Ở Bảo tàng Van Gogh

Tôi có một sở thích khá "hao tốn", đó là du lịch đến đâu cũng hay tìm đến tham quan các bảo tàng. Bảo tàng trong nước còn đỡ vì hầu hết miễn phí, ngược lại giá tham quan các bảo tàng ở nước ngoài phần lớn khá đắt, nhất là so với thu nhập của người Việt.

Tôi có một sở thích khá “hao tốn”, đó là du lịch đến đâu cũng hay tìm đến tham quan các bảo tàng. Bảo tàng trong nước còn đỡ vì hầu hết miễn phí, ngược lại giá tham quan các bảo tàng ở nước ngoài phần lớn khá đắt, nhất là so với thu nhập của người Việt.

Du khách thưởng thức những bức tranh nổi tiếng được trưng bày tại Bảo tàng Van Gogh (Hà Lan).

Một trong những bảo tàng tôi nhất định phải tìm đến khi có mặt ở thủ đô Amsterdam của Hà Lan, đó là Bảo tàng Van Gogh. Tôi không am hiểu gì về nghệ thuật hội họa, nhưng vẫn muốn đến Bảo tàng Van Gogh bởi vì tranh của họa sĩ Van Gogh thuộc loại đắt hàng đầu thế giới, giá bức tranh rẻ nhất cũng phải tính từ triệu USD trở lên. Theo thông tin trên mạng, bức Chân dung bác sĩ Gachet của ông đã được bán với giá 152 triệu USD (khoảng gần 3,5 ngàn tỷ đồng).

* Một “thánh đường hội họa”

Dù đã đặt vé trước qua mạng nhưng du khách đến bảo tàng vẫn phải xếp hàng đợi ít nhất 30 phút mới vào được vì lượng người quá đông, mà bảo tàng thì hạn chế số lượng người tham quan trong một lần. Nghe nói những ngày cuối tuần còn đông hơn gấp mấy lần. Người tham quan đông, nhưng trong “thánh đường hội họa” này không hề ồn ào dù bên cạnh số du khách “tò mò” như tôi có khá nhiều đoàn là học sinh các trường học ở Hà Lan. Các em được giáo viên hoặc hướng dẫn viên giảng giải về họa sĩ Van Gogh, về cuộc đời, sự nghiệp cũng như giải thích về sáng tác của ông. Nhiều em còn hí hoáy vẽ lại tranh. Trong số khách đến bảo tàng còn có không ít họa sĩ từ các nước.

Bảo tàng Van Gogh là nơi lưu trữ bộ sưu tập lớn nhất thế giới của họa sĩ bậc thầy huyền thoại của Hà Lan với hơn 200 bức tranh được trưng bày, trong đó có những bức rất nổi tiếng như: Những người ăn khoai tây (The Potato Eaters) và Hoa hướng dương (Sunflowers), Chân dung bác sĩ Gachet...  Chỉ cần nhìn lớp công chúng si mê ở bảo tàng, có những người ngồi hàng giờ để ngắm tranh là có thể hình dung ra sự thu hút của tranh Van Gogh. Bảo tàng Van Gogh ra đời từ năm 1973 và từ đó đến nay dòng người ngắm tranh tại đây chưa bao giờ ngớt.

Lạ một điều, là Bảo tàng Van Gogh không chỉ trưng bày tranh của ông mà còn có xen lẫn tác phẩm của những họa sĩ bậc thầy khác trong thời đại của ông, trong đó có Monet, Gauguin và Seurat.

Họa sĩ Nguyễn Háo Thoại, nguyên Phó hiệu trưởng Trường cao đẳng mỹ thuật trang trí Đồng Nai cho biết các bức tranh trưng bày ở Bảo tàng Van Gogh được sắp xếp theo từng thời kỳ. Bởi vì Van Gogh là họa sĩ “tay ngang”, ông chỉ vẽ theo bản năng mà chưa từng qua trường lớp đào tạo và điều đó thể hiện qua phong cách vẽ của ông.

Thời gian đầu, Van Gogh chỉ vẽ theo những gì ông cảm nhận, đến khi tiếp xúc và chịu ảnh hưởng của trường phái Ấn tượng (Impressionism) và Tân ấn tượng (Neo - Impressionism), rồi trường phái Hague, đặc biệt là  tự học hỏi từ 2 họa sĩ bậc thầy là Rembrandt và Frans Hals… từ đó ông có những sự thay đổi phong cách vẽ. Về sau nữa, Van Gogh lại có sự kết hợp các trường phái này với phong cách vẽ của mình để tạo nên các bức tranh có nét rất riêng, tạo nên một “lối đi” mới trong hội họa và được xem là họa sĩ tiên phong của trường phái Hậu ấn tượng (Post - Impressionism). Bảo tàng dựa theo đặc điểm đó, trưng bày để công chúng nhận ra sự khác biệt về lối vẽ của Van Gogh qua từng thời kỳ, đồng thời có sự đối chiếu với các họa sĩ đương thời để hiểu hơn tranh của Van Gogh.

“Sinh thời họa sĩ Van Gogh không đạt được thành công, thậm chí bị coi là một kẻ điên và thất bại. Cả đời, ông chỉ bán được một bức tranh duy nhất với giá rẻ như cho là bức Red Vineyard at Arles. Ông chỉ trở nên nổi tiếng sau khi chết. Bức tranh Những người ăn khoai tây khi mới ra đời từng bị chỉ trích dữ dội nhưng đến nay đó là một trong những bức tranh nổi tiếng nhất của Van Gogh” - họa sĩ Nguyễn Háo Thoại cho biết.

* Nghệ thuật kiếm tiền cần học hỏi

Tiếc một điều, Bảo tàng Van Gogh không cho du khách chụp ảnh trong gian trưng bày vì sợ rằng ánh sáng flash sẽ làm hư hỏng những bức tranh quý giá tại đây. Tôi ngoan ngoãn tuân thủ quy định, để rồi tiếc ngẩn ngơ khi thấy trên mạng vẫn xuất hiện đầy những hình ảnh trong bảo tàng.

Khách xếp hàng vào tham quan Bảo tàng Van Gogh (Hà Lan).

Không được chụp ảnh tranh của Van Gogh nhưng khách đến bảo tàng tha hồ mua bưu thiếp cũng như các vật phẩm theo chủ đề tranh của Van Gogh. Đây là nơi “hốt bạc” của bảo tàng bởi vì khách đến đây hầu như ai cũng muốn mua gì đó đem về làm lưu niệm hoặc tặng bạn bè. Phải bái phục tư duy “móc túi” thiên hạ ở đây với hàng trăm món vật phẩm quà tặng dễ thương, xinh xắn từ những chiếc áo thun, đầm, áo ngủ cho đến khăn tắm, khăn trải bàn, chiếc dù, tách, móc khóa… được in những bức tranh nổi tiếng của Van Gogh.

Mới đây, Bảo tàng Van Gogh còn hợp tác với nhãn hiệu thể thao Vans để cho ra đời bộ sưu tập có số lượng giới hạn cho những fan hâm mộ của người họa sĩ tài năng này. Bộ sưu tập Vans x Van Gogh Museum gồm: giày, áo thun, áo khoác, ba lô, nón… được in những tác phẩm nổi tiếng nhất của Van Gogh như: Skull, Sunflowers, Almond Blossoms. Đặc biệt, những họa tiết trên miếng lót giày được thực hiện rất tỉ mỉ để mô tả các nét cọ nguyên thủy của họa sĩ, đồng thời mỗi món đồ đều có nhãn mác ghi lại lịch sử các tác phẩm được in.

Bảo tàng còn bán những quyển sách lớn nhỏ, cả loại bỏ túi về những thông tin liên quan đến họa sĩ, như bản sao các quyển phác thảo của Van Gogh, giới thiệu các tác phẩm... Nói chung, những ai quan tâm, yêu thích họa sĩ tài hoa bạc mệnh này đều sẵn lòng móc túi. Những điều này, các nhà làm du lịch xứ mình có lẽ cũng nên học hỏi.

Thanh Thúy