng tạo trong hoạt động của đoàn viên thanh niên.

Trong đó, sẽ tập trung vào các hoạt động khởi nghiệp, nghiên cứu khoa học và xây dựng, số hóa các nghiệp vụ của Đoàn TNCSHCM. Do đó, chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện và đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động này để phát huy tối đa ứng dụng khoa học công nghệ trong nghiệp vụ chung của Đoàn.