Không để lợi dụng tận thu khoáng sản

Đồng Nai hiện có 3 luồng hàng hải cần phải nạo vét, làm sạch và đang được Bộ Giao thông - vận tải (GTVT) tính toán cho khởi động trở lại. Mới đây Cục Hàng hải Việt Nam đã có buổi làm việc với UBND tỉnh về việc chuẩn bị cho thực hiện 4 dự án nạo vét 3 luồng hàng hải này.

Luồng hàng hải sông Đồng Nai đoạn gần cầu Đồng Nai (thuộc phường Long Bình Tân, TP.Biên Hòa) cũng được Cục Hàng hải Việt Nam đề xuất nạo vét

Tuy nhiên, theo quan điểm của tỉnh thì cần kiểm soát chặt quá trình thực hiện các dự án nạo vét này để tránh tình trạng dự án bị lợi dụng nhằm tận thu khoáng sản.

* Các luồng hàng hải cần nạo vét

Theo tính toán của Bộ GTVT, mỗi năm ngân sách phải bỏ ra khoảng 1.700 tỷ đồng để nạo vét các luồng hàng hải nhằm đảm bảo cho các phương tiện đường thủy lưu thông. Trong bối cảnh nguồn vốn ngân sách không nhiều thì việc triển khai các dự án theo hình thức xã hội hóa là cần thiết.

Ông Nguyễn Ðình Việt, Cục phó Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, thời gian qua toàn bộ các dự án nạo vét, khơi thông luồng hàng hải trên địa bàn cả nước đều phải tạm dừng để khảo sát lại. Cục Hàng hải Việt Nam đang cùng các địa phương rà soát lại các dự án để đưa ra quyết định chấm dứt hoặc tái triển khai các luồng này.

Theo báo cáo của Cục Hàng hải Việt Nam, trên địa bàn Đồng Nai hiện có 4 dự án nạo vét thông luồng hàng hải gồm: luồng hàng hải sông Thị Vải, đoạn thượng lưu từ Vàm Bà Riêu Lớn đến sông Quán Chim (thuộc huyện Long Thành); luồng sông Đồng Nai gồm 2 đoạn: đoạn từ mũi Đèn Đỏ đến rạch Ông Nhiêu (thuộc huyện Long Thành), đoạn từ rạch Ông Nhiêu đến cầu Đồng Nai (thuộc TP.Biên Hòa); luồng sông Đồng Tranh và tuyến Tắc Ông Cu đến sông Gò Gia (thuộc huyện Nhơn Trạch).

Cục Hàng hải Việt Nam đánh giá, mật độ phương tiện giao thông đường thủy trên các tuyến sông này khá cao, do ở đây có hệ thống cảng phục vụ cho việc chuyên chở hàng hóa của các khu công nghiệp. Để đảm bảo cho các tàu hàng trọng tải từ 5 ngàn tấn trở lên đi lại thì cần phải thường xuyên nạo vét, thông luồng.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Vĩnh cho rằng việc nạo vét những đoạn sông bị bồi lắng để đảm bảo độ sâu cho tàu thuyền đi lại là cần thiết, vì trên thực tế vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy rẻ hơn nhiều so với đường bộ.

* Phải kiểm soát chặt

Lãnh đạo Sở GTVT cho biết, trong báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án nạo vét, thông luồng trên địa bàn tỉnh chưa có phần giải quyết việc đổ bùn nạo vét ở đâu, đây cũng là khó khăn cho vấn đề quản lý. Nếu không kiểm soát được việc này thì sẽ xảy ra tình trạng các đơn vị nạo vét chỉ tận thu cát, còn bùn “đổ lại” xuống sông, không đảm bảo yêu cầu.

Phó giám đốc Sở GTVT Từ Nam Thành cho rằng có hàng loạt vấn đề khác mà Cục Hàng hải Việt Nam cũng cần xem xét kỹ như: loại tàu nạo vét, phương tiện nạo vét và thời gian nạo vét. Về vấn đề này, Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Vĩnh khẳng định, cần phải được kiểm soát chặt ngay từ ban đầu các nội dung: loại tàu và phương tiện nạo vét như thế nào, số lượng bùn, cát bao nhiêu phải được khai báo rõ để người dân và các cơ quan chuyên môn giám sát. Đặc biệt, giờ nạo vét không thực hiện vào ban đêm, đây chính là thời điểm để “cát tặc” lợi dụng hoạt động.

Một vấn đề khác khá quan trọng mang tính quyết định có nên cho nạo vét các đoạn sông hay không là phải đánh giá tình hình sạt lở bờ sông ở 2 bên. Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Vĩnh yêu cầu: “Các địa phương phối hợp với Cục Hàng hải Việt Nam và cơ quan chuyên môn đi khảo sát thực tế các đoạn sông nằm trong dự án nạo vét. Cần xác định cụ thể luồng hàng hải đã đủ độ sâu cho tàu đi lại hay chưa, tình trạng sạt lở bờ hiện tại do đâu?”.

Cũng theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Vĩnh, đối với các doanh nghiệp tham gia đấu thầu nạo vét luồng hàng hải, phải cam kết đảm bảo thực hiện đúng yêu cầu, trong trường hợp cần thiết sẽ loại bỏ những nhà thầu thiếu năng lực, ưu tiên những nhà thầu có kinh nghiệm. Ông Trần Văn Vĩnh nhấn mạnh, do ảnh hưởng đến môi trường nên các dự án này được Thường trực Tỉnh ủy rất quan tâm, yêu cầu UBND tỉnh phải rà soát, giải trình trước khi cho phép tái triển khai.

Vân Nam