Báo Đồng Nai điện tử
En

Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Rõ lợi ích, vẫn ít người tham gia!

03:05, 16/05/2019

Tính đến cuối tháng 3-2019, toàn tỉnh có hơn 4,2 ngàn người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện, tăng gần 1,4 ngàn người so với cùng kỳ năm 2018. Tuy nhiên, con số này vẫn còn quá thấp...

Sự ra đời của bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện đã trở thành “cứu cánh” cho nhiều người lao động không thuộc biên chế nhà nước, hợp đồng dài hạn...

Cán bộ cơ quan bảo hiểm xã hội tỉnh hướng dẫn người dân cách ghi hồ sơ, làm thủ tục để hưởng chế độ bảo hiểm đúng theo quy định của pháp luật. Ảnh: Hạnh Dung
Cán bộ cơ quan bảo hiểm xã hội tỉnh hướng dẫn người dân cách ghi hồ sơ, làm thủ tục để hưởng chế độ bảo hiểm đúng theo quy định của pháp luật. Ảnh: Hạnh Dung

[links()]Tính đến cuối tháng 3-2019, toàn tỉnh có hơn 4,2 ngàn người tham gia BHXH tự nguyện, tăng gần 1,4 ngàn người so với cùng kỳ năm 2018. Tuy nhiên, so với số người chưa đóng BHXH tự nguyện trong tỉnh thì con số này vẫn còn quá thấp.

* Đa dạng đối tượng tham gia

Theo kế hoạch của Bảo hiểm xã hội tỉnh, từ nay đến hết năm 2019 sẽ phát triển thêm khoảng 4,5 ngàn người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, nâng tổng số người tham gia loại hình này lên hơn 8,7 ngàn người.

Ông Nguyễn Văn Chuông, Phó chánh Văn phòng BHXH tỉnh cho biết, trước kia chỉ có những cán bộ công chức, viên chức làm việc trong các cơ quan nhà nước hoặc những người lao động có hợp đồng dài hạn tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp mới tham gia đóng BHXH để được hưởng lương hưu khi về già. Còn những người lao động tự do như: phụ hồ, bán vé số, nội trợ, chạy xe ôm... không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc nên việc được hưởng chế độ hưu trí khi hết tuổi lao động là điều không thể. Tuy nhiên, từ khi có chính sách về BHXH tự nguyện, tất cả mọi đối tượng trong xã hội từ đủ 15 tuổi trở lên đều có quyền tham gia đóng BHXH tự nguyện để được hưởng lương hưu khi đủ điều kiện.

Điển hình như trường hợp của học sinh Đào Văn Nam, lớp 12 Trường THPT Trấn Biên, TP.Biên Hòa. Em được cha mẹ đóng BHXH tự nguyện mức 154 ngàn đồng/tháng kể từ tháng 12-2018. Mẹ của Nam cho biết sau khi được nghe cán bộ bảo hiểm tuyên truyền về chính sách, chế độ của BHXH tự nguyện, vợ chồng bà đã bàn bạc và quyết định đóng bảo hiểm cho con với mức đóng thấp nhất nhằm chuẩn bị cho con một hành trang vững chắc sau này.

Lãnh đạo Bảo hiểm xã hội huyện Trảng Bom trao sổ bảo hiểm cho người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Lãnh đạo Bảo hiểm xã hội huyện Trảng Bom trao sổ bảo hiểm cho người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Ảnh: H.Dung

Theo đó, với trường hợp của Nam, gia đình có thể đóng BHXH tự nguyện cho em đến khi em tốt nghiệp đại học đi làm. Khi Nam tham gia BHXH bắt buộc tại cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nơi mình làm việc thì cơ quan bảo hiểm sẽ tiến hành cộng dồn thời gian mà Nam đã tham gia đóng BHXH tự nguyện trước kia vào thời gian tham gia BHXH bắt buộc theo quy định.

Còn ông Phạm Quang Giỏi (55 tuổi, người khuyết tật, làm nghề bán vé số dạo, ngụ phường Trảng Dài, TP.Biên Hòa) thì rất vui mừng khi được tham gia BHXH tự nguyện. Ông Giỏi chia sẻ, cách đây 2 năm trên đường đi bán vé số về ông gặp tai nạn phải cưa bỏ nửa chân trái. Do trước đó ông không tham gia bất kỳ loại hình bảo hiểm nào kể cả bảo hiểm y tế nên khi vào viện phải trả toàn bộ số tiền viện phí rất cao. Bao nhiêu tiền bạc trước kia tích cóp được ông đều dành để trang trải tiền thuốc men điều trị. Đến cuối năm 2018, ông được tổ trưởng khu phố giúp đỡ và hướng dẫn tham gia đóng BHXH tự nguyện mức 154 ngàn đồng/tháng nhằm chuẩn bị cho tuổi già sắp đến.

Được hưởng nhiều quyền lợi

Người muốn tham gia BHXH tự nguyện có thể đến đại lý thu BHXH, bảo hiểm y tế đặt tại UBND xã, phường hoặc bưu cục của bưu điện trên địa bàn để đăng ký tham gia BHXH tự nguyện và làm thủ tục nộp tiền tại đó.

Theo quy định của pháp luật, người tham gia đóng BHXH tự nguyện đủ 20 năm và đủ 60 tuổi với nam, 55 tuổi đối với nữ thì sẽ được hưởng chế độ hưu trí. Số tiền hưu trí hằng tháng cao hay thấp tùy thuộc vào mức đóng BHXH tự nguyện của người tham gia. Bên cạnh đó, người tham gia còn được cấp một thẻ bảo hiểm y tế miễn phí để khám chữa bệnh tại các bệnh viện trong tỉnh cho đến khi qua đời.

Đặc biệt, người thân của người tham gia BHXH tự nguyện còn được hưởng chế độ tử tuất như với người tham gia BHXH bắt buộc. Cụ thể, nếu người đang tham gia BHXH tự nguyện được 5 năm nhưng chẳng may qua đời thì người thân sẽ được hưởng chế độ tuất bằng 10 tháng lương cơ sở. Bên cạnh đó, người thân còn được hưởng chế độ tuất một lần, cứ tham gia một năm từ năm 2014 trở về trước thì được hưởng 1,5 tháng lương/mức lương chọn đóng và được 2 tháng lương nếu tham gia từ năm 2014 về sau.

Với những người đã đóng đủ số năm tham gia bảo hiểm và đã được hưởng lương hưu 2 tháng đầu nhưng chẳng may qua đời thì người thân cũng sẽ được hưởng chế độ tuất bằng 10 tháng lương cơ sở và 48 tháng lương hưu của người đã mất.

Hiện tại, có nhiều mức đóng BHXH tự nguyện để người dân có thể tham gia. Với mức đóng thấp nhất là 154 ngàn đồng/tháng, nếu lao động nữ đóng đủ 20 năm và đủ 55 tuổi thì sẽ được hưởng chế độ hưu trí là 385 ngàn đồng/tháng. Lao động nữ đóng mức cao nhất là 6,1 triệu đồng/tháng nếu đủ 20 năm và đủ 55 tuổi sẽ được hưởng lương hưu là 15,2 triệu đồng/tháng. Nếu đóng mức tiền thấp nhất thì trong vòng 20 năm, người lao động đóng tổng cộng số tiền 36,9 triệu đồng. Với mức hưởng 385 ngàn đồng/tháng thì chỉ cần 7,5 năm sau khi hưởng chế độ hưu trí, người tham gia lãnh đủ số tiền hơn 36,9 triệu đồng đã đóng, chưa kể việc tăng lương hằng năm sẽ tăng số tiền hưu trí.

Cán bộ cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh tuyên truyền, hướng dẫn về chế độ bảo hiểm xã hội cho người dân
Cán bộ cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh tuyên truyền, hướng dẫn về chế độ bảo hiểm xã hội cho người dân. Ảnh: H.Dung

Trường hợp người dân đã lớn tuổi mới tham gia BHXH tự nguyện cũng sẽ có cách tính đem lại lợi ích cho người tham gia. Cụ thể như trường hợp của bà L.V.L.T. (ngụ xã Hiệp Hòa, TP.Biên Hòa) năm nay 45 tuổi nhưng mới tham gia BHXH tự nguyện từ tháng 1-2019 với mức đóng 1,1 triệu đồng/tháng. Tính đến thời điểm đủ 55 tuổi thì bà T. mới tham gia BHXH tự nguyện được 10 năm, còn thiếu 10 năm nữa mới đủ điều kiện để hưởng lương hưu. Với trường hợp này, luật cho phép người tham gia đóng luôn một lần số tiền bảo hiểm của 10 năm còn lại. Sau khi đóng đủ số tiền của 10 năm còn thiếu, bà T. sẽ được hưởng lương hưu kể từ tháng tiếp theo.

Hay như trường hợp của ông Tôn Quang Trung (ngụ phường Quyết Thắng, TP.Biên Hòa) đã đóng BHXH bắt buộc được 17 năm, còn thiếu 3 năm mới được hưởng chế độ hưu trí. Do đó, ông Trung đã tham gia đóng BHXH tự nguyện với mức đóng 1,4 triệu đồng/tháng. Ông Trung đóng theo phương thức đóng 3 tháng/lần với tổng số tiền hơn 5,2 triệu đồng. Với phương thức này, ông Trung được ngân sách nhà nước hỗ trợ 46,2 ngàn đồng/lần đóng.

Tháo gỡ khó khăn để phát triển đối tượng

Lợi ích của BHXH tự nguyện đã thấy rõ nhưng với tổng số 3,2 triệu dân của toàn tỉnh (trong đó có gần 800 ngàn người đã tham gia BHXH bắt buộc thì con số hơn 4,2 ngàn người tham gia BHXH tự nguyện cho thấy tỷ lệ người tham gia còn rất hạn chế.

Theo ông Nguyễn Văn Chuông, Phó chánh Văn phòng BHXH tỉnh, một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến số lượng người tham gia BHXH tự nguyện còn thấp là do người dân chưa có thói quen dự phòng cho những rủi ro trong cuộc sống hoặc giai đoạn về già, hết tuổi lao động. Mặt khác, đội ngũ tư vấn viên, tuyên truyền viên làm công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện còn hạn chế về số lượng, nghiệp vụ nên chưa giải thích cặn kẽ, tỉ mỉ để người dân hiểu hết về lợi ích khi tham gia loại hình bảo hiểm này. Đặc biệt, ở những vùng sâu, vùng xa, nhận thức của người dân còn hạn chế nhưng đội ngũ nhân lực của ngành bảo hiểm chưa vươn tới được.

Để tháo gỡ những khó khăn trên, thời gian qua ngành bảo hiểm đã tăng cường công tác tuyên truyền đến tất cả các đơn vị trực thuộc, ký hợp đồng với Bưu điện tỉnh tổ chức 100 hội nghị tuyên truyền vận động người dân tham gia BHXH, bảo hiểm y tế. Riêng trong quý I-2019, 2 bên đã tổ chức được 20 hội nghị với sự tham gia của gần 800 người dân trong toàn tỉnh. Ngành cũng phát động phong trào thi đua trong cán bộ công chức, viên chức của cơ quan, đơn vị vận động người thân, người dân tham gia BHXH tự nguyện. Song song với đó ngành cũng kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét điều chỉnh chế độ chính sách cho người dân khi tham gia BHXH tự nguyện để họ cảm thấy quyền lợi của mình được bảo vệ một cách tốt nhất.

Hạnh Dung

Tin xem nhiều