Thu hút đầu tư nước ngoài: Đã qua rồi thời “tăng tốc”

Một ngày gần cuối năm 2008, Ban quản lý KCN đã trao giấy phép cho Công ty TNHH sản phẩm công nghiệp Toshiba Asia thuộc Tập đoàn Toshiba (Nhật Bản). Dự án có vốn đầu tư đăng ký lên tới 100 triệu USD, là dự án lớn nhất trong năm. Lãnh đạo Toshiba nói rằng, ông lựa chọn ngôi nhà Việt Nam để sản xuất các động cơ mới do có khả năng bảo đảm nguồn nhân lực, những thuận lợi về vận chuyển hàng hóa đến các thị trường thế giới, đặc biệt là Bắc Mỹ và châu Á. Và KCN Amata (nơi Toshiba đặt nhà máy) cũng cung cấp những ưu đãi đặc biệt như trải nghiệm phương pháp quản lý công nghiệp, cộng thêm thuận lợi gần cảng hiện đại. Vị trí của KCN gần TP.Hồ Chí Minh, thành phố lớn nhất của Việt Nam với dân số trên 6 triệu người, sẽ đảm bảo tiếp cận với lực lượng nhân sự đạt tiêu chuẩn.

Lãnh đạo tỉnh tiếp đoàn lãnh đạo của tỉnh Ternopol (Ukraine).

(1) Như vậy, trong lúc cả thế giới lâm vào đại khủng hoảng kinh tế, các nhà đầu tư hoặc là giữ yên vị thế, hoặc là rút bớt vốn để bảo đảm sự an toàn tài chính thì vẫn có nhà đầu tư tìm đến Đồng Nai bỏ vốn làm ăn. Trước đó một số tên tuổi khác cũng kịp ghi nhận sự có mặt của mình tại Đồng Nai với dự án hàng chục triệu USD như Olympus, Shiseido (Nhật Bản), KBR (Hàn quốc). Đặc biệt là các nhà đầu tư Đức cũng đã đến Đồng Nai như Schaeffler (KCN Amata) với dự án sản xuất mô tơ cho xe ô tô công nghệ cao và Bosch (Đức). Nhà đầu tư Đức đến với Đồng Nai với các dự án thuộc ngành kỹ thuật có công nghệ cao. Theo kế hoạch, Bosch đầu tư 55 triệu Euro và sử dụng 800 nhân viên tại nhà máy này để sản xuất dây truyền lực trong hộp số tự động biến đổi liên tục (CVT) dành cho nhiều loại phương tiện vận tải từ xe cỡ vừa (sub-compact) cho đến xe thể thao đa dụng (Sport Utility Vehicles) chạy bằng dầu diesel, xăng hoặc nhiên liệu hỗn hợp.

Cũng như vậy, Toshiba dự kiến khi hoạt động hết công suất vào năm 2015 thì có thể đạt đến 1,2 triệu động cơ hiệu suất cao hàng năm. Những sản phẩm đầu tiên sẽ bao gồm các linh kiện để xuất khẩu vào thị trường Bắc Mỹ, sau đó, công ty sẽ bắt đầu xuất khẩu sang các nước Trung Quốc, khu vực Đông Nam Á và Nhật, hướng đến mục tiêu đạt 18 tỷ Yên về doanh số bán hàng năm 2015.

Các nhà đầu tư Đức đến Đồng Nai.

Năm 2008, đầu tư nước ngoài (FDI) vào Đồng Nai vẫn đạt mức khả quan với 3 tỷ USD vốn, gồm cả đăng ký mới và điều chỉnh tăng vốn. Tuy so với tốc độ thu hút vốn FDI của cả nước là 64 tỷ USD, gần gấp đôi năm 2007, thì Đồng Nai chiếm tỷ lệ không đáng kể nhưng với tình hình cạnh tranh thu hút FDI trong khu vực miền Đông thì mức độ của Đồng Nai vẫn khá ổn định.

Công nhân Việt Nam trong dây chuyền mạ bóng gậy đánh golf của Nhà máy Jackson ở KCN Nhơn Trạch 3.

(2) Có thể nói, so với 5 năm hay 10 năm trước đây thì hiện nay không thể đem số dự án và vốn đăng ký của FDI để đánh giá sự cao, thấp của mỗi địa phương. Đã qua rồi thời kỳ đua nhau thu hút đầu tư bằng mọi giá để “cạnh tranh” đơn thuần về định lượng. Trong lĩnh vực FDI của năm 2008 có lẽ xì-căn-đan gây ô nhiễm môi trường của VEDAN VN tại KCN Gò Dầu, Long Thành là vụ điển hình nhất mà qua đó các nhà quản lý, lãnh đạo ở các địa phương đều có thể rút ra cho mình bài học. Đó cũng là tiếng chuông cảnh tỉnh cho vấn đề bảo vệ môi trường và không thể hy sinh môi trường cho phát triển kinh tế. Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại TP.Hồ Chí Minh Kenneth Fairfax mới đây trong cuộc viếng thăm lãnh đạo tỉnh Đồng Nai đã bày tỏ: "Tôi rất đồng tình với quý vị là hầu hết những doanh nghiệp thấy bị xử lý về môi trường là họ không vui, nhưng ít ra với DN có ý thức thì họ cho rằng đó là điều cần thiết. Tôi biết có ít nhất là một DN Hoa Kỳ muốn mở rộng sản xuất, Sở TN-MT nói hệ thống xử lý nước thải không còn phù hợp và họ đã vui vẻ hợp tác với Sở TN-MT để tìm ra một phương án tốt nhất cho vấn đề nước thải sao cho đạt tiêu chuẩn môi trường mà ít tốn kém cho DN. Tôi rất chia sẻ với quý vị về mục tiêu cân bằng trong phát triển kinh tế và môi trường...".

Việc Toshiba, một trong những tên tuổi hàng đầu của ngành công nghiệp Nhật Bản sản xuất và kinh doanh các sản phẩm động cơ có hiệu suất cao hơn các chuẩn hiện hữu trong khu vực - đang được nhận định sẽ trở thành bắt buộc tại Hoa Kỳ vào năm 2010, và chính phủ các nước khác sẽ có hành động tương tự - là động thái hướng về các tiêu chuẩn sạch - an toàn - bền vững của ngành công nghiệp phục vụ cho chất lượng cuộc sống.

Một góc KCN Sonadezi Long Thành nhìn từ trên cao.

(3) Có thể nói, thành tích trong quá trình phát triển kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài là không thể phủ nhận. Và giờ đây những nhà hoạch định chính sách, những nhà quản lý đã có cái nhìn bình tĩnh hơn đối với các yếu tố cân bằng, bền vững. Những cuộc đi cơ sở, những cuộc họp bàn về "tam nông" của lãnh đạo tỉnh trong năm qua đã chứng minh điều đó. Ở đây không chỉ cân bằng ở môi trường đô thị, khu công nghiệp mà cả lĩnh vực nông nghiệp - nông dân - nông thôn cũng cần được quan tâm bảo vệ, tránh môi trường (sinh thái - xã hội - văn hóa) bị tổn thương do bị cuốn vào công cuộc phát triển công nghiệp một cách ồ ạt, thiếu chọn lọc, thiếu bàn tay quy hoạch. Vì trong gần 30 KCN đang hoạt động ở Đồng Nai có khá nhiều KCN nằm ở địa bàn nông thôn và đang xả ra môi trường các loại chất thải, nước thải không kiểm soát hết. Tất nhiên, thu hút FDI vẫn quan trọng nhưng cũng đã đến lúc phải chọn lọc để bảo đảm cho công cuộc phát triển đem lại giá trị cao nhất cho đất nước, cho cộng đồng dân cư.

Kim Loan