Đồng Nai với nhiều chính sách để giảm thiểu biến đổi khí hậu

Ngày 9-7-2010, UBND tỉnh Đồng Nai ra Quyết định 1796 về thành lập Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh.

Trên cơ sở dữ liệu quan trắc được và các kịch bản biến đổi khí hậu của Bộ Tài nguyên - môi trường công bố năm 2008, Đồng Nai đã xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu. Trong đó, đánh giá dự báo các lĩnh vực sẽ bị ảnh hưởng, giải pháp hạn chế những thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra với tài nguyên nước, nông nghiệp, đa dạng sinh học, hạ tầng kỹ thuật…

* Ứng phó với biến đổi khí hậu

Tuy không phải là tỉnh sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, song từ năm 2008, Đồng Nai đã triển khai thực hiện một số nhiệm vụ lồng ghép về biến đổi khí hậu thông qua chương trình SEMLA là: “Quy hoạch sử dụng đất lồng ghép biến đổi khí hậu - nghiên cứu điển hình tại huyện Nhơn Trạch và xây dựng cơ sở dữ liệu khí tượng thủy văn phục vụ lồng ghép vào quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 huyện Nhơn Trạch”. Dự án nhằm đánh giá sự biến động và xác định xu thế của các yếu tố khí hậu và xây dựng bản đồ nguy cơ ngập lụt. Trên cơ sở đó, đề xuất việc quy hoạch sử dụng đất tại huyện Nhơn Trạch những năm sau cho phù hợp và giảm được những thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra.

Các khu công nghiệp Đồng Nai đi vào hoạt động đều có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Trong ảnh: Khu xử lý nước thải tập trung của Khu công nghiệp Biên Hòa 2.

Trên cơ sở đánh giá tác động biến đổi khí hậu và xác định lĩnh vực dễ bị tổn thương, tỉnh đã đề ra các giải pháp nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu. Từ đó đề xuất các dự án triển khai theo thứ tự ưu tiên. Đến ngày 14-12-2011, UBND tỉnh ban hành Quyết định 3363 về kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn Đồng Nai giai đoạn 2012-2015. Trong đó, bao gồm đánh giá diễn biến khí hậu của Đồng Nai về nhiệt độ, lượng mưa, thiên tai và các hiện tượng khí hậu cực đoan. Xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng chi tiết cho các vùng theo từng giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2100 ở Đồng Nai. Triển khai chương trình khoa học - công nghệ về biến đổi khí hậu nhằm đẩy mạnh các nghiên cứu về những hiện tượng, bản chất khoa học những điều chưa biết rõ về biến đổi khí hậu, tác động của biến đổi khí hậu đến kinh tế, xã hội. Qua đó nghiên cứu các công nghệ giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, các công nghệ thích ứng với biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, tỉnh cũng chú trọng đến hợp tác quốc tế trong các hoạt động khoa học - công nghệ, áp dụng và nhận chuyển giao các công nghệ thân thiện với môi trường. Tỉnh đã ban hành danh mục những dự án ưu tiên thu hút đầu tư và hạn chế đầu tư. Theo đó, những dự án công nghệ cao, thân thiện với môi trường, ít phát sinh nguồn thải được ưu tiên mời gọi đầu tư, còn những dự án phát thải lớn có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao đều bị từ chối.

Gần 4,5 tỷ đồng dành cho tuyên truyền

Trong giai đoạn 2011-2015, Đồng Nai chi gần 4,5 tỷ đồng cho nâng cao nhận thức và đào tạo nguồn nhân lực trong các nhiệm vụ ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong đó, Sở Tài nguyên - môi trường chủ trì phối hợp với các sở, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch nâng cao nhận thức cho các nhóm đối tượng lựa chọn trong hệ thống của Đảng, bộ máy quản lý các cấp, các cơ quan truyền thông và cộng đồng. Sở GD-ĐT xây dựng chương trình đào tạo và giáo dục về biến đổi khí hậu trong chương trình giáo dục các cấp. Sở Thông tin - truyền thông phối hợp với các báo, đài làm các chuyên đề phục vụ công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu cho cộng đồng. Tổ chức các chiến dịch tuyên truyền vận động, các cuộc thi tìm hiểu về biến đổi khí hậu.

Ngoài ra, tỉnh cũng quản lý chặt các nguồn thải để hạn chế gây ô nhiễm môi trường, làm chậm lại tiến trình của biến đổi khí hậu. Theo ông Lê Viết Hưng, Giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường, tất cả các khu công nghiệp của Đồng Nai đi vào hoạt động đều có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt yêu cầu trước khi xả thải ra môi trường. Đồng thời, tỉnh lắp đặt các trạm quan trắc tự động các thông số về nước thải và truyền dữ liệu trực tiếp về Sở Tài nguyên - môi trường, nên khi xảy ra sự cố có những thông số vượt tiêu chuẩn trước khi thải ra môi trường sẽ kịp thời phát hiện khắc phục.

* Nhiều giải pháp hạn chế ô nhiễm

Tuyên truyền nâng cao ý thức của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường để làm chậm lại quá trình của biến đổi khí hậu và giảm nhẹ các thiên tai được tỉnh rất chú trọng. Hàng năm, nhiều hoạt động truyền thông, giáo dục, nâng cao nhận thức và trách nhiệm về bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh được triển khai, như: mít tinh bảo vệ môi trường nhân Ngày Môi trường thế giới, Ngày Đa dạng sinh học, Giờ Trái đất, Ngày đất ngập nước; tổ chức các hội thi tìm hiểu kiến thức pháp luật bảo vệ môi trường, thi nhiếp ảnh về môi trường, thu dọn vệ sinh đường phố, nạo vét cống rãnh, trồng cây xanh, trồng rừng, khuyến khích cộng đồng tham gia hưởng ứng sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường, hạn chế dùng túi ny-lông, phân loại rác tại nguồn…

Khu vực xã Bắc Sơn (huyện Trảng Bom) xảy ra trận ngập lụt lịch sử vào tháng 9-2015.

Qua các cuộc thi, chương trình ý thức về bảo vệ môi trường của cộng đồng dân cư được nâng lên. Đồng thời, tỉnh còn triển khai dự án nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường trong học đường từ tiểu học đến THCS, THPT. Bên cạnh đó, hàng năm, tỉnh còn giao ngành tài nguyên - môi trường thường xuyên thanh kiểm tra về tài nguyên - môi trường tại các cơ sở trong tỉnh, nhằm kịp thời phát hiện xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, tỉnh cũng yêu cầu từng sở, ngành, huyện, thị, thành cùng triển khai kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu và kinh phí thực hiện cho giai đoạn 2011-2015 là 30 tỷ đồng.

Theo Chi cục Bảo vệ môi trường Đồng Nai, toàn tỉnh hiện có hơn 6 ngàn hộ dân hưởng ứng và tham gia phân loại rác tại nguồn, giảm tình trạng chôn lấp. Tỉnh đã quy hoạch 9 khu xử lý chất thải tập trung và tất cả các chất thải trong tỉnh sẽ được đưa về các khu này để xử lý hợp vệ sinh. Và tỉnh đang tiến hành đóng cửa tất cả các bãi rác tạm trên địa bàn để đảm bảo vệ sinh môi trường.

Nông nghiệp dễ bị ảnh hưởng nhất từ biến đổi khí hậu

Theo Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn, những năm gần đây, biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp. Bởi biến đổi khí hậu gây ra những hiện tượng thời tiết bất thường làm quá trình sinh trưởng của cây trồng bị đảo lộn, sức đề kháng giảm, dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi nhiều hơn dẫn đến năng suất giảm mạnh. Thực tế cho thấy nền nhiệt độ đang tăng dần lên và chỉ cần nhiệt độ tăng lên 1- 20C thì năng suất lúa, bắp sẽ giảm từ 10-20% và giảm trên 50% khi nhiệt độ tăng thêm 40C. Trong điều kiện nhiệt độ tăng thêm 1-20C thì nhu cầu nước tưới cho cây trồng sẽ tăng thêm 10%. Khoảng 2-3 năm trở lại đây, biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến Đồng Nai khá rõ nét, cụ thể vào mùa khô thời tiết có nhiều ngày nắng nóng hơn và ít có mưa trái mùa. Vào mùa mưa, lượng mưa lớn chỉ tập trung trong thời điểm ngắn nên dễ gây ra tình trạng ngập lụt.

Uyển Nhi