Các địa phương cần xem lại cơ cấu thu ngân sách

Năm 2019, thu ngân sách của Đồng Nai hoàn thành dự toán năm. Tuy nhiên, trên một số lĩnh vực cốt lõi, số thu vẫn không đạt như dự kiến. Qua trao đổi với Báo Đồng Nai, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà đã lưu ý, Đồng Nai nói riêng và nhiều địa phương khác nói chung cần phải xem lại cơ cấu thu khi kinh tế tăng trưởng khá nhưng thu ngân sách lại khó khăn.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà. Ảnh: H.Giang

Theo UBND tỉnh, tổng thu ngân sách trên địa bàn Đồng Nai năm 2019 là 54,431 ngàn tỷ đồng, đạt 100% dự toán năm, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, thu nội địa là 37,331 ngàn tỷ đồng, đạt 100% dự toán năm, tăng 14% so với năm trước; thu xuất nhập khẩu là 17,1 ngàn tỷ đồng, đạt 100% dự toán năm, bằng 99,3% so với năm trước.

* Đánh giá lại nguồn thu từ khối FDI

Qua làm việc với Đồng Nai về thu ngân sách nhà nước trong năm 2019, ông đánh giá như thế nào về tình hình thu ngân sách của tỉnh?

- Sau mấy năm liền thu ngân sách nhà nước không đạt so với dự toán Chính phủ giao thì năm nay, Đồng Nai đã hoàn thành kế hoạch và tăng so với năm trước.

Tuy nhiên, qua tìm hiểu, tôi thấy nguồn thu của tỉnh trên một số lĩnh vực có xu hướng giảm và chưa hoàn thành theo kế hoạch. Đơn cử là thu từ khối doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) bị giảm.

Về việc này, tôi đã yêu cầu UBND tỉnh rà soát lại tất cả những nguồn thu không đạt để biết rõ lý do từ đâu nhằm có hướng xử lý kịp thời. Bởi tăng trưởng kinh tế của tỉnh năm 2019 là hơn 9%, giá trị sản xuất công nghiệp tăng 8,8%; tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ tăng gần 12%; thu hút đầu tư nước ngoài, trong nước đều tăng cao. Thế nhưng, ở mảng thu ngân sách, tuy hoàn thành kế hoạch nhưng thực tế vẫn rất chật vật.

Ông có thể cho biết lý do vì sao lại lưu ý tỉnh phải đặc biệt chú ý rà soát lại cơ cấu thu từ doanh nghiệp FDI và yêu cầu đánh giá kỹ tất cả các khoản thu?

- Tôi có đề xuất tỉnh xem xét thật kỹ các khoản thu từ những doanh nghiệp FDI trên địa bàn Đồng Nai là vì trong 5 năm trở lại đây, thu hút đầu tư FDI của tỉnh mỗi năm đều tăng 45-60%, giải ngân vốn FDI cũng nhanh và vượt kế hoạch đề ra, nhưng thu ngân sách lại liên tục giảm. Trong khi các tỉnh, thành lân cận như: TP.Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu lại không xảy ra tình trạng như Đồng Nai.

Tôi yêu cầu rà soát lại để tỉnh biết rõ nguyên nhân giảm thu là do đâu, để có đề xuất điều chỉnh mức thu cho phù hợp. Đồng thời, qua việc này, tỉnh sẽ đánh giá lại được cơ cấu thu hút FDI của tỉnh để có định hướng trong thời gian tới tốt hơn. Ngoài ra, xem xét lại nguồn thu từ các doanh nghiệp FDI sẽ kịp thời phát hiện được tình trạng chuyển giá của một số doanh nghiệp để có giải pháp ngăn chặn kịp thời, nhằm đảm bảo công bằng cho môi trường sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh.

* Xếp thứ 5 trên cả nước về tổng thu

Theo dự toán năm 2020, Đồng Nai được giao thu ngân sách nhà nước 53,14 ngàn tỷ đồng. Trong đó, thu nội địa 35,64 ngàn tỷ đồng, thu từ hoạt động xuất nhập khẩu 17,5 ngàn tỷ đồng.

Năm 2019, Đồng Nai thu ngân sách đạt dự toán được giao, nhưng trong đó phải nhờ vào nguồn thu từ đất. Theo ông nguồn thu này có bền vững hay không?

- Xem xét cơ cấu thu ngân sách của tỉnh, tôi thấy trong năm 2019, nguồn thu từ sử dụng đất và cho thuê đất có chỉ tiêu đề ra khoảng 1,5 ngàn tỷ đồng, nhưng thực tế tỉnh Đồng Nai đã thu được gần 5 ngàn tỷ đồng, tăng hơn 3 lần so với kế hoạch. Việc này đã góp phần giúp tỉnh hoàn thành thu ngân sách năm nay.

Trong một vài năm tới, với lợi thế là có nhiều công trình hạ tầng kỹ thuật cấp quốc gia, vùng, tỉnh được xây dựng, kết nối, Đồng Nai sẽ tiếp tục tăng nguồn thu từ đất đai. Bên cạnh đó, bảng giá đất giai đoạn 2020-2024 của tỉnh được điều chỉnh tăng cao góp phần giúp nguồn thu từ đất của tỉnh sẽ ổn định và vẫn giữ mức tăng khá.

* Nhiều ý kiến cho rằng, một phần do Trung ương giao dự toán thu ngân sách cho Đồng Nai quá cao nên mấy năm liền tỉnh thu không đạt và năm nay tuy thu đạt nhưng vẫn trong tình trạng tương đối khó khăn. Về vấn đề này, UBND tỉnh đã có đề xuất Bộ Tài chính nhiều lần và Bộ đã xử lý như thế nào?

- Đồng Nai nằm trong tốp đầu của những tỉnh, thành thu ngân sách lớn nhất cả nước và tỉnh xếp thứ 5. Do đó, điều chỉnh giảm thu ngân sách với Đồng Nai sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nguồn thu của cả nước. Tuy nhiên, năm 2019, Chính phủ đã có xem xét giảm dự toán thu cho tỉnh và năm 2020, tiếp tục giảm gần 1,3 ngàn tỷ đồng xuống còn 53,14 ngàn tỷ đồng. Mục tiêu của Chính phủ là thu ngân sách phải sát, đúng và đủ nhưng không được lạm thu. Tỉnh nên chú ý đến thu hồi nợ thuế để góp phần hoàn thành dự toán cho năm tới.

Hiện nay, tình trạng chuyển giá xảy ra cả ở doanh nghiệp FDI lẫn doanh nghiệp trong nước với cách thức ngày càng tinh vi nên ngành Thuế cần phối hợp với Hải quan, Ban Quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai và các sở, ngành liên quan kịp thời phát hiện để truy thu thuế, ngăn chặn tình trạng báo lỗ của doanh nghiệp trong những năm tiếp theo cũng góp phần tăng thu cho ngân sách.

* Xin cảm ơn ông!

Hương Giang (thực hiện)