Bức tranh sáng cho thị trường ca cao

Đây là ý kiến thống nhất chung từ góc nhìn của các chuyên gia kinh tế, các chủ doanh nghiệp đang đầu tư trong ngành chế biến đến nông dân trồng ca cao có mặt trong hội nghị triển khai kế hoạch phát triển ngành ca cao Việt Nam trong năm tới của Ban Điều phối phát triển ca cao Việt Nam vừa diễn ra tại Đồng Nai.

Đây là ý kiến thống nhất chung từ góc nhìn của các chuyên gia kinh tế, các chủ doanh nghiệp đang đầu tư trong ngành chế biến đến nông dân trồng ca cao có mặt trong hội nghị triển khai kế hoạch phát triển ngành ca cao Việt Nam trong năm tới của Ban Điều phối phát triển ca cao Việt Nam vừa diễn ra tại Đồng Nai.

Sản xuất tại Công ty TNHH ca cao Trọng Đức.

Theo ông Gricha Safarian, Tổng giám đốc Tập đoàn Puratos Grand-Place Việt Nam, ca cao Việt Nam có những điều đặc quyền và những thuận lợi không phải nước nào cũng có. Đặc quyền đầu tiên là năm 2013, tại Paris, hạt ca cao Việt Nam đã đoạt Giải thưởng quốc tế “Ca cao xuất sắc” (“The Cocoa Excellence”) của khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Hạt ca cao Việt Nam cũng vừa được vào danh sách ca cao có hương vị tốt hàng đầu thế giới do Tổ chức Ca cao thế giới (ICO) công nhận.

* Cơ hội lớn

“Chất lượng hạt ca cao Việt Nam càng được khẳng định vì chúng tôi đã xuất khẩu được hàng trăm tấn hạt ca cao ra thị trường thế giới, trong đó có những nước khó tính như Nhật Bản. Điều đặc biệt thứ 2 là giá hạt ca cao Việt Nam hiện nay đứng ở mức cao, đôi lúc cao hơn mức giá chung của thị trường thế giới. Tập đoàn dự kiến sẽ đầu tư cho ngành ca cao Việt Nam khoảng 3 triệu USD. Và tôi nghĩ Đồng Nai là một trong tỉnh có rất nhiều tiềm năng để phát triển vùng nguyên liệu” - ông Gricha Safarian cho biết thêm.

Một trong những yếu tố quyết định khiến nhiều tỉnh, thành quan tâm, xem đây là cây trồng chủ lực và có nhiều chính sách khuyến khích phát triển, là nhu cầu thị trường Việt Nam và thế giới về ca cao còn rất lớn. Theo đó, giá ca cao đang tăng nhanh theo từng năm, đặc biệt hiện giá ca cao đang ở mức gần 3.360 USD/tấn hạt. Trong đó, giá thu mua hạt ca cao tại Việt Nam niên vụ 2015-2016 đạt mức kỷ lục từ trước đến nay, từ 70-75 ngàn đồng/kg. TS. Phan Huy Thông, Trưởng ban Điều phối ca cao Việt Nam, nhận xét: “Giá tốt đã khuyến khích việc đầu tư sản xuất tăng nên sản lượng ca cao cũng đang có xu hướng tăng theo và thu nhập từ cây ca cao hiện khá cao. Giá tốt cùng với việc chất lượng ca cao Việt Nam được khẳng định trên thị trường thế giới đều là những tiền đề tốt cho việc phát triển cây ca cao trong tương lai”.

Riêng với Đồng Nai, diện tích ca cao hiện có đạt trên 535 hécta, tăng khoảng 200 hécta so với năm 2014. Tỉnh cũng đã phê duyệt dự án cánh đồng lớn cho cây ca cao và bước đầu triển khai có hiệu quả. Theo quy hoạch, Đồng Nai sẽ phát triển khoảng 4 ngàn hécta ca cao xen canh dưới tán rừng sản xuất, cây điều.

* Phát triển bền vững

Theo phản ánh của doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu ca cao, hiện nguồn cung ca cao Việt Nam chưa đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất. Phía doanh nghiệp rất quan tâm và có nhiều chính sách đầu tư để phát triển vùng nguyên liệu theo mô hình xây dựng chuỗi liên kết khép kín từ trồng ca cao đến thu mua, chế biến, phân phối ra thị trường. Trong đó, lợi ích của người nông dân trồng ca cao ngày càng được quan tâm. Ông Phạm Văn Lập, nông dân trồng ca cao tại huyện Trảng Bom, chia sẻ: “Tôi trồng ca cao gần 10 năm nay. Những năm đầu, giá ca cao bán ra chỉ hơn 3 ngàn đồng/kg mà nông dân phải ngược xuôi tìm đầu mối thu mua. Hiện nay, tôi được doanh nghiệp tìm về tận vườn ký hợp đồng bao tiêu với giá 6 ngàn đồng/kg và còn được doanh nghiệp hỗ trợ, đầu tư để mở rộng diện tích”. Theo ông Lập tính toán, năng suất ca cao trồng xen canh trước đây chỉ đạt khoảng 10 tấn trái tươi/hécta thì nay nhờ nắm vững kỹ thuật, đầu tư đúng mức và giống tốt, năng suất tăng lên gấp 3-4 lần so với trước. Với mức giá hiện nay, 1 hécta ca cao trồng xen trong vườn điều đem lại lợi nhuận trên 200 triệu đồng/năm.

Trong giai đoạn hội nhập sâu rộng hiện nay, xây dựng thương hiệu bằng uy tín chất lượng không phải là câu chuyện của các nước trên thế giới mà đang được cả doanh nghiệp và nông dân Việt Nam ngày càng quan tâm. Từ năm 2011, Việt Nam đã triển khai chương trình chứng nhận toàn cầu UTZ Certified good inside cho cây ca cao. Đến nay, cả nước đã có 2.209 hécta được cấp chứng nhận UTZ. Ông Đặng Trường Khanh, Giám đốc Công ty TNHH ca cao Trọng Đức (huyện Định Quán), đơn vị đi tiên phong của Đồng Nai thực hiện chứng nhận UTZ cho cây cao, chia sẻ: “Nhờ sớm thực hiện sản xuất theo chuẩn toàn cầu này nên chúng tôi đã ký được hợp đồng hợp tác với doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư chế biến và xuất khẩu sản phẩm chocolate vào thị trường Nhật và các nước trên thế giới. Chúng tôi cũng đang triển khai cho nông dân trồng thí điểm theo hướng hữu cơ vì nhu cầu quốc tế đang cần. Nhờ đó, năm 2016 chúng tôi đảm bảo giá bao tiêu trực tiếp với nông dân 6 ngàn đồng dù trước đó Trọng Đức chỉ cam kết bao tiêu sản phẩm cho nông dân trong 7 năm với giá 4 ngàn đồng/kg ca cao tươi. Làm điều này vì chúng tôi chọn hướng đi chia sẻ lợi ích cùng nông dân”.

Bình Nguyên