Nâng chất thỏa ước lao động tập thể

Nâng cao chất lượng thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của tổ chức Công đoàn nhằm chăm lo và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động (NLĐ).

Nâng cao chất lượng thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của tổ chức Công đoàn nhằm chăm lo và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động (NLĐ).

Cán bộ Công đoàn cơ sở ngành gỗ tham gia thí điểm thương lượng, ký kết thỏa ước lao động tập thể nhóm được tập huấn kỹ năng thương lượng, đối thoại. Ảnh: H.Thảo

Thời gian qua, nhiều bản TƯLĐTT có nội dung có lợi hơn cho NLĐ so với quy định của pháp luật về: thời giờ làm việc và thời giờ nghỉ ngơi, tiền lương, tiền thưởng, chế độ đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, cải thiện điều kiện làm việc, ăn giữa ca, chế độ tham quan nghỉ mát, hỗ trợ nhà ở, phương tiện đi lại… đã góp phần cải thiện đáng kể thu nhập và đời sống NLĐ.

* Nhiều bản thỏa ước chất lượng

Bản TƯLÐTT tại Khu công nghiệp (KCN) Gò Dầu, huyện Long Thành được đánh giá là cụ thể, thực chất và vì NLĐ.

Chủ tịch Công đoàn cơ sở (CĐCS) Công ty TNHH hóa chất LG Vina Nguyễn Quốc Trung cho biết, TƯLÐTT hiện hành quy định mỗi năm NLÐ được đi nghỉ mát trong nước 1 lần, đối với NLÐ có thâm niên trên 10 năm sẽ được đi nghỉ mát 2 lần/năm, với NLÐ có thâm niên làm việc trên 20 năm có 2 chuyến đi, trong đó có 1 chuyến du lịch nước ngoài. Thời gian đi nghỉ mát NLĐ vẫn được tính lương. Ngoài tháng lương thứ 13, mỗi năm, công ty trích quỹ phúc lợi thưởng cho NLÐ dịp lễ Quốc khánh 2-9 và Tết Nguyên đán; thưởng sáng kiến tùy theo giá trị làm lợi; duy trì hoạt động thăm hỏi ốm đau, tặng quà sinh nhật,  quà dịp lễ, tết, tặng quà con công nhân có thành tích học tốt.

Ngoài ra, thỏa ước còn quy định cụ thể hỗ trợ NLÐ đám cưới 2 triệu đồng; hỗ trợ phúng viếng người thân ruột thịt 1,5 triệu đồng; trường hợp vợ chồng cùng làm trong công ty thì cả 2 cùng được hưởng chế độ như nhau. Về chế độ nghỉ phép, NLÐ nếu chưa sử dụng hết ngày phép thì sẽ được công ty thanh toán lại số tiền gấp 1,5 lần số tiền lương của những ngày chưa nghỉ... Bên cạnh đó, công ty hỗ trợ bữa ăn đêm trị giá 25 ngàn đồng/phần, bữa ăn trưa và chiều 30 ngàn đồng/phần.

Công nhân Nguyễn Thị Lan, làm việc tại Công ty TNHH Vina (phường Phước Tân, TP.Biên Hòa) chia sẻ: “Công ty có rất nhiều chế độ tốt đối với NLĐ khiến tôi cảm thấy rất hài lòng nên luôn yên tâm gắn bó lâu dài với nơi đây”.

Tại Công ty TNHH Vina, bản thỏa ước quy định rõ chế độ thưởng chuyên cần; phụ cấp thâm niên; thăm hỏi ốm đau, thai sản; thưởng dịp lễ, tết; phục vụ bữa ăn ca miễn phí… Trong đó, bữa ăn ca phục vụ NLĐ hiện có giá trị 21 ngàn đồng/suất. Công đoàn và Ban giám đốc công ty luôn chú trọng việc giám sát chất lượng bữa ăn ca thông qua việc kiểm tra, lưu mẫu thực phẩm hằng ngày tại phòng y tế, thường xuyên ghi nhận ý kiến của NLĐ về bữa ăn để kịp thời cải thiện cho phù hợp. Vào Giáng sinh, toàn bộ NLĐ được nghỉ mà vẫn được hưởng nguyên lương. Trường hợp NLĐ kết hôn; tứ thân phụ mẫu, vợ/chồng/con qua đời, NLĐ đã nghỉ việc qua đời sẽ được hỗ trợ từ 1-10 triệu đồng tùy vào thâm niên làm việc...

Bên cạnh đó, cùng với việc đều đặn tổ chức tuyên dương và tặng quà cho con NLĐ đạt thành tích học giỏi sống tốt, công ty còn duy trì chế độ hỗ trợ học phí cho con NLĐ. Cụ thể, hằng năm, công ty hỗ trợ 1,2-9,5 triệu đồng/cháu/năm, từ mẫu giáo đến bậc đại học. Sự hỗ trợ này giúp họ vượt khó, nuôi con học hành đến nơi đến chốn và an tâm tin tưởng, cống hiến lâu dài cho công ty.

Anh Nguyễn Hữu Toàn, Chủ tịch CĐCS công ty chia sẻ, để có bản thỏa ước làm hài lòng NLÐ, Công đoàn vừa động viên khuyến khích NLÐ tích cực lao động sản xuất, tuân thủ nội quy của công ty và quy định pháp luật, vừa theo sát nắm tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Việc xây dựng được bản TƯLĐTT có nhiều điều khoản có lợi cho NLĐ đã giúp công nhân ổn định tư tưởng, tích cực làm việc.

* Thỏa ước cần cụ thể, thực chất

Theo Liên đoàn Lao động tỉnh, tính đến nay, toàn tỉnh có 1.146 bản TƯLÐTT được ký kết, đạt hơn 80% trong tổng số doanh nghiệp có CĐCS. Ða số các bản thỏa ước đảm bảo được tiêu chí ngắn gọn, dễ hiểu, được công khai đến NLÐ; nhiều bản thỏa ước có nội dung có lợi hơn cho NLÐ so với quy định của pháp luật. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng thỏa ước sao chép lại các quy định của pháp luật về lao động; nhiều bản thỏa ước đã hết hạn không được bổ sung, chỉnh sửa khi tái ký...

Ông Cao Duy Thái, Trưởng phòng Tiền lương - bảo hiểm xã hội Sở Lao động - thương binh và xã hội cho biết, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh xảy ra 26 vụ tranh chấp lao động tập thể tại 25 doanh nghiệp (có 1 doanh nghiệp xảy ra 2 lần).Tuy số lượng các vụ tranh chấp lao động tập thể có giảm hơn 3 vụ so với cùng kỳ năm trước, song về tính chất, mức độ lại có chiều hướng phức tạp hơn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc xảy ra tranh chấp lao động tập thể, bất ổn trong quan hệ lao động, trong đó phải kể đến sự thiếu vắng của TƯLĐTT hoặc có nhưng mờ nhạt, không thực chất.

Ông Thái đánh giá: “Có nhiều doanh nghiệp đưa ra bản thỏa ước lao động với hình thức rất dài và bài bản nhưng nội dung lại chỉ có một vài dòng, chưa thể hiện được tinh thần của TƯLĐTT, còn lại gần như sao chép luật. TƯLÐTT quy định càng kỹ, càng cụ thể, càng thực chất sẽ góp phần hạn chế tranh chấp lao động”.

Những nguyên nhân dẫn đến chất lượng TƯLĐTT còn thấp, đã được chỉ ra như: nhiều chủ DN còn xem nhẹ tầm quan trọng và trách nhiệm của mình đối với việc chấp hành các quy định của pháp luật về TƯLĐTT, cho rằng việc thương lượng, ký kết TƯLĐTT sẽ làm ảnh hưởng đến lợi ích của họ; cán bộ CĐCS đa số là kiêm nhiệm, kỹ năng thương lượng còn hạn chế; về phía NLĐ, do hạn chế về kiến thức pháp luật, chưa quan tâm, xem nhẹ TƯLĐTT từ đó chưa mạnh dạn, thẳng thắn đưa ra ý kiến của mình…

* Đẩy mạnh xây dựng TƯLĐTT nhóm

Theo Trưởng ban Chính sách pháp luật Liên đoàn Lao động tỉnh Kiều Minh Sinh, để khẳng định được vai trò của mình trong việc chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của NLĐ, góp phần ổn định quan hệ lao động, từ nay đến cuối năm, Liên đoàn Lao động tỉnh chỉ đạo Công đoàn cấp trên cơ sở tiếp tục đôn đốc, nhắc nhở, hướng dẫn các CĐCS thương lượng ký kết và thực hiện có hiệu quả TƯLĐTT. Trong đó, tiếp tục đẩy mạnh việc rà soát, thống kê, đánh giá chất lượng các bản TƯLĐTT; tuyên truyền vai trò của TƯLĐTT với người sử dụng lao động và NLĐ. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện TƯLĐTT, đảm bảo quyền lợi tập thể và trách nhiệm giữa hai bên, góp phần điều hòa lợi ích, ngăn ngừa mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ lao động.

Người lao động Công ty TNHH Vina (phường Phước Tân, TP.Biên Hòa) vui chơi sau giờ tan ca tại khu vực sân thể thao của công ty. Ảnh: H.Thảo

Cùng nỗ lực nâng cao chất lượng thương lượng ký kết TƯLĐTT trong từng doanh nghiệp, Liên đoàn Lao động tỉnh đang phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện dự án thí điểm thương lượng, ký kết TƯLĐTT nhóm doanh nghiệp gỗ.

Từ tháng 3-2019 đến nay, Liên đoàn Lao động tỉnh đã họp với các sở, ngành, Chi hội Thương mại Đài Loan tại Đồng Nai, đại diện ban giám đốc và ban chấp hành CĐCS của 8 doanh nghiệp ngành gỗ (thuộc KCN Tam Phước, TP.Biên Hòa) tham gia thí điểm trao đổi, thống nhất các nội dung hướng tới thương lượng, ký kết TƯLĐTT nhóm. Dự kiến tháng 10-2019, các doanh nghiệp ngành gỗ tham gia thí điểm sẽ tiến hành ký kết TƯLĐTT nhóm.

Theo Phó chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Hồ Thanh Hồng, việc xây dựng một bản TƯLĐTT có chung nội dung, cùng chế độ cho một nhóm doanh nghiệp sẽ khắc phục được nhược điểm của TƯLĐTT doanh nghiệp, đem lại lợi ích nhiều hơn cho NLĐ. NLĐ trong các doanh nghiệp có tham gia thỏa ước chung sẽ ít có động cơ tự ý rời bỏ công việc hơn. Các doanh nghiệp tham gia TƯLĐTT nhóm cũng nhờ đó hạn chế được tình trạng biến động lao động, bất ổn sản xuất, cạnh tranh lao động trong ngành.

Hồ Thảo