Thông quan tự động: Doanh nghiệp thờ ơ

Sau nửa tháng Tổng cục Hải quan cho chạy thử nghiệm chương trình thông quan mới VNACCS (hệ thống thông quan tự động) do Chính phủ Nhật Bản tài trợ - sẽ thay thế cho chương trình hải quan điện tử hiện nay vào ngày 1-4-2014, các doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu gần như vẫn "án binh bất động".

Sau nửa tháng Tổng cục Hải quan cho chạy thử nghiệm chương trình thông quan mới VNACCS (hệ thống thông quan tự động) do Chính phủ Nhật Bản tài trợ - sẽ thay thế cho chương trình hải quan điện tử hiện nay vào ngày 1-4-2014, các doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu gần như vẫn “án binh bất động”.

Kiểm tra hàng xuất khẩu bằng máy soi tại Chi cục Hải quan Long Bình.

Theo đúng trình tự, sau khi hết thời gian chạy thử chương trình, các chuyên gia của Nhật Bản sẽ bàn giao và về nước, chính vì vậy nhóm chuyên gia này cùng với ngành hải quan đang khuyến khích các DN tích cực chạy thử nghiệm nhằm phát hiện những lỗi phát sinh để xử lý trước khi bàn giao.

* Học, nhưng chưa vội hành

Chị N.T.N., nhân viên xuất nhập khẩu của một công ty Hàn Quốc, chuyên sản xuất vải xuất khẩu ở Khu công nghiệp Nhơn Trạch I (huyện Nhơn Trạch), cho biết công ty đã cử 3 nhân viên tham gia lớp tập huấn chương trình VNACCS vào tháng 10 vừa qua, nhưng đến nay cũng chưa chạy thử vì công việc khá nhiều, chưa có thời gian để nghiên cứu. “Giao diện của chương trình khác nhiều so với chương trình cũ nên cũng mất nhiều thời gian làm quen. Trong mấy tháng nay phải lo làm hàng gấp nên vẫn sử dụng chương trình cũ cho thuận tiện, dự kiến sang đầu năm 2014 công ty sẽ ứng dụng chương trình mới” -  chị N. nói.

Anh N.C.H., nhân viên xuất nhập khẩu của một công ty chế biến gỗ ở phường Tân Biên (TP.Biên Hòa), cũng cho hay chương trình VNACCS DN chưa thực hiện, vì thời gian áp dụng chính thức còn khá lâu. Vừa qua, anh cũng khai thử bằng chương trình mới nhưng không được, theo anh có thể do học “chay” nên chưa nắm vững và sắp tới khi tập trung vào sẽ nhờ Chi cục Hải quan hướng dẫn cụ thể hơn. 

Không chỉ những DN trực tiếp xuất khẩu hàng, mà ngay cả các đại lý khai thuê hải quan cũng chưa vội bắt tay vào thực hiện. Qua khảo sát nhanh tại  buổi gặp gỡ DN phổ biến các quy định mới về thuế, hải quan do Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức vào ngày 30-11 vừa qua, cho thấy hầu hết các đại lý khai thuê hải quan cũng chưa chạy thử chương trình VNACCS, với lý do khá đơn giản là chưa đến thời gian hoặc chưa thấy cơ quan hải quan nhắc triển khai.

* Nước tới chân mới nhảy

Theo Hội Xuất nhập khẩu Đồng Nai, việc nhân viên xuất nhập khẩu của các DN chủ quan là rất gay go, bởi nếu không chuẩn bị tốt khi xảy ra những vướng mắc không kịp xử lý sẽ gây ra thiệt hại lớn.

Ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó chủ tịch Hội Xuất nhập khẩu Đồng Nai, phân tích thủ tục hải quan là cánh cửa đầu tiên vì nó sẽ quyết định đến nhiều vấn đề sau đó. Đơn cử như DN cứ loay hoay không làm được thủ tục xuất hàng thì không thể đưa hàng ra cảng và sẽ bị trễ tàu. Bình thường, các DN sản xuất luôn ở tình trạng giao hàng rất sát thời gian và đường vận chuyển đến các cảng hay  kẹt xe, nếu thêm vào việc không khai báo hải quan kịp sẽ nắm chắc phần trễ hàng và khả năng bị phạt hợp đồng là rất lớn.

Trong thời điểm làm ăn khó khăn như hiện nay, nhiều khách hàng thường vin vào các lỗi để “bắt vạ” nhà sản xuất, đây là điểm cần lưu ý. “Tôi nghĩ các DN càng sớm triển khai thử chương trình VNACCS cho thành thục càng tốt, bởi khi để “nước đến chân mới nhảy” sẽ không kịp, vì lúc đó số lượng cán bộ hải quan thì có hạn mà nhiều DN tập trung nhờ hỗ trợ cùng một lúc sẽ không thể hướng dẫn cụ thể cho từng DN được, xét cho cùng nếu để xảy ra hậu quả thì chính DN chịu” -  ông Tuấn chia sẻ. 

Vân Nam