Hụi (họ) có bản chất ban đầu là hoạt động góp vốn, mang tính chất tương trợ lẫn nhau trong cuộc sống. Tuy nhiên, việc chơi hụi đang biến tướng thành một hình thức huy động vốn với lãi suất hấp dẫn giữa chủ hụi và con hụi. Đã có nhiều người hám lợi vì hụi để rồi phải nếm "trái đắng".
Hụi (họ) có bản chất ban đầu là hoạt động góp vốn, mang tính chất tương trợ lẫn nhau trong cuộc sống. Tuy nhiên, việc chơi hụi đang biến tướng thành một hình thức huy động vốn với lãi suất hấp dẫn giữa chủ hụi và con hụi. Đã có nhiều người hám lợi vì hụi để rồi phải nếm “trái đắng”.
 |
| Vợ chồng bà Nguyễn Thị Năm (ngụ ấp 3, xã Sông Trầu) chơi 8 dây hụi với tổng số tiền 340 triệu đồng để rồi bị giật hụi. |
Để lập một dây hụi (ngày, tuần, tháng…) cần có người đứng ra làm chủ hụi và mời các thành viên khác cùng chơi (con hụi, hụi viên). Chủ hụi có trách nhiệm đi thu tiền của con hụi. Một dây hụi có thể không giới hạn người chơi và các thành viên thống nhất góp vốn, thời gian góp, kỳ mở hụi...
* Đủ dạng hụi
| Luật sư Lê Tấn Tý, Đoàn Luật sư tỉnh, cho biết điều 29 Nghị định 144/2006/NĐ-CP ngày 27-11-2006 của Chính phủ quy định về họ, hụi, biêu, phường có quy định: “Trường hợp chủ hụi đã thu các phần hụi của các hụi viên nhưng không giao cho hụi viên được lãnh hụi thì theo yêu cầu của hụi viên có quyền lãnh tiền hụi, chủ hụi phải giao các phần hụi đã thu được cho hụi viên đó và bồi thường thiệt hại nếu có. Chủ hụi phải trả lãi đối với các phần hụi giao chậm theo mức lãi do các bên thỏa thuận; nếu không có thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được thì áp dụng mức lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời gian giao chậm tại thời điểm giao các phần hụi”. |
Bà Phạm Thúy (ngụ KP.4, phường Trảng Dài. TP.Biên Hòa) cho biết vào năm 2013, qua sự giới thiệu của người quen, bà đã tham gia dây hụi tháng do bà B. tổ chức. Chơi được 2 năm thì bà dừng vì thấy bà B. có nguy cơ vỡ hụi. “Có người một lúc chơi 10-20 chân hụi. Gặp phải chủ hụi uy tín còn yên tâm, chứ dính phải các dây hụi ảo thì…” - bà Thúy cho hay.
Chị Hạnh Duyên (làm công nhân trong Khu công nghiệp Biên Hòa 2, TP.Biên Hòa) cho biết tình trạng công nhân chơi hụi trong công ty hiện rất phổ biến. Cũng có vài vụ vỡ hụi xảy ra, chủ hụi bỏ trốn hoặc nghỉ làm, công nhân thì méo mặt không biết đồng nghiệp cầm tiền trốn đi đâu.
Nhiều hụi viên là công nhân cho biết để tạo niềm tin cho hụi viên, chủ hụi thường khoe có nhà mặt tiền, dãy phòng trọ. Thời gian đầu, chủ hụi rất uy tín, chi trả tiền hụi sòng phẳng. Khi uy tín tăng cao, công nhân chơi hụi nhiều thì chủ hụi tuyên bố vỡ hụi và nghỉ làm. Mất tiền, công nhân cũng không dám làm rùm beng vì sợ công ty đuổi việc, do việc chơi hụi trong công ty bị cấm.
Luật gia Lê Văn Nhân (Hội Luật gia tỉnh) cho biết bản chất của việc chơi hụi là tích cực, nhằm tạo điều kiện để người chơi có được một khoản tiền trang trải cuộc sống hoặc phát triển kinh tế. Hình thức góp, trả tiền hụi cũng đơn giản và thuận tiện cho người chơi. Tuy nhiên, việc chơi hụi cũng xảy ra những rủi ro, do cách chơi hụi đang biến tướng thành hình thức cho vay nặng lãi. Nhiều chủ hụi đã lợi dụng lòng tin, tham lãi của hụi viên để lừa đảo.
* Vỡ mộng
Ngày chủ hụi Nguyễn Thị Sanh (ngụ xã Sông Trầu, huyện Trảng Bom) tuyên bố vỡ hụi đã khiến hàng trăm gia đình rơi vào hoàn cảnh bế tắc vì mất số tiền hơn 17 tỷ đồng. Nhiều người đã làm đơn tố cáo gửi đến các cơ quan chức năng nhờ can thiệp, nhưng đến nay vẫn chưa thấy có dấu hiệu tích cực.
Bà Trần Thị Thu Liên (64 tuổi, ngụ tổ 5, ấp 2, xã Sông Trầu) rầu rĩ bày tỏ trước khi tuyên bố vỡ hụi, bà Sanh đã sang nhượng toàn bộ nhà cửa, tài sản cho người khác nên không còn khả năng chi trả tiền hụi cho các hụi viên.
Luật gia Lê Văn Nhân cho biết những người tham gia các dây hụi đủ thành phần, gồm: công nhân, nông dân, tiểu thương, viên chức... Sau khi bị vỡ hụi, một số người đau buồn rồi đổ bệnh vì nợ nần, thậm chí có gia đình xảy ra chuyện lục đục kéo dài rồi ra tòa ly hôn. Khổ nhất là những con hụi vì quá tin tưởng vỏ bọc uy tín của chủ hụi nên táo bạo đi vay mượn tiền của người thân, ngân hàng chơi hụi. Đến khi chủ hụi tuyên bố vỡ hụi thì họ cũng ôm nợ.
Luật gia Nhân cũng chỉ ra nhiều vụ vở hụi gây bất an trong dư luận thời gian qua và nhắc nhở mọi người cần tỉnh táo trong việc chơi hụi. Cụ thể, vào năm 2012, hơn 40 hộ dân tại các phường: Trung Dũng, Thanh Bình và Thống Nhất (TP. Biên Hòa) trở thành nạn nhân trong vụ bà P.T.K.H. (ngụ phường Trung Dũng) giật hụi gần 10 tỷ đồng; vụ bà H.T.A.H. (ngụ xã Tam An, huyện Long Thành) tuyên bố vỡ hụi với số tiền hàng tỷ đồng. Giữa năm 2015, bà T.T.T.C. (ngụ xã Đông Hòa, huyện Trảng Bom) tuyên bố vỡ hụi nhiều tỷ đồng, khiến hàng trăm tiểu thương ở chợ Đông Hòa, chợ Hưng Long và nhiều công nhân lao đao. Năm 2016, ông N.V.D. (ngụ xã Long Tân, huyện Nhơn Trạch) tuyên bố vỡ hụi và “ẵm” đi số tiền hàng tỷ đồng của con hụi…
Diễm Quỳnh
