Trái cây Đồng Nai: Chưa có nhiều thương hiệu mạnh

Xuất khẩu trái cây Việt Nam đang vươn lên dẫn đầu về mức tăng trưởng. Đồng Nai có nhiều loại trái cây chủ lực với diện tích thuộc tốp đầu cả nước như: xoài, chuối, sầu riêng, chôm chôm...

Trái xoài Đồng Nai được dán nhãn hiệu và mã vạch Trung Quốc tại cơ sở đóng hàng xuất khẩu. (Ảnh chụp tại vựa thu mua xoài thuộc huyện Định Quán). Ảnh: T.L

Mặc dù vậy, trái cây của Đồng Nai vẫn chưa xây dựng được những tên tuổi lớn.

* Vùng nguyên liệu lớn

Theo Trung tâm khuyến nông, toàn tỉnh có trên 49,2 ngàn hécta cây ăn trái với sản lượng trên 534 ngàn tấn. Trong đó, Đồng Nai hiện đang đứng đầu cả nước về diện tích xoài, chuối, sầu riêng... Đây đều là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh.

Theo Sở Khoa học - công nghệ, giai đoạn 2011-2017, toàn tỉnh có trên 81 nhãn hiệu hàng hóa nông sản được đăng ký. Trong đó, các nhãn hàng về sản phẩm trái cây chưa xứng với tiềm năng và hầu như chưa có mấy sản phẩm xây dựng được thương hiệu ở cả thị trường nội địa lẫn xuất khẩu. Ngoài ra, nhiều mặt hàng nông sản như: tiêu, cà phê, điều... có sản lượng lớn nhưng chủ yếu vẫn cung cấp nguyên liệu nên cũng chưa có những nhãn hàng lớn.

Cụ thể, với diện tích trên 11,5 ngàn hécta, sản lượng trên 95 ngàn tấn, cây xoài đang đứng đầu về diện tích trong các loại trái cây trên địa bàn tỉnh.

Để mở rộng thị trường xuất khẩu cho trái xoài, tỉnh đã xây dựng được 3 vùng trồng xoài tập trung tại các huyện Xuân Lộc, Định Quán, Vĩnh Cửu với hàng chục hécta xoài được cấp chứng nhận thực hành nông nghiệp tốt GlobalGAP, VietGAP nhằm xây dựng thương hiệu cho trái xoài Đồng Nai.

Hiện có trên 70,5 hécta xoài Đài Loan xanh, xoài bưởi, xoài ba màu tại huyện Xuân Lộc và huyện Định Quán đã được cấp mã số vùng trồng.

Đồng Nai cũng đang đứng đầu cả nước về diện tích và sản lượng chuối, sầu riêng. Cụ thể, toàn tỉnh hiện có 7,3 ngàn hécta chuối với sản lượng gần 105 ngàn tấn; có trên 4 ngàn hécta sầu riêng với sản lượng gần 34,4 ngàn tấn.

Kênh tiêu thụ chính của những loại trái cây trên chủ yếu là thị trường xuất khẩu. Tuy nhiều thị trường khó tính như: Mỹ, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc…đã mở cửa cho trái cây Đồng Nai, nhưng thời gian qua, Đồng Nai hết phải giải cứu xoài lại đến giải cứu chuối... vì đầu ra hầu như phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc.

Trài chôm chôm, đặc sản Long Khánh được cấp chỉ dẫn địa lý vẫn chưa xây dựng được thương hiệu tại cả thị trường nội địa và xuất khẩu

Ông Huỳnh Thành Vinh, Giám đốc Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn chỉ ra điểm yếu của trái cây Đồng Nai: “Đồng Nai dẫn đầu cả nước về diện tích và sản lượng nhiều mặt hàng trái cây nhưng chưa giải được bài toán về thị trường tiêu thụ bền vững. Một trong những nguyên nhân chính là địa phương chưa tiếp cận được thị trường xuất khẩu cho những mặt hàng trái cây chủ lực”.

* Thiếu thương hiệu tên tuổi

Gần đây, một số doanh nghiệp, hợp tác xã ở Đồng Nai đã trực tiếp xuất khẩu được những đơn hàng chuối, xoài đi các thị trường khó tính. Tuy nhiên, để trái xoài Đồng Nai xây dựng được tên tuổi trên thị trường vẫn là câu chuyện dài.

Ông Võ Kim Điền, chủ vựa thu mua xoài tại xã La Ngà (huyện Định Quán) chuyên xuất khẩu chia sẻ: “Tuy nhiều thị trường khó tính đã mở cửa cho trái xoài Đồng Nai nhưng thực tế, chỉ có một số đơn hàng nhỏ lẻ xuất khẩu được vào các thị trường này, chủ yếu vẫn xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc theo đường tiểu ngạch, được dán nhãn, mã vạch của Trung Quốc nên khi đến tay người tiêu dùng không mấy ai biết đây là trái xoài của Đồng Nai”.

Điều đáng buồn là rất khó để xây dựng được một thương hiệu uy tín cho mặt hàng trái cây nhưng rồi bị mai một dần. Tiêu biểu như thương hiệu sầu riêng Dona của Công ty phát triển công nghệ sinh học Dona - Techno (TX.Long Khánh) từng nổi tiếng khi xuất khẩu thành công vào thị trường Mỹ. Nhưng hiện nay, thương hiệu này chỉ còn trong hoài niệm vì để mất vùng nguyên liệu do liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân bị phá vỡ. Hiện nay, sầu riêng vẫn đang là sản phẩm xuất khẩu mạnh của Đồng Nai nhưng hầu như không có nhãn hàng nào được nhận diện.

Ngay cả những thương hiệu trái cây nổi tiếng lâu năm của Đồng Nai là trái bưởi Tân Triều, chôm chôm Long Khánh đã được cấp chỉ dẫn địa lý nhưng thực tế trên thị trường vẫn chưa có nhiều nhãn hiệu bưởi, chôm chôm được đăng ký và được người tiêu dùng biết tiếng.

Ông Phùng Thanh Tâm, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ thương mại Bình Lộc (TX.Long Khánh) cho biết: “Chúng tôi ký được một số hợp đồng cung cấp chôm chôm, sầu riêng vào các trung tâm thương mại ở Hà Nội và cho doanh nghiệp xuất khẩu trái cây tại các tỉnh miền Tây. Đơn vị ký kết bao tiêu sản phẩm trong dự án cánh đồng lớn chôm chôm Bình Lộc cũng là một doanh nghiệp xuất khẩu trái cây của tỉnh Bến Tre”. Như vậy, Đồng Nai vẫn chưa có nhiều nhãn hiệu riêng cho trái chôm chôm được thị trường nhận diện vì vẫn cung cấp nguyên liệu là chính chứ chưa có doanh nghiệp đầu tư làm nhãn hiệu cho sản phẩm.

Bình Nguyên