Các loại gia vị như tương ớt, nước mắm… trôi nổi, giá rẻ không còn mới mẻ và được lực lượng chức năng thường xuyên truy quét. Nhưng khảo sát tại các chợ trên địa bàn TP. Biên Hòa cho thấy, hoạt động kinh doanh các loại gia vị trên vẫn diễn ra sôi nổi.
Các loại gia vị như tương ớt, nước mắm… trôi nổi, giá rẻ không còn mới mẻ và được lực lượng chức năng thường xuyên truy quét. Nhưng khảo sát tại các chợ trên địa bàn TP. Biên Hòa cho thấy, hoạt động kinh doanh các loại gia vị trên vẫn diễn ra sôi nổi.
Theo nhiều tiểu thương, đối tượng tiêu thụ chính các mặt hàng trên khá đa dạng, từ các điểm bán thức ăn nhanh vỉa hè đến quán cơm bình dân và có cả những quán ăn, nhà hàng hạng sang.
* Hàng giá rẻ bán chạy
Hiện các loại gia vị “3 không” (không nhãn mác, không nguồn gốc, không hạn sử dụng) được bán tràn lan khắp các chợ, từ cửa hàng lớn đến các điểm kinh doanh nhỏ, lẻ. Tương ớt, tương đen... thường được đóng vào các bịch ny-lông từ 0,5 - 1 kg và bày bán khá công khai trên kệ hàng với giá chỉ khoảng 8 ngàn đồng/kg. Sản phẩm này còn được đóng vào các loại bình nhựa 5 kg, giá bán dao động trên dưới 30 ngàn đồng/bình. Đa số các sản phẩm này không nhãn mác, hoặc có nhưng rất sơ sài, người tiêu dùng rất khó xác định tên tuổi, địa chỉ nơi sản xuất. Nhiều loại gia vị khác, như: nước mắm, bột nêm, bột ngọt, dầu ăn… loại hàng “xá” (hàng được cân ký, không nhãn mác, xuất xứ) cũng được bán với giá rẻ chỉ bằng 1/3 hoặc 1/2 so với các sản phẩm cùng loại có thương hiệu.
 |
| Lực lượng Quản lý thị trường tịch thu bột ngọt Trung Quốc được dùng để làm giả hàng Việt. |
Trong vai khách hàng tìm mua các loại gia vị về mở quán ăn bình dân, chúng tôi tiếp cận chị T., tiểu thương bán tạp hóa tại chợ Tân Mai (TP. Biên Hòa) thì được giới thiệu cả chục loại gia vị: bột nêm 40 ngàn đồng/kg, bột ngọt từ 36-40 ngàn đồng/kg, các loại gia vị ướp thịt, cá dao động từ vài chục đến vài trăm ngàn/kg... Riêng về bột ngọt, hàng Trung Quốc có mức rẻ nhất, giá chỉ khoảng 32 ngàn đồng/kg nếu khách mua nguyên bao loại 25 kg. Chỉ khi khách đồng ý mua thì người bán mới đưa hàng ra giới thiệu vì sản phẩm không được trưng bày công khai trên kệ hàng.
| Rất khó nhận biết tương ớt, ớt bột nhuộm phẩm màu có chứa chất gây ung thư vì các độc chất trên không mùi, không vị. Cách duy nhất là nhận biết qua màu của sản phẩm. Tương ớt làm tự nhiên sẽ có màu sậm, mùi vị thơm ngon chứ không có màu sặc sỡ, tươi rói do được pha hóa chất. Không nên lựa chọn các loại thực phẩm có màu sắc quá sặc sỡ, độ bóng bất thường, không bị phai màu trong nước. Để kiểm tra chất lượng nước mắm, nên để chai mắm đối diện với nguồn sáng, sau đó lắc chai mạnh rồi dốc ngược, nếu thấy có những cục lởn vởn từ đáy chai rơi xuống thì không nên dùng. Vì dấu hiệu kết tủa này có thể là muối và một số phụ gia khác nhà sản xuất cho vào. |
Quan sát một điểm chuyên kinh doanh các mặt hàng tương ớt, tương đen, nước mắm, nước tương... tại chợ Tam Hòa (TP. Biên Hòa), các loại tương được đóng sẵn vào hàng trăm bịch ny-lông loại nửa ký, chất sẵn vào các bao hàng chuẩn bị đem bỏ mối cho khách với mức giá là 7 ngàn đồng/kg. Ngoài ra, khách có thể chọn sản phẩm đựng trong bình loại 5 lít, giá từ 23-32 ngàn đồng/bình. Mặt hàng nước mắm, nước tương có đủ loại mức giá, từ 5-15 ngàn đồng/lít. “Ở đây chuyên bỏ mối cho các tiểu thương bán lẻ và khắp các quán ăn, nhà hàng ở Biên Hòa này. Người mua chỉ cần gọi điện là có hàng giao tận nơi” - người bán cho biết.
* Sang chiết, pha chế ngay trong chợ
Vào 1 tiệm tạp hóa ở bất kỳ khu chợ nào, khách cũng dễ dàng mua được các mặt hàng tương ớt, nước mắm, dầu ăn… giá rẻ. Nhưng các đầu nậu chuyên cung cấp hàng với số lượng lớn chủ yếu tập trung tại chợ Sặt và chợ Tam Hòa (TP.Biên Hòa). Nhiều chủ hàng ở đây còn tổ chức sang chiết, pha chế các loại mặt hàng trên ngay trong chợ.
 |
| Khu vực sang chiết dầu ăn trong nhà lồng chợ Tam Hòa. |
Tại chợ Tam Hòa, trong khu lồng chợ đã xuống cấp, nhiều sạp hàng bị bỏ trống đã được tiểu thương tận dụng làm kho chứa và tổ chức sang chiết, pha chế các loại dầu ăn, tương ớt, tương đen... Thường tiểu thương chỉ thuê 1 ki-ốt ở mặt tiền để trưng bày hàng, giao dịch với khách và tận dụng dãy sạp hàng bỏ trống nằm bên trong lồng chợ, nơi hầu như không mấy khách đi vào làm kho chứa và sang chiết sản phẩm. Trong kho hàng này, các sản phẩm đã đóng gói được chất bên ngoài để thuận tiện mang giao cho khách; góc khuất phía trong chất đầy các thùng nguyên liệu có nhãn bằng chữ Trung Quốc và những dụng cụ, vỏ bình dùng trong pha chế, sang chiết. Khu vực này khá tối tăm, ẩm thấp, các thùng chứa hàng và dụng cụ pha chế đóng đầy bụi, cặn bẩn và là địa bàn hoạt động của các loại chuột, bọ, côn trùng.
| Theo Chi cục Quản lý thị trường Đồng Nai, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2013 đã phát hiện hàng chục vụ sản xuất, kinh doanh hàng giả và tịch thu hàng tấn bột ngọt giả thương hiệu Việt. Thường các đối tượng làm hàng giả thuê phòng trọ, với chỉ vài dụng cụ đơn giản như máy ép bao bì và dùng bột ngọt Trung Quốc đóng vào bao bì có các thương hiệu uy tín rồi đưa ra tiêu thụ trên thị trường. |
Dãy ki-ốt trống cách đó vài chục mét cũng được một tiểu thương khác tận dụng làm nơi sang chiết dầu ăn, nước mắm, nước tương. Dầu ăn từ các thùng lớn khoảng 30 lít được sang chiết sang các thùng nhỏ từ 1- 5 lít, hoặc đóng vào bọc ny-lông loại 1 kg cung cấp cho khách mua. Dầu chứa trong các bình lớn có màu khá đục và dưới đáy thùng đóng 1 lớp cặn dày. Khu vực sang chiết đầy bụi bẩn, các loại bình chứa cũng đóng đầy cặn bẩn. Khi khách hỏi mua dầu ăn, bà H., chủ gian hàng tại đây nhiệt tình giới thiệu, dầu này chất lượng tốt nên giá cao hơn các loại rẻ tiền khác với giá bán là 22 ngàn đồng/lít.
Bình Nguyên
