Huyền thoại mẹ qua ảnh nghệ thuật

Kỷ niệm 74 năm Ngày Thương binh - liệt sĩ (27-7-1947 - 27-7-2021), Trung tâm Văn hóa - điện ảnh tỉnh phối hợp với Ban Chỉ huy quân sự (CHQS) H.Thống Nhất tổ chức trưng bày và giới thiệu triển lãm ảnh với chủ đề Huyền thoại mẹ.

Cán bộ, chiến sĩ Ban Chỉ huy quân sự H.Thống Nhất tham quan triển lãm. Ảnh: L.Na

Trong thời điểm dịch bệnh bùng phát và diễn biến phức tạp, việc tổ chức triển lãm online thể hiện tình cảm, nét đẹp nhân văn và tiếng lòng của những người con hôm nay với mẹ Việt Nam anh hùng; đồng thời, lan tỏa truyền thống và sự biết ơn đối với những người đã hy sinh, cống hiến cho Tổ quốc.

* Mỗi tác phẩm - một câu chuyện…

Giám đốc Trung tâm Văn hóa - điện ảnh tỉnh Tôn Thị Thanh Tình cho biết, từ đầu năm 2021 trung tâm đã có kế hoạch tổ chức nhiều hoạt động hướng tới kỷ niệm 74 năm Ngày Thương binh - liệt sĩ. Tuy nhiên, do dịch bệnh Covid-19 bùng phát trên diện rộng nên hiện tại trung tâm chỉ đẩy mạnh tuyên truyền trực quan bằng pa-nô, băng-rôn, cờ Tổ quốc; đồng thời, phối hợp với Ban CHQS H.Thống Nhất tổ chức triển lãm Huyền thoại mẹ bằng hình thức online.

“Triển lãm giới thiệu chân dung 63 Bà mẹ Việt Nam anh hùng tỉnh Đồng Nai do nữ họa sĩ Đặng Ái Việt - nguyên giảng viên Trường đại học Mỹ thuật TP.HCM vẽ trong tổng số hơn 2 ngàn bức chân dung các Bà mẹ Việt Nam anh hùng từ Nam ra Bắc mà bà đã khắc họa. Qua triển lãm, giáo dục truyền thống uống nước nhớ nguồn, cổ vũ và động viên tinh thần các tầng lớp nhân dân” - bà Thanh Tình chia sẻ.

Trên mỗi bức chân dung chỉ có vỏn vẹn vài dòng chú thích về họ tên, địa chỉ và những cống hiến của mẹ Việt Nam anh hùng nhưng mỗi câu, mỗi từ trong đó là một câu chuyện bi hùng, sự hy sinh lớn lao của các mẹ - những người gánh chịu nỗi đau lớn nhất khi chồng, con hy sinh trên chiến trường. Bằng nét vẽ của mình, họa sĩ Đặng Ái Việt còn thể hiện sự đồng cảm trước những mất mát mà các mẹ đã trải qua. Các tranh chân dung như một lời tri ân sâu sắc dành cho các anh hùng, liệt sĩ.

Đó là câu chuyện của mẹ Nguyễn Thị Cuộng (1925-2015) tại KP.Hiệp Cường
(TT.Định Quán, H.Định Quán) có 3 người con hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bản thân mẹ Cuộng cũng tham gia cách mạng từ rất sớm, tích cực vận động chị em phụ nữ nuôi giấu cán bộ cách mạng, trực tiếp đấu tranh chính trị, chống gom dân vào ấp chiến lược. Là câu chuyện về mẹ Bùi Thị Điểm (1919-2016) ngụ tại xã Lộc An (H.Long Thành), chồng mất sớm, một mình mẹ Điểm vất vả nuôi các con. Bốn người con của mẹ là: anh Dừa, anh Phong, anh Kiệm và anh Đạt cùng nhập ngũ rồi lần lượt hy sinh trong giai đoạn từ năm 1968-1973.

Hay đó là câu chuyện về mẹ Phạm Thị Được (sinh năm 1933) tại xã Xuân Mỹ (H.Cẩm Mỹ). Những năm 1960, mẹ Được vừa chăm lo cho gia đình, vừa tham gia hoạt động cách mạng ngay trong lòng địch. Mẹ từng bị bắt 2 lần vào các năm 1966 và 1967, nếm đủ mọi cực hình tra tấn nhưng vẫn một mực im lặng khiến kẻ thù không moi được thông tin gì. Sau khi thả mẹ ra, chính quyền Sài Gòn trục xuất mẹ khỏi nơi cư trú. Thời điểm đó, chồng mẹ đang tham gia kháng chiến, các con của mẹ còn nhỏ phải lang thang xin ăn khắp nơi và nhờ sự cưu mang của bà con hàng xóm. Năm 1969, chồng mẹ hy sinh. Tiếp nối truyền thống gia đình, lòng căm thù giặc sâu sắc, con trai duy nhất của mẹ cũng tình nguyện theo cách mạng và rồi hy sinh đầu năm 1975.

63 bức ảnh chân dung những Bà mẹ Việt Nam anh hùng Đồng Nai của họa sĩ Đặng Ái Việt được vẽ trong năm 2020 đã mang đến cho người xem nhiều cảm xúc khác nhau đằng sau mỗi bức ảnh. Các tác phẩm vẽ không đơn giản chỉ là đặc tả khuôn mặt các mẹ mà còn gửi gắm vào ánh mắt, nụ cười, linh hồn của các mẹ. Theo họa sĩ Ái Việt, thời gian tới bà sẽ tiếp tục đi đến nhiều địa phương trong cả nước, tiếp tục vẽ chân dung Mẹ Việt Nam anh hùng. Điều này không chỉ thể hiện sự tri ân những hy sinh thầm lặng cao quý của các Mẹ Việt Nam anh hùng mà còn bởi trên hết đó là sứ mệnh của một họa sĩ yêu nước.

* Triển lãm trực tuyến trong mùa dịch

Cũng theo Giám đốc Trung tâm Văn hóa - điện ảnh tỉnh Tôn Thị Thanh Tình, hiện triển lãm được trưng bày tại Ban CHQS H.Thống Nhất. Ở thời điểm hiện tại, trung tâm chọn phương thức ghi hình, phát sóng trực tuyến trên các kênh Facebook, YouTube của trung tâm và fanpage Thống Nhất dấu yêu bắt đầu từ ngày 25-7.

“Việc trưng bày triển lãm tại Ban CHQS H.Thống Nhất vừa phát huy hiệu quả tuyên truyền vừa phục vụ cán bộ, chiến sĩ đang trong thời gian cấm trại và làm nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19. Cùng với đó, triển lãm được ghi hình, dựng thành video phát online phục vụ nhu cầu tìm hiểu thông tin, hình ảnh tư liệu về Mẹ Việt Nam anh hùng Đồng Nai của các tầng lớp nhân dân” - bà Thanh Tình nói.

Theo ông Nguyễn Chanh (người dân H.Tân Phú), dù dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, mọi người, mọi nhà đang gồng mình vượt qua khó khăn nhưng ngày 27-7 vẫn luôn được các cấp, các ngành quan tâm, tưởng nhớ các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh máu xương cho dân tộc. Trong đó, có sự hy sinh thầm lặng và cao cả của các Bà mẹ Việt Nam anh hùng. “Là người dân sống ở huyện vùng xa của Đồng Nai, xem những bức ảnh về Mẹ Việt Nam anh hùng qua triển lãm online của Trung tâm Văn hóa - điện ảnh tỉnh, tôi không khỏi xúc động và biết ơn. Mỗi mẹ một khuôn mặt, một dáng hình. Những gương mặt già nua, hằn sâu những nếp nhăn, những đôi mắt buồn, khắc khoải thể hiện nỗi đau khôn nguôi… đã chạm đến trái tim của người xem” - ông Chanh bình luận trên fanpage của trung tâm.

Chị Nguyễn Thị Kim Ngọc, giáo viên Trường mầm non Hòa Hưng (P.An Hòa, TP.Biên Hòa) thổ lộ, tuổi trẻ hôm nay không biết đến đạn bom, không tận mắt chứng kiến những đau thương, mất mát trong những cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, nhưng người trẻ vẫn luôn hiểu để có được cuộc sống hòa bình là sự hy sinh của các thế hệ trước. Triển lãm ảnh Mẹ Việt Nam anh hùng Đồng Nai trực tuyến nhân dịp kỷ niệm Ngày Thương binh liệt sĩ 27-7 tiếp thêm lòng tự hào để người trẻ cố gắng phấn đấu học tập, rèn luyện, xây dựng quê hương giàu đẹp.

Ly Na